Zomer, 2 maanden vrij plezier voor je kind. Een vakantiekamp is dan ideaal. Maar wat als je kind ADHD-kenmerken of ASS (autismespectrumstoornis) heeft? Of een andere nood aan wat meer ondersteuning? Laat je dat als ouder weten aan de kampleiding? En hoe? Wat geef je precies mee? En hoe houden de animatoren rekening met de noden van je kind? Mama Katja en hoofdanimator Melissa vertellen.
Met een kind op kamp wil je als ouder met een zo gerust mogelijk hart achterblijven. Als je kind bijzondere kenmerken heeft, zoals ADHD, autisme…, of nood heeft aan bepaalde ondersteuning, kan de ongerustheid bij de thuisblijvers al eens groter zijn.
Praten met kampleiding
Maar dat hoeft niet zo te zijn. Zo kan je als ouder gerust praten met de kampleiding over de situatie. Zo zijn de animatoren op voorhand al op de hoogte en kunnen ze rekening houden met de behoeften van je kind.
Dat is precies hoe de kampleiding van JOETZ het aanpakt. Als jongerenorganisatie en partner van Solidaris organiseert JOETZ allerlei activiteiten voor kinderen en jongeren, met onder andere een ruim aanbod aan jeugdvakanties.
Ontdek alle JOETZ-vakantiekampen
TIP: wist je dat Solidaris een mooie terugbetaling van je inschrijvingsgeld voor meerdaagse jeugd- en sportkampen voorziet?
Het belang van inlichten
Hoofdanimator Melissa kan alleen maar bevestigen dat het een goede zaak is om vooraf aan de kampleiding mee te geven of je kind bepaalde gedragsproblemen of -kenmerken heeft.
“Als je je kind inschrijft voor een kamp, kan je dat gewoon meegeven in de fiche met medische informatie. Die wordt op voorhand nagekeken door medewerkers. De ouders van kleine vakantiegangers met extra ondersteuningsnoden worden gecontacteerd door een vakantiemedewerker om enkele zaken te overlopen. Geen zorgen, met die persoonlijke info gaan animatoren heel vertrouwelijk en behoedzaam om”, benadrukt ze.
Angst voor minder kansen
Toch merkt Melissa dat ouders uit angst bepaalde info niet meegeven. En dat is vooral spijtig voor hun kind. “Ouders hebben schrik dat hun zoon of dochter minder kansen zal krijgen als ze iets meegeven over hun ADHD- of neurodivers gedrag. Maar er gaan dan kinderen met bepaalde zorgnoden mee, van wie niemand het weet.”
“Het feit dat sommige ouders schrik hebben om te communiceren over de specifieke eigenschappen van hun kinderen, leidde er in het verleden toe - gelukkig maar af en toe - dat het voor sommige kinderen op kamp niet goed vlot met de andere deelnemers. Omdat de animatoren er geen weet van hadden en dus ook geen aandacht aan bepaalde zorgnoden konden schenken.”
Het kamp is een warme plek, waar ze zich thuis voelen
Opgeleide animatoren
Tijdens hun opleiding krijgen alle animatoren voldoende tools mee om op JOETZ-kampen om te gaan met kinderen die meer ondersteuning of specifieke aandacht nodig hebben.
“Daarnaast kunnen animatoren altijd contact met mij opnemen als ze extra hulp nodig hebben in een situatie. Ze mogen me altijd bellen”, zegt Melissa. Zij begeleidt al 17 jaar als hoofdanimator JOETZ Specials-kampen, vakantiekampen voor kinderen met speciale noden, en heeft enorm veel ervaring met kinderen met bijzondere kenmerken.
“JOETZ Specials is bedoeld voor kinderen met ASS, eventueel gecombineerd met andere gedragsproblematieken zoals ADHD. Als je kind bijzonder gedrag vertoont, kan het zijn dat het zonder enig probleem mee kan gaan op een regulier kamp. Animatoren krijgen dan handvaten om in te spelen op de behoeftes van je kind. Lukt dat niet, dan is er dus altijd een JOETZ Specials-kamp met verhoogde ondersteuning.”
Tips om tot rust te komen
Aanpassingen op kamp zijn heel verschillend en zijn vooral op maat van de kinderen. Enkele voorbeelden:
- Het weekschema wordt op voorhand doorgestuurd om het kind veiligheid en structuur te bieden. Net zoals foto’s van de locatie van het kamp of als de ouders het graag hebben, ook van de animatoren.
- Animatoren spreken met het kind een plek af waar ze tot rust kunnen komen. Belangrijk hierbij is dat het kind ook weet dat het een rustplekje is, geen strafplek.
- Animatoren kunnen ondersteunend materiaal meenemen op kamp, zoals een TimeTimer, zandlopers, geluiddempende koptelefoons ... Als je het afspreekt op voorhand, kan je dat ook zelf meegeven aan de animatoren voor je kind.
- Bij sommige kinderen kan een vertrouwenspersoon aangeduid worden. Dat is een animator die tijdens het kamp het eerste aanspreekpunt is van je kind. Het wil niet zeggen dat die animator alle 'zorg' voor het kind op zich neemt, maar het kan wel een houvast zijn.
Structuur en duidelijke afspraken, het blijken vaak 2 gouden regels. “Elk kind weet dat het bij de animatoren terechtkan op lastige momenten. We geven ook tips om zelf weer tot rust te komen. Zoals iets meenemen waarmee je in je handen kan ‘prutsen’. Of een paar minuutjes apart gaan zitten om af te koelen.”
ADHD? Zeggen zoals het is en luisteren
Rafaël (14) ging al verschillende keren op JOETZ-kamp. En telkens had hij een geweldige tijd. “Sinds hij 8 jaar is, gaat Rafaël bijna jaarlijks mee op een kamp in de zomer”, vertelt zijn mama Katja. “En dat verloopt altijd vlot.”
Toch is dat niet zo vanzelfsprekend, want sinds zijn kleuterjaren vertoont Rafaël ADHD-gedrag. “Ik zou het bij hem eerder als milde ADHD-kenmerken omschrijven, maar we merkten al snel dat hij als kleuter hyperactief was. Hij sprong letterlijk rond. Hoe ouder hij werd, hoe beter hij dat kon beheersen. Maar hij heeft last om zich te concentreren en dat zorgt voor onrust bij hem.”
Hoe die onrust zich uit bij Rafaël? “Hij wordt vooral vanbinnen onrustig, maar zal daardoor nooit explosief of agressief reageren. We hebben van in het begin geprobeerd om open met hem te praten en zijn emoties te benoemen zoals ze zijn op de lastige momenten. We bieden een luisterend oor en tonen begrip voor hoe hij zich voelt. Dat maakt het voor hem vaak een stuk makkelijker”, weet Katja.
We zijn open over Rafaëls ADHD-kenmerken, zodat de kampleiding beter begrijpt waarom hij op een bepaalde manier reageert of zich zus of zo gedraagt
ADHD-gedrag beter begrijpen
Het is net daarom dat Rafaëls ouders heel duidelijk meegeven aan het animatorenteam dat hun zoon ADHD-kenmerken heeft en wat zijn kwetsbaarheden zijn. “Noch Rafaël, noch wij hebben er een probleem mee om daar eerlijk over te communiceren.”
“Het is belangrijk om het te doen, zodat de kampleiding beter kan begrijpen waarom hij op een bepaalde manier reageert of zich zus of zo gedraagt. Zo weet iedereen wat te verwachten en kunnen de animatoren zich beter voorbereiden. Daar heeft de groep alleen maar baat bij.”
Niet in een vakje gestopt
Katja snapt dat ouders het moeilijk kunnen vinden om zoiets mee te geven als hun kind vertrekt op kamp. “Het is niet altijd eenvoudig om te aanvaarden dat je kind een beetje ‘anders’ of drukker is, of doet. En om het dan ook nog eens rond te vertellen.”
“Ik denk dat sommige ouders schrik hebben dat hun kind snel in een bepaald vakje zal worden gestopt. Toch heb ik nog nooit gemerkt dat er een negatief beeld ontstaat over Rafaël door open te zijn over zijn ADHD-gedrag”, vertelt ze.
Schaamte is dus nergens voor nodig. “Duidelijk communiceren over ADHD of andere bijzondere kenmerken kan alleen maar positief werken. Het zorgt voor meer begrip voor je kind en dat is zó belangrijk.”
Zelf had Rafaël nooit negatieve ervaringen doordat mensen op voorhand wisten over zijn ADHD-kenmerken. “Vakantiekampen zijn eigenlijk perfect voor hem. Hij hoeft er niet zo lang (aandachtig) stil te zitten als op school bijvoorbeeld. Hij kan zich vrij bewegen in een plezante sfeer. Hij merkt niet dat animatoren tijdens bepaalde activiteiten extra rekening houden met zijn gevoeligheden, alles gebeurt heel natuurlijk”, zegt Katja.
“Dat hij er niet duidelijk wordt ‘uitgepikt’ is een prima aanpak. Hij kan intussen ook zijn grenzen beter aangeven. Als hij het ergens lastig mee heeft, zal hij zelf een van de animatoren apart aanspreken.”