Stoppen met roken is 1 ding. De beslissing nemen en het werk starten, is meestal niet de moeilijkste stap. Volhouden daarentegen … kan best hard zijn. Tabacologe Christine Plets geeft tips om te weerstaan aan de verleiding van de sigaret.
Als een sigaret je dagelijkse maatje was, is een rookstop een stevige uitdaging. Maar het kan! De 1ste weken zijn de moeilijkste, daarna wordt het geleidelijk aan makkelijker. Probeer zeker de kaap van 3 maanden te halen. Dan is de kans dat het definitief lukt veel groter. “Ik zie zelden mensen hervallen na 6 maanden of meer”, knikt Christine.
Tips en tricks om een rookstop vol te houden
1. Houd vast aan je eigen motivatie
Stoppen doe je, omdat jíj het wil. Niet omdat je vrienden, ouders … het zeggen. “Jij moet het belangrijk genoeg vinden. We vragen mensen meestal om er een cijfer op te plakken. Als je iets niet belangrijk vindt, is de kans klein dat je doorbijt op moeilijke momenten. Een tabacoloog helpt je zelfvertrouwen op te krikken, maar dat werkt enkel als er voldoende en stevige motivatie is om op voort te bouwen.”
2. Maak je motivatie sterk
Denk aan de voordelen van niet-roken. “Sommige mensen maken een lijstje om naar terug te grijpen in moeilijke momenten. Anderen stellen een doel op lange termijn, zoals een leuke aankoop of reis met het uitgespaarde geld. Of stop een foto van je geliefde kleinkind in je portefeuille om je te herinneren aan je motivatie … noem maar op.”
“Bij 45-plussers is de belangrijkste motivatie een betere gezondheid. Bij jongeren is dat vooral meer conditie, minder geld uitgeven of een verzorgder uiterlijk. Met een preek over gezondheidsproblemen 30 jaar later bereik je weinig bij een 18-jarige.”
3. Vecht niet tegen hevige emoties
Terugdenken aan een sigaret is doodnormaal. Net als het gevoel van gemis. Sluit je niet af van die emoties, vecht er niet tegen. Stel jezelf wel kritische vragen en vertrouw erop dat je je leven kan organiseren zonder sigaret. “Weet ook dat er een verschil is tussen emoties van voorbijgaande aard en negatieve gevoelens die voortvloeien uit ontwenningsverschijnselen. Daarom is een hulpmiddel bij het stoppen met roken geen slecht idee.”
4. Zoek afleiding als de zin in een sigaret je overvalt
De zin in een sigaret overspoelt je als een golf. Maar dat moment houdt meestal slechts een paar minuten aan. “Een golf komt en trekt altijd terug. Maar door het feit dat die zin je plots overvalt en soms gepaard gaat met andere fysieke verschijnselen, lijkt het psychisch heel lang te duren. Een opsteker: na 2 weken duurt de zin in een sigaret eigenlijk geen minuut meer.”
Een manier om ermee om te gaan? Creëer afleiding, doe iets wat je gedachten verzet. “Water drinken is een klassieke truc. Of een stuk fruit eten. Maak een korte wandeling. Ontwikkel een soort reflex: vind kleine routines die je direct helpen. Dat is voor iedereen anders, maar alles wat je in de praktijk kan realiseren en wat voor jou goed aanvoelt, is in orde.”
5. Vermijd situaties die je in verleiding brengen … maar enkel in het begin
Ga niet naar plekken of evenementen die je associeert met een sigaret. “Dan spreken we niet over de eerste 3 maanden, wel over de 1ste dagen tot 1ste week. Stel je zo snel mogelijk bloot aan prikkels. Je moet blijven functioneren, maar dan zonder sigaret. Al moet je natuurlijk niet stoppen met roken op donderdag en vrijdag met vrienden vertrekken op vrijgezellenweekend.”
“Veel mensen hebben moeite tijdens de 1ste week van de rookstop. Schroef dan gerust wat zaken terug. Maar blijf het sociale leven niet mijden. Dan wordt het gemis groter. Je moet het al stellen zonder dat genotsmoment. Als je de dingen niet meer doet die voor ontspanning zorgen, word je ongelukkig. En worden de nadelen van stoppen met roken groter dan de voordelen.”
6. Beloon jezelf
Ja, je bent goed bezig! En ja, dat verdient een bloemetje. “Grijp natuurlijk niet als een gek naar andere ongezonde dingen, zoals zoetigheid. Maar gun jezelf op tijd een schouderklopje als extra ondersteuning. Een weekendje weg, iets nieuws kopen. Iets tastbaars helpt: je hebt iets gekregen. Of geniet extra van kleine dingen: het buiten zijn en de frisse lucht inademen, je betere lichaamsgeur … Zoek iets dat werkt en waaraan je plezier beleeft.”
7. Hervallen is géén mislukking
Eens toegeven aan de verleiding is niet meer dan menselijk. Maar bekijk het niet als een mislukking. Het is een tegenslag. “De meesten voelen zich schuldig wanneer ze toch gerookt hebben. Het gebeurt in een onbewaakt moment. Je motivatie is even zoek, je bent op het verkeerde moment op de verkeerde plaats … Hervallen is emotioneel en contextgebonden.”
“Maar relativeer! Je hebt ervaring opgedaan en je wéét dat je kan stoppen. Herpak je. Meestal gaat hervallen gepaard met negatieve gevoelens. Dus: stop opnieuw, want je bent niet gelukkig nu je weer rookt.”
8. Blijf stoppogingen doen
De gemiddelde roker heeft een paar stoppogingen nodig om helemaal verlost te geraken van de sigaret. “Maar hoe meer je probeert, hoe groter de kans dat het effectief lukt. Blijven proberen is de boodschap, ook al mislukt het soms. En merk je dat je het niet alleen kan, laat je dan begeleiden door een tabacoloog.”