Je bezoek aan de huisarts kost ruim 27 euro, maar jij betaalt maximaal 6 euro zelf. Van je ziekenhuisfactuur betaal je gemiddeld 10 % uit eigen zak. Kan je niet werken omdat je ziek bent, dan krijg je toch een vervangingsinkomen. Het lijkt allemaal zo normaal. Maar vanzelfsprekend? Nee, dat is onze sociale zekerheid niet.
In België kunnen we vandaag rekenen op de sociale zekerheid. Iedereen draagt eraan bij. Via een belasting (de bijdrage voor sociale zekerheid) staan we allemaal een stukje van ons inkomen af. En dat is goed nieuws. Want wanneer jij het nodig hebt, dan krijg je ook iets van de sociale zekerheid terug.
Solidariteit is gewoon rechtvaardig
Aan de basis van de sociale zekerheid ligt solidariteit. Wie werkt, betaalt mee voor wie met pensioen is. Wie gezond is, betaalt mee voor wie ziek is. En wie een hoger inkomen heeft, betaalt mee voor wie een lager inkomen heeft. Omdat we allemaal iets bijdragen, kunnen we ook allemaal op sociale en financiële zekerheid rekenen in geval van nood.
We hoeven elkaar dus niet persoonlijk te kennen om voor elkaar te zorgen. We vinden het gewoon rechtvaardig dat we allemaal recht hebben op bescherming. Jij betaalt mee voor de bevalling van kersverse mama Emma, die je nooit ontmoet hebt. En val jij straks van de trap en breek je je voet? Dan betaalt ook Emma mee voor je bezoekje aan de spoeddienst.
Beschouw de sociale zekerheid als een solidaire en doeltreffende verzekering op grote schaal. We spreken met zijn allen af dat we ons samen verzekeren tegen bepaalde risico’s of veranderingen in het leven. Dat kan een ongeval, ziekte of ontslag zijn. Maar ook een fijnere gebeurtenis, zoals de geboorte van je kindje. In al die gevallen kan je op de sociale zekerheid rekenen.
“We spreken met zijn allen af dat we ons samen verzekeren tegen bepaalde risico’s of veranderingen in het leven”
Sociale zekerheid: normaal, maar niet vanzelfsprekend
Een geruststellende gedachte. Maar omdat we het intussen zo normaal vinden dat we voor elkaar zorgen, durven we weleens te vergeten dat de sociale zekerheid niet vanzelfsprekend is. Ze bestaat niet overal, en ze is er niet altijd geweest.
In de Verenigde Staten is er vandaag geen sociale zekerheid zoals wij die kennen. En wat zien we? Per inwoner wordt er méér geld aan gezondheidszorg uitgegeven, en toch gaat het gemiddeld slechter met de gezondheid van de Amerikanen dan met die van de Belgen.
Rijkdom herverdelen
Ook in België bestaat de sociale zekerheid zoals we die vandaag kennen, nog niet zo lang. Ze ontstond beetje bij beetje. In de 19de eeuw was er veel armoede. Arbeiders woonden en werkten in ongezonde en gevaarlijke omstandigheden. Stilaan begonnen ze zich te verenigen voor een betere bescherming. Eerst heel kleinschalig, alleen voor bepaalde beroepen of in sommige fabrieken. Of alleen voor wie het kon of wilde betalen.
Later kwamen er wetten en meer financiële steun voor de 1ste ziekenfondsen. Pas in 1944 werd de bijdrage voor die ‘sociale’ verzekering voor iedereen verplicht, zoals vandaag nog altijd het geval is. Want alleen als iedereen meebetaalt, kan de rijkdom herverdeeld worden tussen álle sociale groepen. Dat is de basis van onze sociale zekerheid.
Sociale zekerheid: 78 jaar en springlevend
De federale sociale zekerheid viert dit jaar haar 78ste verjaardag. Maar wist je dat tandzorg voor kinderen pas de laatste 15 jaar volledig terugbetaald is? En dat het verbod op ereloonsupplementen in tweepersoonskamers in het ziekenhuis maar 11 jaar oud is?
Het is duidelijk: de sociale zekerheid is niet op 1 dag gebouwd. Ze is geleidelijk ontstaan en is ook vandaag nog in volle ontwikkeling. Gelukkig maar. Want als onze samenleving verandert, moet de sociale zekerheid ons allemaal blijven beschermen.
Daarom koesteren en verdedigen we de sociale zekerheid, maar willen we er ook aan blijven werken. Haar blijven uitdagen. Haar verder uitbouwen. Die rol neemt ons ziekenfonds graag voor je op. Onze droom? Goede en betaalbare gezondheidszorg voor iedereen. Dat is solidariteit, en daar gaan we voor. Al meer dan 100 jaar, en vanaf nu onder onze nieuwe naam: Solidaris.