Epilepsie

Epilepsie of ‘vallende ziekte’ komt vaker voor dan je denkt. De ziekte uit zich niet altijd op dezelfde manier. Iedere patiënt heeft zo zijn eigen epilepsie: met een andere oorzaak, een ander verloop, andere aanvallen of een andere behandeling.

Bij mensen met epilepsie treedt soms een storing op in de elektrische activiteit van de hersenen. Die storing kan zich situeren in een bepaald deel van de hersenen of overal in de hersenen. Hierdoor wordt een epileptische aanval uitgelokt. Bij de gedeeltelijke storing krijg je dan een partiële aanval, bij de gehele storing een gegeneraliseerde of complexe aanval.

Oorzaken epilepsie

Epilepsie kan verschillende oorzaken hebben:

• Je bent ermee geboren of hebt een verhoogde aanleg.
• Je krijgt het na een ongeval met een hersenletsel, hersenontsteking, hersentumor of beroerte.
• In sommige gevallen wordt nooit een duidelijke oorzaak gevonden.

Soorten epilepsieaanvallen

Bij epilepsie kan je verschillende soorten aanvallen hebben.

Partiële aanvallen

Eenvoudige partiële aanval

Tijdens een eenvoudig partiële aanval blijf je bij bewustzijn en krijg je last van bepaalde klachten. Zo kan je trillingen of trekkingen krijgen in je hand of vreemde geuren ruiken. Ook bleek worden en paniekaanvallen behoren tot de mogelijkheden. De aanvallen kunnen in duur variëren: van seconden tot minuten.

Complexe partiële aanval

Bij een complex partiële aanval verlies je het bewustzijn voor een paar minuten. Wat tijdens de aanval gebeurt, hangt af van persoon tot persoon. Soms voer je bepaalde automatismen uit die erg vreemd kunnen overkomen, zoals deuren openen, rondlopen, friemelen aan kleren, slikken of klakken met de mond, grimassen trekken, woorden blijven herhalen … Krijg je een aanval tijdens je slaap? Dan kan je trappelen met je voeten of fietsbewegingen maken.

Gegeneraliseerde aanvallen

Een gegeneraliseerde aanval kan gaan van een absence (vroeger ‘petit mal’) tot een tonisch-klonischeaanval (vroeger ‘grand mal’). Daartussen zitten nog een aantal varianten, zoals de myoklonische absences en myoklonieën.

Absence

Een absence kan onopgemerkt voorbijgaan. Je verliest het bewustzijn en lijkt even te dagdromen. Meestal is er naast het typische staren niet veel op te merken dat zou wijzen op een aanval. De absence gaat na een aantal seconden over en de patiënt weet niet wat er gebeurd is.

Myoklonische absences en myoklonieën

Kenmerkend voor myoklonieën zijn de schokken in armen en benen. Bij myoklonische absences komen daar schokken in het gezicht en bij de schouders bij. Je blijft meestal (gedeeltelijk) bij bewustzijn.

Tonisch-klonische aanval

De tonisch-klonische aanval is de meest bekende aanval. Soms wordt de aanval voorafgegaan door een ‘aura’, een eenvoudig partiële aanval. In andere gevallen begint de grote aanval geheel onverwacht.

• Tijdens de tonische fase verstijft je lichaam volledig. Je verliest het bewustzijn en je ademhaling valt stil. Speeksel hoopt zich op en je de kans bestaat dat je op je tong bijt, waardoor er wat bloed uit je mond kan lopen. Deze fase duurt 10 tot 30 seconden.
• Daarna begint de klonische fase, waarbij je lichaam schokkende bewegingen maakt en je ademhaling terug begint. Geleidelijk aan ontspan je en uiteindelijk kom je terug bij bewustzijn. Je kan last hebben van hoofdpijn en bent erg vermoeid.

Deze grote aanval ziet er angstaanjagend uit, maar brengt geen schade toe aan je hersenen. Enkel wanneer de aanval langer duurt dan een half uur (status epilepticus) is schadelijk voor je gezondheid. Dan is het noodzakelijk dat je omgeving snel ingrijpt en een ambulance belt

Wat lokt een epilepsieaanval uit?

Het is meestal niet duidelijk waarom iemand met epilepsie op een bepaald moment een aanval krijgt. In sommige gevallen is er wel een duidelijk verband tussen een bepaalde situaties en het krijgen van een aanval. Enkele uitlokkende factoren zijn:

• een tekort aan slaap
• overmatig alcoholgebruik
• grote spanningen/ emoties
• sterke temperatuurswisselingen, zoals bij koorts
• flikkerend licht
• hormonale schommelingen (voor en tijdens de menstruatie)
• bepaalde medicijnen
• een lage bloedsuikerspiegel
• een beroerte
• een infectie

Lees hier wat je tegen een epilepsie-aanval kan doen.

Diagnose en onderzoeken epilepsie

De diagnose van epilepsie wordt meestal niet gemaakt op basis van 1 aanval. Wanneer de aanvallen meerdere keren gebeuren, probeert je huisarts de diagnose van epilepsie te bevestigen aan de hand van verschillende onderzoeken:

Epilepsie behandelen

Epilepsie is niet te genezen, maar je kan je klachten wel behandelen.

Geneesmiddelen

Je klachten kunnen onderdrukt worden door medicijnen (anti-epileptica). Sommige mensen moeten levenslang in behandeling blijven, bij anderen verdwijnt de epilepsie spontaan na een aantal jaren behandeling.

De anti-epileptica zorgen ervoor dat je aanvallen verdwijnen of afnemen. Het is daarom zeer belangrijk dat je ze stipt en regelmatig inneemt. Het kan soms maanden duren voor een effectieve behandeling wordt gevonden. Dit hangt grotendeels af van hoe je op de medicijnen reageert.

Neem nooit zomaar andere medicijnen bovenop je anti-epileptica. Vraag altijd eerst advies aan je arts.

Bijwerkingen

Anti-epileptica kunnen enkele bijwerkingen hebben, zoals:

• vermoeidheid
• duizeligheid
• misselijkheid
• huiduitslag
• haaruitval

Als er ernstige bijwerkingen optreden, wordt naar een andere behandeling gezocht. Blijf je een aantal jaren aanvalsvrij. Dan kan de neuroloog beslissen je behandeling te verlichten of af te bouwen. Blijf je aanvallen krijgen, dan moet je hiermee leren omgaan in het dagelijks leven. Bepaalde activiteiten, zoals bijvoorbeeld autorijden en zwemmen, kunnen (tijdelijk) stopgezet moeten worden.

Operatie

Je kan een operatie overwegen als je slecht reageert op de medicijnen en wanneer de oorzaak van de epilepsie makkelijk te lokaliseren en weg te nemen is.

Meer informatie?

Meer informatie vind je hier:

• Epilepsie bij volwassenen.
• Langdurige epileptische aanval en status epilepticus.