De eerste maanden van een baby zijn cruciaal op gebied van hechting. En die hechting heeft gevolgen voor het verdere sociale en emotionele leven van je kind. Een veilig geborgen gevoel in het eerste levensjaar van je kind geeft een boost aan zijn zelfvertrouwen, veerkracht en weerbaarheid.
Veilige hechting is cruciaal
Elk kind heeft behoefte aan hechting. Het zit in ons DNA om met tenminste één persoon een hechte, liefdevolle relatie aan te gaan. Baby’s kijken daarvoor meestal eerst naar hun ouders. Een veilig gevoel en geborgenheid in het eerste levensjaar is essentieel voor een stabiele emotionele en sociale ontwikkeling.
Kinderen die veilig gehecht zijn durven op avontuur gaan en komen terug naar hun ouders als ze zich onveilig voelen. Ze durven loslaten omdat ze zeker zijn dat ze altijd kunnen rekenen op de liefdevolle aanwezigheid van de ouders wanneer dat nodig is.
In hun verdere leven vertaalt een veilige hechting zich in een goed gevoel van eigenwaarde, weerbaarheid, sociale vaardigheid, leergierigheid en goed kunnen omgaan met tegenslagen.
Dit betekent niet dat mensen die sociaal niet zo vaardig zijn of een laag zelfbeeld hebben, onveilig gehecht zijn. Ook bij veilig gehechte kinderen komen deze eigenschappen voor, alleen in mindere mate. Ook verlatingsangst komt bij alle kindjes voor, het is een fase in het ontwikkelingsproces.
3 onveilige hechtingsstijlen
Naast veilige hechting zijn er nog 3 onveilige hechtingsstijlen: vermijdende hechting, ambivalente hechting en angstige hechting.
Kinderen met een vermijdende hechting worden vaak als ‘zelfstandig’ geprezen. Ze lijken graag zelfstandig te spelen en reageren niet als de ouder weggaat. Door een gevoelloze opvoedingsstijl, consequente afwijzing en een gebrek aan lichamelijk contact minimaliseert het kind zijn hechting. Zo beschermt het zichzelf tegen kwetsende afwijzing.
Ambivalent gehechte kinderen vertonen juist heel veel hechtingsdrang. Ze proberen constant in de buurt van de ouder te zijn en zodra ze alleen zijn, spelen ze amper of niet meer. Als de ouder terugkomt, reageren ze boos en wijzen ze de ouder af. Deze hechtingsstijl komt voor bij kinderen waarvan de ouders onvoorspelbaar zijn, soms lief en empathisch maar evengoed onbereikbaar op belangrijke momenten.
Ten slotte zijn er nog de kinderen met een angstige hechting. De aanwezigheid van de ouder lijkt het kind meer te beangstigen dan gerust te stellen. De aanwezigheid en de reacties van de ouder(s) zijn in dit geval te omschrijven als zeer onvoorspelbaar en richtingloos. Vaak duidt deze hechtingstijl op traumatische ervaringen of mishandeling door de ouder of in verleden bij de ouder zelf.
Een leven lang
Hoewel de hechting rond de leeftijd van 9 maanden voltrokken is, kan een hechtingsproblematiek na de eerste verjaardag onder begeleiding nog bijgestuurd worden. Dit betekent spijtig genoeg ook dat een veilige hechting door een negatieve gebeurtenis beschadigd of zelfs ongedaan kan gemaakt worden. Hechting vraagt dus een blijvende aandacht van ouders of opvoeders zodat een kind kan uitgroeien tot een evenwichtige volwassene.
Praten helpt
Opvoeden is een werkwoord en lang niet altijd even makkelijk. Vertrouwen op jezelf en tegelijk jezelf kritisch in vraag stellen, is een moeilijk evenwicht.
Zit je met vragen rond hechting of heb je andere opvoedingsvragen? Praat er over met een vriend of vriendin, met andere ouders of ga eens langs bij het Huis van het Kind in je buurt. Daar verenigen verschillende initiatieven rond opvoedingsondersteuning uit je buurt zich. Je vindt er zeker iets waarbij jij en je kind zich goed voelen.
Ook bij Solidaris kan je terecht! Neem eens een kijkje tussen onze workshops en webinars of scroll door onze blog.