Kleuters kunnen ons verbazen: ze kunnen minutenlang zeer geconcentreerd bezig zijn met details van hun spel en komen heel gefocust over, maar van zodra je ze een taakje of opdracht geeft, lijkt het alsof ze zich geen 2 seconden kunnen concentreren of de aandacht erbij houden. De verklaring hiervoor is simpel: er is een verschil tussen vrijwillige concentratie en gedwongen concentratie. Kinderen (en volwassenen) die doen wat ze graag doen, kunnen zich beter concentreren, wanneer het moet, gaat dat moeilijker.
Wat kan een kleuter eigenlijk op het gebied van concentratie? Wanneer je kind rond de leeftijd van 2 jaar is kan het zich ongeveer een tweetal à drietal minuten gericht concentreren. Is je kind 4 jaar, dan zou dit al gedurende 4 tot 6 minuten moeten lukken. Vanaf 5 jaar lukt dit ongeveer 6 tot 8 minuten. Dit zijn uiteraard maar gemiddelden en richtlijnen, elk kind ontwikkelt op zijn eigen tempo.
School
Vaak is het de school die signaleert dat er problemen zijn met je kind om zich te concentreren. Op school zijn er immers veel taakjes en opdrachten die moeten en dan gebeurt het dat kinderen zich niet kunnen of willen focussen. We mogen daarbij ook niet vergeten dat aanleg ook een rol speelt: het ene kind kan zich gewoon beter concentreren dan het andere. Denk maar aan kinderen met ADD of ADHD: zij zijn vatbaarder voor problemen met de concentratie. Dit wil uiteraard niet zeggen dat ieder kind met concentratieproblemen ook een vorm van ADD of ADHD heeft.
In het algemeen kunnen we soorten problemen onderscheiden: je kind kan zich wel focussen maar het lukt niet, bijvoorbeeld omdat de opdracht te saai is of omdat er te veel afleiding is. Dit is de meest voorkomende vorm van concentratieproblemen. Daarnaast kan er ook sprake zijn van een concentratiestoornis, hierbij is het kind niet in staat zich te focussen.
Concentratie stimuleren
Concentreren blijft een vaardigheid die oefening vergt en die kinderen moeten leren. Dit gebeurt grotendeels vanzelf, maar er zijn wel een aantal zaken die je kan doen om dit te stimuleren:
- Achterhaal de oorzaak van afleiding (vermoeid, thuissituatie, lichamelijke oorzaak…).
- Zorg voor een rustige omgeving.
- Zorg voor afwisseling, zeker bij heel jonge kinderen.
- Beweging, wriemelen of prutsen tijdens het concentreren helpt.
- Train het geheugen met leuke spelletjes, denk bijvoorbeeld aan ‘ik ga op reis en ik neem mee…’.
- Splits grotere opdrachten op in verschillende kleine opdrachten.
- Geef beloningen en complimentjes wanneer (kleine) taakjes lukken.
Heb je het gevoel dat het echt niet lukt of dat jullie hulp of advies kunnen gebruiken? Dan kan je altijd terecht bij de kleuterleider, de school en het CLB. Zij beschikken over de nodige kennis en tests om jullie verder te helpen.