Baby’s maken veel geluid, al was het maar door hun gehuil dat soms alles overstemt. Gekir en gekraai zullen zich na een tijdje manifesteren als gebrabbel waarin steeds vaker mensentaal opduikt. Langzaam aan wordt het eerste woordje gevormd.
Vanaf 6 à 7 maanden begint je baby woorden te herkennen, zonder ze zelf te kunnen vormen. Je merkt dat je baby reageert wanneer hij een term of naam herkent, met behulp van een kort geluid of een veelzeggende blik. Er duiken eigen creaties op, korte tweelettergrepige fantasiewoorden. Sommige ouders menen er mama of papa in te herkennen. Hiervoor is het echter nog te vroeg. Je baby weet helemaal nog niet wat hij eigenlijk zegt. Maar er zit al meer variatie in de klanken en geluiden. Na de klinkers komen veel vaker medeklinkers aan bod. Ook gebruikt hij verschillende toonhoogtes en ritmes. Soms lijkt het wel of je kindje echte zinnen bouwt.
10 tot 24 maanden: van eerste woordjes tot korte zinnen
Gemiddeld tussen de 10de en 14de maand spreekt je kindje effectief het eerste echte woordje uit. Je kan spreken van een eerste woord als het een klankencombinatie is die verwijst naar iets specifieks en als de vorm kenmerkend is. Vaak gaat het om één-woord-zinnen. Een woord heeft dan vaak een grotere betekenis. Zo kan bijvoorbeeld 'eet' vele dingen betekenen: ik eet, ik heb honger, ik eet een appel ... Een woord kan ook naar meerdere dingen verwijzen.
Baby's en peuters maken ook gebruik van intonatie om duidelijk te maken of ze iets willen, vragen, zeggen ...
Op deze leeftijd gebeurt het al eens dat kinderen gefrustreerd worden: hun ontwikkeling staat soms verder dan hun woordenschat, waardoor ze zich niet altijd kunnen uiten en boos worden.
Tussen 1,5 en 2 jaar begint je kind korte zinnen (van 2 of 3 woorden) te vormen of woorden te combineren. Dit zijn elementaire zinnen met veel mogelijke betekenissen. Je kindje experimenteert nu ook met verschillende woordcombinaties.
Deze taalontwikkeling kan vroeger plaatsvinden, maar in veel gevallen gebeurt het later. Niets om je zorgen over te maken. Wanneer je peuter op zijn 2de verjaardag nog niets – geen woord – verstaanbaars heeft gezegd, vraag je best advies bij je arts of in het consultatiebureau. Meestal gaat het over een gebrek aan belangstelling voor taal, ten voordele van andere activiteiten zoals kruipen en lopen.
Sommige kinderen bouwen geleidelijk aan maar zeker hun woordenschat en grammaticale kennis uit, andere kinderen lijken eerst traag of niet vooruit te gaan om daarna in versneld tempo de achterstand in te halen.
Kortom: ieder kind ontwikkelt zijn taalgevoel op zijn eigen tempo en manier.
Tips om de taalontwikkeling te stimuleren
Praat heel veel tegen je baby vanaf het prille begin. Zo stimuleer je de taligheid van je kind. Vergeet niet dat je baby ook al in de baarmoeder naar je stem luistert.
Verwoord wat je doet: bijvoorbeeld “Wij gaan nu samen een wandeling maken.” Of wat je kind hoort, ziet en voelt: bijvoorbeeld “Het water in bad is lekker warm he.”
Vragen stellen zet aan tot interactie. Wees hierbij geduldig, in het begin komt er nog geen reactie op je vragen. Op een dag komt daar gegarandeerd verandering in.
Spreek met je kind, niet tegen je kind. Geef hem de gelegenheid om een antwoord te geven, zelfs al is het enkel een brabbelgeluidje of een kreetje.
Je mag de geluidjes van je baby gerust nadoen. Het is een leuk en nuttig spelletje. Je toont ermee echt betrokken te zijn en je zet je baby ook aan om jouw woorden na te bootsen. Let wel op dat je je taal verzorgt wanneer je kindje echt leert praten. Gebruik in het begin korte woorden en eenvoudige zinnen, maar spreek wel Nederlands en geen babytaal, anders leert je kindje niet wat normaal taalgebruik is.
Kindjes houden ervan dat je liedjes zingt, liefst aangevuld met gebaren en beweging. Meestal verkiezen ze hoge stemmen boven lage.
Eens je kindje effectief woordjes begint te gebruiken, kan je abstracte begrippen zoals kleuren, warm-koud, klein-groot en getallen makkelijk illustreren met objecten uit je omgeving. Zo wordt het een spel voor jullie beiden.
Voorlezen uit boekjes met plaatjes is een leuke en nuttige bezigheid, zowel voor jou als voor je kind. Pas je stem aan bij het voorlezen aan de verschillende personages voor meer luisterplezier. Ga luider of net stiller spreken om de spanning erin te houden, je kan het verhaal levendiger maken door dingen uit te beelden of te tekenen.
Dwing je kindje niet om woorden te gebruiken. Praten moet leuk blijven, anders gaat het frustratie opwekken. Toon je tevredenheid wanneer je kind pogingen doet om woordjes te gebruiken en wanneer je begrijpt wat hij zegt. Hetzelfde geldt voor de uitspraak, wees niet meteen kritisch maar verbeter subtiel. Herhaal het woord gewoon op de juiste manier. Wees geduldig en pauzeer als je kind er even genoeg van heeft.