Elk uur slaap voor middernacht telt dubbel, zeggen we weleens. Maar klopt dat? En kan snoozen kwaad, of niet? Slaapcoach Jana Maes neemt 9 veelgehoorde stellingen over opstaan onder de loep.
1. FABEL: snoozen laat je rustig ontwaken
“Snoozen maakt ontwaken en opstaan zeker niet makkelijker! Laat me het zo zeggen: you snooze, you lose. Snoozen is nergens goed voor.”
“Natuurlijk is er wat nuance. Als je 2 minuutjes blijft liggen, is dat niet erg. Maar je wekker afduwen en daarna weer in slaap vallen voor 10 of 15 minuten, heeft een negatief effect op je slaap. Zo zorg je voor slaapinertie: indommelen en weer wakker worden. Daardoor sta je op met een minder uitgerust gevoel.”
“Ik raad aan om maximaal 5 minuten te snoozen en dan op te staan. Mensen die hun wekker vroeger zetten om lang te snoozen, hebben meer baat bij iets langer slapen zonder te snoozen.”
2. FEIT: of je een ochtend- of avondmens bent, zit in je genen
“Het is inderdaad voor een deel erfelijk bepaald of je meer een ochtend- of avondmens bent. In sommige families zie je echt duidelijke ochtendtypes en avondtypes.”
“Ook je leeftijd heeft een invloed. Tijdens de puberjaren zijn veel adolescenten bijvoorbeeld eerder avondmensen, terwijl we bij de oudere bevolking meer ochtendmensen zien.”
“Sommige mensen hebben een flexibeler bioritme dan andere. Echte nachtuilen hebben ’s ochtends veel moeite met opstaan, terwijl andere avondtypes graag laat opblijven, maar minder last hebben van een vroege ochtend.”
3. FEIT: makkelijk(er) opstaan kan je aanleren
“Het is eigenlijk simpel: maak opstaan zo voorspelbaar en aangenaam mogelijk. Zorg voor een comfortabel ochtendritueel. Dat kan kort snoozen zijn, een kopje koffie drinken of een warme douche nemen meteen na het ontwaken. Ook het daglicht opzoeken of een korte wandeling maken dragen bij aan een goede ochtendroutine.”
“Een goede ochtendroutine zal een echte nachtuil nooit in een ochtendmens veranderen, maar het maakt opstaan wel een stukje aangenamer. Daardoor zal het ook een stuk vlotter verlopen.”
Maak opstaan zo voorspelbaar en aangenaam mogelijk: zorg voor een comfortabel ochtendritueel
4. FABEL: slaapuren vóór middernacht tellen dubbel
“Veel mensen denken inderdaad dat de uren die je voor middernacht slaapt dubbel tellen. Helaas klopt dat niet, het is zelfs een hardnekkige fabel. Ik heb al gehoord dat mensen hun slaapritme daarop afstellen, maar dat heeft geen zin.”
“De oorsprong van de mythe is makkelijk te achterhalen, want de eerste uren van je slaap zorgen voor je diepe slaap. Je diepe slaap geeft je dat uitgeruste gevoel, waardoor het lijkt dat die eerste uren dubbel tellen. In de realiteit maakt het niet uit wanneer je diepe slaap start, vóór of na middernacht.”
5. FABEL: geeuwen is altijd een teken van vermoeidheid
“Geeuwen kan betekenen dat je moe bent, maar er zijn ook andere verklaringen. Zo geeuwen mensen ook omdat ze iets saai vinden of simpelweg omdat iemand in de buurt gaapt. Geeuwen veroorzaakt namelijk spiegelgedrag: als je iemand ziet geeuwen, heb je de neiging om dat ook te doen.”
6. FEIT: koffie drinken als je pas wakker bent, kan geen kwaad
“Veel mensen beginnen hun dag inderdaad met een kopje koffie. We hebben cafeïne niet nodig om te ontwaken, maar het is zeker ook niet erg om koffie te drinken. Het is vaak een deel van het ochtendritueel waarbij je tijd neemt om wakker te worden.”
“De cafeïne in een tasje koffie werkt trouwens ook niet meteen. Het duurt ongeveer een halfuurtje vooraleer de cafeïne begint te werken. Een effectievere manier om snel wakker te worden is daglicht opzoeken, of een ochtendwandeling maken.”
Een effectieve manier om wakker te worden is daglicht opzoeken, of een ochtendwandeling maken
7. FEIT: ’s Ochtends bewegen helpt om wakker te worden
“Beweging helpt om je lichaam te activeren, en dat is natuurlijk de kern van wakker worden. Je hartslag gaat licht omhoog en je activeert je spieren, waardoor je lichaam ontwaakt. Op zich maakt het niet uit welke vorm van beweging je kiest. Voor sommige mensen kunnen stretchoefeningen voldoende zijn, terwijl anderen een jogsessie aangenamer vinden. Kies bij voorkeur voor beweging buitenshuis, zodat je ook meteen in contact komt met zonlicht.”
Wist je dat je ook beter slaapt als je beweegt? Lees hier waarom.
8. FEIT: ’s nachts verlies je vocht. Drink ’s ochtends daarom een glas water om je vochtbalans te herstellen
“Iedereen zweet ’s nachts en daarbij verlies je best wat vocht. ’s Ochtends een glas water drinken, draagt bij om de vochtbalans in je lichaam weer op peil te brengen. Bovendien geeft het je een voorsprong voor voldoende vochtinname tijdens de dag.”
9. FABEL: Je smartphone checken helpt om rustig wakker te worden
“Als je ’s ochtends meteen naar je smartphone grijpt, krijgt je brein heel wat impulsen binnen. Dat zorgt voor een stressreactie in je lichaam. Gun jezelf daarom een rustig moment om naar je smartphone te kijken, maar doe het niet meteen nadat je je ogen opent.”
“Het hangt natuurlijk ook wel af van de meldingen die je krijgt. Een lief berichtje van een familielid of vriend zorgen voor minder stress dan meldingen over het verkeer of de mailbox van je werk.”