Een intelligentieonderzoek (intelligentietest) helpt je om beter te begrijpen hoe je kind denkt, leert en problemen oplost. Het is geen rapportcijfer voor ‘hoe slim’ je kind is, wel een momentopname van de cognitieve vaardigheden en een hulpmiddel om je kind beter te ondersteunen.
Waarom een intelligentieonderzoek?
Er zijn verschillende redenen om een intelligentieonderzoek te doen bij een kind:
Om leerproblemen of -achterstanden te verklaren
Heeft je kind het moeilijk op school of loopt het achter op de leerstof? Een intelligentieonderzoek kan helpen begrijpen hoe dat komt: zo’n onderzoek kan bepalen of er sprake is van een leerachterstand, of een manier van leren die misschien niet goed aansluit bij het onderwijs dat je kind volgt.
Om ontwikkelings- of leerstoornissen op te sporen
Een intelligentieonderzoek is dikwijls een onderdeel van breder onderzoek. Bij een vermoeden van leerstoornissen zoals dyslexie (moeite met lezen en spellen) of dyscalculie (moeite met rekenen) of bij ontwikkelingsstoornissen zoals ADHD of autisme, kan het onderzoek inzicht geven in de sterke of zwakke punten van je kind.
Om hoogbegaafdheid of leervoorsprong te identificeren
Soms presteert een kind onder zijn of haar kunnen op school of verveelt het zich, en heeft het extra uitdaging nodig. Een intelligentieonderzoek kan aantonen dat het kind cognitief heel sterk of hoogbegaafd is, zodat de school en de ouders daar beter op kunnen inspelen.
Om inzicht te krijgen in sterke en zwakke punten
Het onderzoek geeft niet alleen een algemene intelligentiescore (IQ), maar ook hoe een kind scoort op verschillende intelligentiedelen zoals verbaal begrip, visueel-ruimtelijk inzicht, werkgeheugen, verwerkingssnelheid en probleemoplossend vermogen. Zo ontdek je waar je kind goed in is, en waarin het extra hulp kan gebruiken. Bijvoorbeeld: een kind kan heel sterk zijn in taal, maar moeite hebben met abstract denken.
Richtinggevend voor schoolkeuzes of aanpassingen
De objectieve informatie van een intelligentietest kan helpen om het juiste onderwijstraject of -niveau te kiezen of om binnen het regulier onderwijs extra ondersteuning aan te vragen.
Om bepaald gedrag beter te begrijpen
Soms hangen onverklaarbare gedragingen, zoals faalangst, een laag zelfbeeld, frustratie of concentratieproblemen, samen met hoe je kind denkt of leert. Een intelligentietest kan helpen om dit verband te leggen en zo meer begrip te creëren.
Nodig voor bepaalde behandelingen of ondersteuning
Voor sommige vormen van hulp, zoals de terugbetaling van logopedie, heb je een bepaalde IQ-score uit een intelligentietest nodig.
Hoe verloopt een intelligentieonderzoek?
Intelligentieonderzoek wordt bij kinderen meestal gedaan door een psycholoog of orthopedagoog.
Er bestaan verschillende soorten testen voor intelligentieonderzoek, aangepast aan de leeftijd van het kind. Sommige zijn non-verbaal, ideaal voor kinderen die minder taalvaardig zijn of thuis een andere taal spreken.
Het onderzoek bestaat uit verschillende onderdelen, die elk een ander deel van de intelligentie meten. Bijvoorbeeld:
- Verbaal begrip: hoe goed begrijpt en verwoordt je kind woorden en concepten?
- Perceptueel redeneren: hoe goed organiseert je kind visuele informatie en lost het problemen op met beelden en patronen?
- Werkgeheugen: hoe goed kan je kind informatie korte tijd vasthouden en gebruiken?
- Verwerkingssnelheid: hoe snel verwerkt je kind informatie en voert het opdrachten uit?
De afname verloopt op een kindvriendelijke manier. Het onderzoek duurt één tot twee uur. Daarom wordt het soms in twee delen opgesplitst. De psycholoog kijkt niet alleen naar de antwoorden, maar ook naar hoe je kind denkt, zich concentreert en omgaat met moeilijke opdrachten.
Wat maakt een intelligentieonderzoek betrouwbaar?
Een intelligentieonderzoek is gestandaardiseerd. Dat betekent:
- Iedereen krijgt dezelfde vragen: de opgaven, de uitleg en de tijd zijn voor elk kind gelijk.
- De scores worden vergeleken met een normgroep: dat is een grote groep kinderen van dezelfde leeftijd, geslacht en achtergrond.
- Je ziet hoe jouw kind scoort ten opzichte van leeftijdsgenoten.
Wat vertelt de uitslag?
Na het onderzoek krijg je een verslag met een intelligentiequotiënt (IQ)-score én een analyse van de verschillende onderdelen. Het is een detailbeeld van de sterke en zwakke punten van je kind op dat moment. De psycholoog bespreekt die resultaten met jou en legt uit wat ze betekenen voor je kind. Je krijgt ook tips en aanbevelingen voor thuis en op school.
Wat vertelt de uitslag niet?
Een intelligentieonderzoek zegt niets over de persoonlijkheid, creativiteit, sociale vaardigheden of emoties van je kind. Het is maar een hulpmiddel – een stukje van de puzzel – om je kind beter te begrijpen en goed te begeleiden.