In Vlaanderen zijn er heel wat gezondheidsprofessionals en organisaties die zich bezighouden met geestelijke gezondheid. Ontdek hier bij wie je voor wat terecht kan.
Huisarts
Je huisarts is het eerste aanspreekpunt voor vragen over je lichamelijke en psychische gezondheid. Samen met je huisarts bespreek je jouw klachten en bekijk je welke hulp het beste bij je past. Het kan zijn dat een gesprek met je huisarts voldoende is. Soms zal de huisarts je doorverwijzen naar iemand die jou beter kan helpen. Dat kan bijvoorbeeld een psycholoog, psychiater of psychotherapeut zijn.
Centrum Algemeen Welzijnswerk (CAW)
Bij een CAW kan je terecht als je moeilijkheden ervaart in je persoonlijk leven. Dat kan gaan over financiële problemen, problemen in je relatie of familie, klachten over eenzaamheid ... Hier werken maatschappelijk werkers, (relatie)therapeuten, psychologen, pedagogen ... Hulp bij een CAW is altijd gratis.
Zorgverleners
Wat is nu eigenlijk het verschil tussen psychologen, psychiaters en (psycho)therapeuten? In België zijn sommige beroepen "beschermd" en andere niet. Beschermd betekent dat je je alleen zo mag noemen als je de juiste opleiding en/of werkervaring hebt opgedaan. Dit is het geval bij klinisch psychologen, psychiaters en psychotherapeuten.
Heel wat hulpverleners werken deels als zelfstandige. Zelfstandige hulpverleners vragen dikwijls wat meer per consult. Het voordeel is dat je er vaak sneller terecht kan. Dit zijn de verschillende zorgverleners op een rijtje:
- Een klinisch psycholoog heeft een opleiding in de klinische psychologie gevolgd en werkt meestal in instellingen zoals een ziekenhuis, centrum voor geestelijke gezondheid of een zelfstandige praktijk. Een klinisch psycholoog mag geen medicatie voorschrijven. Een behandeling is dus vooral gericht op praten.
- Een psychiater is een arts die zich heeft gespecialiseerd in de psychiatrie. Een psychiater is dus een dokter bij wie je terecht kan voor psychische problemen. Een psychiater mag wel medicatie voorschrijven.
- Een psychotherapeut is iemand die psychotherapie toepast. Dat is een behandelmethode die wordt toegepast bij psychische klachten en problemen. De therapie bestaat uit gesprekken. Zowel psychologen als psychiaters kunnen een opleiding volgen en zich dus psychotherapeut noemen.
- Een therapeut is iemand die therapie toepast. Dat kan zowel voor lichamelijke als geestelijke gezondheidsproblemen zijn. Iedereen mag zich een therapeut noemen. Je hebt er geen bepaald diploma voor nodig. Meestal wordt therapeut gebruikt als verzamelnaam voor iemand die een therapie toepast.
Centrum Geestelijke Gezondheid (CGG)
Een CGG is er voor ernstige psychische en/of psychiatrische problemen. Het team bestaat uit verschillende specialisten, zoals psychiaters, psychologen, maatschappelijk werkers ... De expertise verschilt per centrum. Sommige CGG's hebben bijvoorbeeld een logopediste in dienst en anderen niet. Vaak is er een psychotherapeutische behandeling in de vorm van gesprekken, individueel, met gezin of in groep. Zowel kinderen als volwassenen kunnen bij een CGG terecht, maar dit verschilt per CGG. Je kan bij een CGG terecht zonder doorverwijzing. Zoek een CGG in jouw buurt. Op die website vind je ook informatie over de aanmeldprocedure, kostprijs en behandelmethoden.
Op de website van Te Gek!? vind je meer informatie over een CGG.
Ziekenhuizen en verzorgingstehuizen
- In een Psychiatrische Afdeling in een Algemeen Ziekenhuis (PAAZ) wordt residentiële psychiatrische hulpverlening aangeboden. Je wordt dus opgenomen in het ziekenhuis en blijft slapen. Een PAAZ is gericht op korte opnames, zoals bij een psychiatrische crisis of na een suïcidepoging.
- In tegenstelling tot een PAAZ kan je in een psychiatrisch ziekenhuis terecht voor een langere opname en voor meer gespecialiseerde behandelingen. Het team is meestal multidisciplinair en bestaat uit psychiaters, psychologen, bewegingstherapeuten ...
- In een psychiatrisch verzorgingstehuis worden oudere personen met gestabiliseerde psychische problemen begeleid en verzorgd. Ze hebben geen nood meer aan opname en verzorging in een gewoon psychiatrisch ziekenhuis.
Mobiele teams geestelijke gezondheid
Mobiele teams bieden psychiatrische begeleiding in je thuissituatie. Het aanmelden gaat meestal via je huisarts, psychiater of het ziekenhuis waar je verbleef. Er zijn mobiele teams voor acute zorg. Deze teams begeleiden en behandelen mensen in het geval van een crisis. Dit om een ziekenhuisopname te vermijden. De duur van de behandeling is kort. Er zijn ook teams voor langdurige begeleiding. De teams bieden begeleiding op maat op verschillende levensdomeinen. De teams helpen mensen om het leven in handen te nemen of te houden.
Chatten, mailen en bellen
Online zijn er ook heel wat opties om gratis en anoniem hulp of advies te krijgen:
- Tele-Onthaal biedt een luisterend oor via het telefoonnummer 106, en via chat of e-mail.
- Als je met zelfmoordgedachten worstelt of iemand kent die hier mee zit, kan je terecht bij het telefoonnummer 1813 of de website van de zelfmoordlijn voor een gesprek via chat of e-mail.
- Kinderen en jongeren kunnen terecht bij Awel via het telefoonnummer 102, en via chat of e-mail op de website.