Hartfalen wordt ook hartzwakte of hartinsufficiëntie genoemd. Het is geen ziekte, maar het gevolg van vroegere schade die je hart al heeft opgelopen. Je hart werkt dan niet meer zoals het zou moeten. Hartfalen is een chronische aandoening die steeds erger wordt als je er niets tegen doet.
Wat gebeurt er bij hartfalen?
Hartfalen komt voor wanneer je hart niet krachtig genoeg meer pompt. Dan circuleert het bloed in je lichaam niet goed. Je organen, spieren en andere lichaamsweefsels krijgen zo te weinig zuurstof en voedingsmiddelen. Bovendien keert het bloed minder goed terug naar je hart, waardoor er vocht in je lichaam achterblijft.
Symptomen hartfalen
In het begin vallen de symptomen van hartfalen nauwelijks op. Ze worden langzaam en geleidelijk aan erger. Veel mensen met hartfalen denken dat ze gewoon een dagje ouder worden. Tot het duidelijk wordt dat er toch meer aan de hand is. Dit zijn de symptomen:
- vermoeidheid
- moeite met lichamelijke inspanningen
- kortademigheid, ook bij lichte inspanningen
- gezwollen voeten en enkels door een opstapeling van vocht
- opgezwollen buik, ook door vochtopstapeling
- (snelle) gewichtstoename door het extra vocht in je lichaam
Wanneer hartfalen erg gevorderd is, krijg je vocht in de longen (longoedeem), waardoor je heel moeilijk kan ademen. Vooral als je gaat neerliggen, heb je daar last van. Je voelt je dan zo benauwd dat je meteen medische hulp zoekt en in het ziekenhuis opgenomen moet worden.
Oorzaken hartfalen
Hartzwakte is een eindstadium van heel wat aandoeningen, die het hart al eerder beschadigd hebben. Dit zijn de belangrijkste oorzaken:
- hoge bloeddruk
- aandoeningen van de kransslagaders en hartinfarct(en)
- hartklepaandoeningen
- hartritmestoornissen
- ziekten die de hartspier beschadigen, zoals infecties, alcoholmisbruik, giftige stoffen ...
- aangeboren hartafwijkingen
Diagnose hartfalen
De diagnose is niet zo makkelijk te stellen op basis van je klachten of van een uitwendig lichamelijk onderzoek. Daarom is het belangrijk dat je arts op de hoogte is van je medische voorgeschiedenis en mogelijke risicofactoren voor een hartaandoening. Heeft hij een vermoeden van hartfalen, dan zal je doorgestuurd worden naar de hartspecialist voor verder onderzoek.
De belangrijkste onderzoeken zijn:
- Een echografie van het hart. Met ultrasone geluidsgolven wordt een beeld gemaakt van je hart en hoe het bloed er doorheen stroomt. Daarop kan je de toestand van de onderdelen van het hart en de verminderde pompfunctie zien.
- Een bloedonderzoek om de hoeveelheid van sommige stoffen in het bloed te bepalen die bij hartfalen verhoogd zijn.
- Een elektrocardiogram om hartvergroting of een oud hartinfarct op te sporen.
- Een echoduplexonderzoek om de toestand van je aders in de benen na te kijken.
- Andere aanvullende onderzoeken zoals een MRI-scan van de kransslagaders, een inwendig onderzoek van hart en bloedvaten, een fietsproef, een schildklieronderzoek ...
Hartfalen behandelen
Een nauwe samenwerking tussen je huisarts en hartspecialist is noodzakelijk. Je huisarts zal je adviseren over je levensstijl, je begeleiden bij het innemen van je medicatie en je vaccinaties in orde houden.
Geneesmiddelen
Er bestaan verschillende geneesmiddelen die kunnen voorgeschreven worden bij hartfalen, zoals plaspillen om overtollig vocht af te drijven, medicatie om je hart te ondersteunen, bloedverdunners ...
Hartrevalidatie
De cardioloog kan een intensief oefenprogramma in een gespecialiseerde afdeling voorschrijven om je conditie te verbeteren.
Operatie
Voor sommige mensen met hartfalen heeft het nut om te kiezen voor een ingreep die de pompwerking van het hart ondersteunt of verbetert.
- De verwijding van een vernauwde kransslagader of een overbrugging. Zo krijgt de hartspier zelf weer genoeg bloed.
- Een nieuwe hartklep, als een versleten hartklep niet goed meer werkt.
- Een pacemaker, als je behalve hartfalen ook een geleidingsstoornis hebt. Het hart trekt door die stoornis niet efficiënt samen. Een pacemaker herstelt het hartritme.
- Een ingeplante hartdefibrillator, als je ernstige hartritmestoornissen hebt.
- Een harttransplantatie of een kunsthart in afwachting van een harttransplantatie. Slechts een kleine groep mensen komt daarvoor in aanmerking.
Hartfalen voorkomen
De belangrijkste preventie is natuurlijk een gezonde levensstijl, om daardoor je hart zo lang mogelijk gezond te houden. Verder moet je op tijd je risicofactoren voor hartfalen laten behandelen.
Lees meer over hartfalen.