De zorgtoeslag, misschien hoorde je er al iets over. Het is een extra toeslag binnen het Groeipakket (het vroegere ‘kindergeld’). Maar welke kinderen hebben er recht op? Hoeveel bedraagt die toeslag? En hoe vraag je die aan? Dit moet je weten over de zorgtoeslag.
Als je kind meer zorg nodig heeft dan een leeftijdsgenootje, dan komen daar vaak ook meer kosten bij kijken. Therapie, een behandeling, medicatie, aangepaste hulpmiddelen … het prijskaartje loopt snel op. Het Groeipakket (vroeger ‘het kindergeld’) kan je extra ondersteunen met de zorgtoeslag.
Die zorgtoeslag krijg je niet automatisch. Je moet er een aanvraag voor indienen, die moet worden geëvalueerd en goedgekeurd. Er daarbij komt best wel wat administratie en (digitaal) papierwerk kijken.
De aanvraagprocedure is niet altijd even eenvoudig. Dus we overlopen de nodige stappen en informatie.
1. Wat is de zorgtoeslag?
Heb je een kind dat langdurig en/of zwaar ziek is? Of een kind dat meer begeleiding nodig heeft door een mentale of lichamelijke handicap? Kortom, een kind dat extra ondersteuning nodig heeft om op te groeien?
Dan heb je mogelijk recht op de zorgtoeslag voor kinderen met een specifieke ondersteuningsbehoefte, een extra toeslag binnen het Groeipakket. Die is bedoeld om je te helpen om kosten in de specifieke (zorg)situatie van je kind beter te kunnen opvangen.
Je ontvangt dan maandelijks een extra zorgtoeslag die verrekend zit in je Groeipakket (via 1 van de 5 uitbetalers die jij hebt gekozen bij de geboorte van je kind).
2. Wie kan de zorgtoeslag aanvragen?
Elke ouder van een kind met een specifieke ondersteuningsnood kan een aanvraag indienen om de zorgtoeslag te ontvangen. Als je aanvraag wordt goedgekeurd, kan je maandelijks de zorgtoeslag krijgen.
Het gaat daarbij niet alleen om de aandoening op zich, maar ook de impact van de aandoening op je kind zelf. Hoe zelfstandig is je kind, wat is de invloed op jullie gezin …? Daarom zal er altijd eerst een evaluatie zijn door een arts van het Agentschap Opgroeien.
“Niet alleen kinderen met een (zware) aangeboren beperking of aandoening kunnen recht hebben op de zorgtoeslag. Denk ook aan kinderen met een psychische kwetsbaarheid of ontwikkelingsstoornis. Zo komen onder andere kinderen met ASS, ADHD, een eetstoornis … in aanmerking”, licht Nele Wouters, woordvoerster bij Opgroeien, toe.
“Of kinderen die getroffen worden door een langdurige ziekte, ook een ziekte waarvan ze kunnen genezen. Heeft je kindje bijvoorbeeld kanker (gehad)? Dan kan je een aanvraag indienen, zelfs nadat je kind de therapie afrondde.”
“Elk kind is uniek en verdient alle kansen. De zorgtoeslag ondersteunt gezinnen daarbij”
3. Hoeveel bedraagt de zorgtoeslag?
Er is niet één vast bedrag voor de zorgtoeslag. De ernst van de ondersteuningsnood van je kind bepaalt dat bedrag. Het kan variëren van 90,94 tot 606,27 euro per maand.
Maar wie bepaalt hoe ernstig de nood aan ondersteuning voor je kind is? Een arts van Opgroeien evalueert je aanvraag op basis van wetenschappelijk onderbouwde richtlijnen. De beoordeling wordt uitgedrukt in punten op een medisch-sociale schaal (zie ook verder).
Op basis van het aantal punten dat jouw kind kreeg:
- beslist de uitbetaler van het Groeipakket of je kind recht heeft op de zorgtoeslag
- beslist de uitbetaler van het Groeipakket hoe lang (voor welke periode) je kind de zorgtoeslag kan krijgen
- wordt het specifieke bedrag van de zorgtoeslag voor jouw kind bepaald.
“Die ‘punten’ klinken koud. Dat is zo. Elk kind is uniek en vraagt onze grootste zorg. De overheid heeft dan ook de opdracht om de ondersteuningsnood zo objectief en nauwkeurig mogelijk in kaart te brengen. Dat alles komt dan samen als een geheel met die punten op een medisch-sociale schaal”, legt Nele uit.
4. Hoe vraag je de zorgtoeslag aan?
De start – de aanvraag van de zorgtoeslag – is niet voor iedereen evident, weet ook Opgroeien.
“We proberen zoveel mogelijk huisartsen, pediaters, revalidatieartsen en ziekenhuizen extra info te geven. Zo kunnen zij ouders als eerste op weg helpen. Ze kunnen ouders laten weten dat hun kind misschien in aanmerking komt voor de zorgtoeslag. Want dat wéten ouders vaak niet. Of ze denken er niet aan”, zegt Nele.
“Tot de leeftijd van 3 jaar wordt je kindje goed opgevolgd, onder ander via Kind en Gezin. Aangeboren aandoeningen of beperkingen zijn vaak snel duidelijk. Maar het gebeurt dat je kind op latere leeftijd ziek wordt of een diagnose krijgt – of dat een zorgnood pas later duidelijk wordt. En dan kan de nood tot ondersteuning soms toenemen naarmate het kind ouder wordt. Die ouders moeten ook worden geïnformeerd.”
Uit een bevraging bij Opgroeien blijkt dat ziekenfondsen een grote rol spelen. “We zien dat veel ouders de aanvraag startten, nadat ze die raad kregen van hun ziekenfonds. Meer nog, heel wat ouders kregen concrete hulp van medewerkers van het ziekenfonds bij het indienen van hun aanvraag. We zijn ontzettend blij dat ziekenfondsen ouders zo mee op weg helpen”, aldus Nele.
Tip: de medewerkers van onze Dienst Maatschappelijk Werk helpen je graag bij het opstarten van de aanvraag voor de zorgtoeslag.
“Als je recht hebt op de zorgtoeslag, gaat dat mogelijk tot 5 jaar terug. Ze kan worden toegekend met terugwerkende kracht”
Start de aanvraag
Denk je dat je kind recht heeft op de zorgtoeslag? Neem dan contact op met de uitbetaler van je Groeipakket. Daar dien je dan je aanvraag voor de zorgtoeslag in.
TIP: weet je niet (meer) wie je uitbetaler is? Ga naar Mijn Groeipakket voor meer info daarover.
Opgroeien neemt contact op met jou eens het op de hoogte is van je aanvraag. Waarom? Opgroeien zal bekijken wat de impact is van de zorgsituatie van je kind op je dagelijkse leven en binnen je gezin.
Om een zo volledig mogelijk beeld te krijgen van de ondersteuning van je kind zal Opgroeien informatie opvragen bij jou via een aantal inlichtingsformulieren. Sommige formulieren vul je als ouder zelf in, eventueel met de hulp van de Dienst Maatschappelijk Werk van ons ziekenfonds of een organisatie die je kind opvolgt. Andere formulieren laat je invullen door de zorgverleners die je kind ondersteunen, zoals het CLB, de kinderarts, logopedist, kinesist ...
Je dossier met alle nodige info kan je opladen via een speciaal online portaal. Heb je daarbij hulp nodig? Dan kan je altijd een afspraak maken met een medewerker van onze Dienst Maatschappelijk Werk.
Het belang van je dossier
“Het advies voor ouders is om de nodige tijd te nemen om al die info te verzamelen. Je hoeft je geen zorgen te maken dat je ‘tijd verliest’ en dus minder snel zorgtoeslag zou ontvangen. Als je recht hebt op de zorgtoeslag, gaat dat mogelijk tot 5 jaar terug. De zorgtoeslag kan worden toegekend met terugwerkende kracht”, benadrukt Nele.
Het is dus erg belangrijk om je aanvraagdossier zo goed mogelijk te documenteren. Je hebt een diagnose nodig van een behandelend arts of specialist. Maar zorg er zeker voor dat de ondersteuning en therapieën al gestart zijn. Want énkel een diagnose is niet voldoende.
En nog belangrijker is het om de impact van de ziekte, beperking of handicap op het dagelijkse leven van je kind en jullie gezin duidelijk aan te tonen.
“We willen benadrukken dat niet alleen de diagnose van je kind bepaalt of het recht heeft op de zorgtoeslag. De nood aan extra ondersteuning gaat veel verder. Net daarom kijken artsen bij de evaluatie van een aanvraag ook naar wat de invloed is op het dagelijkse leven van een gezin met een kind dat veel zorg nodig heeft.”
Welke documenten moet je indienen?
Deze formulieren verzamel je en vul je in:
- Psychosociaal inlichtingenformulier. Je vult zelf de psychosociale gegevens in van je kind. Dat doe je digitaal, via het portaal Mijn Kind en Gezin (nadat je je hebt aangemeld).
- Medisch inlichtingenformulier. Dat kan enkel ingevuld worden door de huisarts of behandelend arts van je kind. Ook alle extra verslagen van zorgverleners voeg je toe aan je dossier.
Specifieke vragenlijsten. Soms moet je naast de psychosociale en medische info over je kind nog extra inlichtingen geven. Daarvoor bestaan er vragenlijsten voor specifieke zorgverleners van je kind, zoals een kinesist, logopedist, psychotherapeut, de school of het CLB of een medische specialist.
Ook die lijst(en) vul je niet zelf in. Vraag aan de specifieke zorgverlener(s) van je kind om de aanvullende informatie in te vullen via de juiste vragenlijst.
Opgelet: een ingevuld psychosociaal en medische inlichtingenformulier zijn allebei nodig om de evaluatie van je aanvraag te starten.
TIP: er bestaat een handleiding en een handig filmpje om je te helpen om alle nodige documenten correct in te vullen.
Gemiddeld heb je als ouder tussen 4 en 8 maanden nodig om alle informatie te verzamelen en te bezorgen aan Opgroeien.
Zijn alle inlichtingenformulieren goed ingevuld? Dan stuur je ze door via het portaal Mijn Kind en Gezin. Opgroeien krijgt een bericht om de evaluatie te starten voor je aanvraag.
Evaluatie van de aanvraag voor zorgtoeslag
Nu is het aan Opgroeien om de ondersteuningsnood van je kind te evalueren op basis van alle informatie die jij bezorgde. Hoe? Minstens 2 verschillende professionals onderzoeken jouw aanvraag.
De evaluerende arts neemt de eindbeslissing. Die zal punten toekennen die weergeven in welke mate je kind meer ondersteuning nodig heeft in vergelijking met leeftijdsgenootjes. De arts kijkt dus niet alleen naar de diagnose van je kind.
Voor de evaluatie gebruikt de arts wetenschappelijke criteria. En om de invloed van de beperking, handicap of ziekte op het dagelijkse leven van je kind en jullie gezin te bepalen, gebruikt die de erkende medisch-sociale schaal. Zo weet je dat een evaluatie voor elk kind op dezelfde manier gebeurt.
Wat gebeurt er na de evaluatie?
Als de evaluatie van jouw dossier klaar is, ontvang je binnen 2 maanden na het indienen van je aanvraag een attest van Opgroeien, digitaal of per brief.
In dat attest vind je dan het resultaat van het onderzoek, uitgedrukt in punten. Die bepalen de zorgnood van je kind.
Een beetje uitleg bij de resultaten
Op het attest met het resultaat van de evaluatie staan begrippen die niet echt alledaags zijn. Wat zijn de pijlers? En waarvoor staan de punten?
PIJLERS en PUNTEN
Er zijn 3 categorieën van de medisch-sociale schaal, met een aantal vaste criteria. Dat zijn de pijlers. Binnen elke pijler kunnen punten worden toegekend.
Pijler 1 – de lichamelijke en geestelijke gevolgen van de ziekte of beperking van je kind Dat percentage wordt omgezet in punten van 0 tot 6.
Pijler 2 – de gevolgen van de ziekte of beperking van je kind voor het dagelijkse leven. Met andere woorden: welke gevolgen ondervindt je kind in het functioneren en deelnemen in de maatschappij?
Daar kijkt de arts naar de nood aan ondersteuning op het vlak van 4 domeinen:
- leren, opleiding en sociale integratie
- communicatie
- mobiliteit en verplaatsing
- zelfverzorging.
Voor elk van die 4 domeinen wordt de ondersteuningsnood omgezet in punten van 0 tot 3.
Pijler 3 – de belasting van de ziekte of beperking van je kind op de familiale omgeving. Met andere woorden: hoe zwaar weegt die op het dagelijkse leven en het deelnemen aan de samenleving van het gezin?
Daar kijkt de arts naar de nood aan ondersteuning op het vlak van 3 domeinen:
- opvolgen van de behandeling thuis
- verplaatsingen voor medisch toezicht en behandeling
- aanpassingen van de leefomgeving en leefwijze.
Voor elk van die 3 domeinen wordt de ondersteuningsnood omgezet in punten van 0 tot 3.
Alle toegekende punten uit de 3 pijlers worden samengeteld. Je kind kan maximaal 36 punten halen. En hoe hoger het puntenaantal, hoe hoger het bedrag van de zorgtoeslag.
Je kind heeft recht op een zorgtoeslag als het voldoet aan minstens 1 van de volgende 2 voorwaarden:
Het haalde minstens 4 punten in pijler 1.
OF
- Het haalde minstens 6 punten in de 3 pijlers samen.
Heb je nog vragen over de punten op het attest? Dan kan je altijd terecht bij Opgroeien, team Zoë (Zorgtoeslagevaluatie) (02 533 13 41).
De eindbeslissing over je zorgtoeslag
Met het attest kan de uitbetaler van je Groeipakket beslissen of je recht hebt op een zorgtoeslag. De eindbeslissing van je uitbetaler van het Groeipakket krijg je per brief.
“Het is erg belangrijk om de impact van de beperking of handicap op het dagelijkse leven van je kind en jullie gezin duidelijk aan te tonen”
Moet je de zorgtoeslag elk jaar opnieuw aanvragen?
Neen, het resultaat van een evaluatie blijft geldig tot de leeftijd van 3, 6, 12 of 18 jaar. Tenzij de evaluerende arts voor jouw kind een ander tijdstip meegeeft. Het verloop van sommige aandoeningen is voorspelbaar en dan kan er een beslissing volgen tot de leeftijd van 21 jaar. Dat is de maximumleeftijd tot wanneer je kind zorgtoeslag kan krijgen.
De nood aan ondersteuning van je kind wordt automatisch herzien als je het einde van jouw toegekende periode nadert. 6 maanden voor het einde van je termijn krijg je een uitnodiging van Opgroeien om nieuwe formulieren in te vullen. Je moet dus zelf niet het initiatief nemen om de zorgtoeslag te verlengen.
Wat als er nieuwe noden tot ondersteuning komen voor je kind?
In dat geval kan je als ouder wél zelf een herziening van je zorgtoeslag aanvragen. Bijvoorbeeld als de gezondheid van je kind verslechtert, als er een nieuwe aandoening opduikt …
Dan start je weer bij je uitbetaler van het Groeipakket. Eens Opgroeien op de hoogte is, vragen zij bijkomende informatie van je op.
Heb je recht op andere voordelen als je de zorgtoeslag krijgt?
Als je de zorgtoeslag ontvangt, dan heb je mogelijk nog recht op een aantal andere sociale en fiscale voordelen.
De meeste voordelen krijg je dan meteen automatisch, zonder dat je er een aparte aanvraag moet voor doen. Denk aan een sociaal tarief voor elektriciteit en/of aardgas, een vermindering van de onroerende voorheffing als eigenaar, het zorgbudget voor zwaar zorgbehoevenden … Voor sommige voordelen zijn er extra voorwaarden of een minimum aantal punten. Bij twijfel kan de Dienst Maatschappelijk Werk van ons ziekenfonds je helpen.
Sommige voordelen krijg je niet automatisch en moet je wel aanvragen. Denk aan een parkeerkaart, ouderschapsverlof voor kinderen met een beperking, sociaal internetaanbod, een European Disability Card, voordelen bij je eigen gemeente …
Een overzicht van de bijkomende voordelen vind je hier.