Een laserbehandeling is voor heel wat mensen een oplossing om verlost te zijn van een bril of contactlenzen. Maar hoe gaat het in zijn werk als je je ogen wil laten laseren? Wie komt in aanmerking? Hoeveel kost de ingreep? En is het altijd veilig? Oogarts Andreas Aerts geeft antwoord op de belangrijkste vragen over laserbehandeling.
1. Hoe werkt het laseren van ogen?
“Er bestaan verschillende lasertechnieken. Vroeger corrigeerde de dokter vooral rechtstreeks met de laser op de oppervlakte van het hoornvlies met de PRK-techniek.”
“Tegenwoordig is de LASIK-techniek veelgebruikt. De oogarts creëert een flapje: hij maakt een stukje van het hoornvlies los en dat wordt ‘gelift’. De arts lasert eronder op een diepere laag van het hoornvlies. Nadien wordt het flapje teruggelegd. Bij deze techniek loop je nadien wat minder risico op droge ogen dan bij de oude PRK-lasertechniek.”
“Er is intussen een recente 3de techniek: de SMILE-techniek, waarbij de oogarts een kleine insnijding maakt aan de zijkant van je hoornvlies waarlangs de laser zijn werk kan doen in het hoornvlies.”
2. Speelt leeftijd een rol bij een laserbehandeling?
“Zeker! Om te kunnen laseren moet de afwijking aan je oog stabiel zijn. Dat wil zeggen: 1 jaar lang mag je sterkte niet veranderen. De afwijking van een oog is doorgaans pas stabiel rond de leeftijd van 21 jaar. Bij een kind zal dat niet het geval zijn. De ogenvan kinderen worden dan ook niet gelaserd.”
“Het belangrijkste is dat je je ogen 1 jaar lang laat opvolgen door een oogarts. Is je afwijking na die tijd niet veranderd, dan kan je in aanmerking komen voor een laserbehandeling.”
“Een laserbehandeling wordt niet gedaan bij kinderen”
3. Wie kan zijn ogen laten laseren?
“Niet iedereen komt in aanmerking voor een laserbehandeling. Bij het laseren passen we de kromming van het hoornvlies aan, zodat de lichtstralen beter op het netvlies vallen. Zo zie je dus beter. Het belangrijkste is dat het hoornvlies van het oog dik genoeg is om een deel te kunnen weghalen met de laser.”
“In het algemeen wordt de lasertechniek gebruikt bij de lagere sterktes, tot -6 (bijziendheid) of +4 (verziendheid). Anders moet er te veel worden weg gelaserd en wordt je hoornvlies te dun. Soms is een lensimplantatie nodig.”
“Een 2de belangrijk criterium is de droogte van je ogen. Voor mensen met droge ogen is een laserbehandeling geen goed idee. Een van de meest voorkomende bijwerkingen na het laseren is een droog gevoel aan de ogen.”
Je komt in aanmerking voor een laserbehandeling als je
- bijziend of verziend bent, of astigmatisme hebt
- je sterkte gedurende 1 jaar onveranderd is
- je een algemene goede gezondheid hebt.
Een woordje uitleg bij bijziendheid, verziendheid en astigmatisme:
- Bijziendheid (of myopie): je ziet niet scherp vanop afstand, wel van dichtbij. Het licht, dat wordt gebroken door het hoornvlies en de ooglens, valt vóór het netvlies in plaats van erop. Daardoor zie je niet helder vanop afstand. Als je bijziend bent, maakt een laserbehandeling je hoornvlies platter, zodat de lichtstralen weer op het netvlies vallen.
- Verziendheid (of hypermetropie): je ziet niet scherp van dichtbij, wel van ver. De lichtstralen vallen achter het netvlies en zie je beter ver en onscherp dichtbij. Als je verziend bent, maakt een laserbehandeling je hoornvlies boller, zodat de lichtstralen weer op het netvlies vallen.
- Astigmatisme (of cilinderafwijking): het hoornvlies is gekromd zoals een rugbybal in plaats van een ronde bol. Met andere woorden: er is een verschillende kromming in de horizontale en verticale richting. De laserbehandeling corrigeert in de ene richting dan ook meer dan in de andere richting
Je komt niet in aanmerking voor een laserbehandeling als je
- een te hoge correctie (hoger dan -6 of +4) hebt
- droge ogen hebt
- jonger bent dan 21 jaar
- een bepaalde systeemaandoening, zoals suikerziekte (diabetes), hebt
- zwanger bent of borstvoeding geeft
- cortisone gebruikt
- uitsluitend een leesbril draagt
- een oogaandoening hebt, waardoor een brilcorrectie geen optimaal zicht kan geven.
4. Wat zijn de voordelen van een laserbehandeling?
“Hét grote voordeel is dat je geen bril of contactlenzen meer nodig hebt om goed te zien. Voor mensen die geen lenzen (meer) kunnen verdragen, is deze behandeling een oplossing. Ook als je een bril onhandig vindt voor je dagelijkse activiteiten (werk, sport …), kan een laserbehandeling nuttig zijn.”
“Het oog en het hoornvlies proberen zich altijd te herstellen, dus na 10 jaar kan je zicht opnieuw achteruit gaan”
5. Is een laserbehandeling veilig?
“Een laserhandeling blijft een ingreep, dus er zijn altijd risico’s aan verbonden. Maar al bij al blijven ze klein. Op korte termijn is een ontsteking een mogelijk risico. Daarvoor krijg je antibiotica mee na de behandeling.”
“Op lange termijn zijn droge ogen de meest voorkomende bijwerking. Maar al bij al zijn de risico’s laag.” In de meeste gevallen verdwijnt de last van droge ogen na enkele weken. Je kan droge ogen ook makkelijk behandelen met kunsttranen.
Maar in sommige gevallen zijn droge ogen het een jarenlang of blijvend probleem. Dat komt omdat de laser bij bepaalde technieken de oppervlakkige zenuwvezels in het hoorvlies doorsnijdt. Dat leidt tot een verminderende knipperreflex en lagere traanproductie. De klachten kunnen variëren van lichte branderigheid, irritatie, pijn, gevoeligheid voor licht en een zanderig gevoel tot een sterk wisselend gezichtsvermogen. Bij de SMILE-techniek blijven de zenuwvezels intact en heb je praktisch geen last van droge ogen.
“Ik raad mensen met gezonde ogen, die goed functioneren met een bril of contactlens, aan om goed na te denken over een laserbehandeling. Vooral over waar je de behandeling laat uitvoeren en door wie. Kies altijd voor een specialist-oogarts. Het blijft tenslotte een operatieve ingreep. Maar in feite is een laserbehandeling niet nodig als je geen problemen hebt met lenzen of een bril.”
6. Is een laserbehandeling een moeilijke ingreep?
“De dikte van je hoornvlies bepaalt alles. Je gaat altijd eerst langs bij een oogarts. Die onderzoekt of je sterkte stabiel is, of je droogteproblemen hebt en of je hoornvlies dik genoeg is. Blijkt uit het onderzoek dat je verder een perfect gezond oog hebt, dan kan je dat laten laseren.”
“Eigenlijk is een laserbehandeling een relatief eenvoudige ingreep. Na de behandeling krijg je een soort verband op het oog. Maar je ziet wel meteen wat. Na een halfuurtje rust mag je naar huis. De 1ste uren kan je zicht nog een beetje wazig zijn, dus je regelt het best vervoer. En de dag na de operatie kan je wat pijn ervaren. Maar daar blijft het bij.”
7. Hoeveel kost het om je ogen te laten laseren?
“Een laserbehandeling is nog altijd vrij duur. Een laserbehandeling kost gemiddeld 1500 tot 2000 euro per oog. Afhankelijk van de techniek kan de prijs verschillen. Zo kost de nieuwste SMILE-techniek bijna 2000 euro per oog.”
8. Wordt een laserbehandeling terugbetaald?
Een laserbehandeling krijg je niet algemeen terugbetaald door de verplichte ziekteverzekering. Maar als lid van Solidaris krijg je wél eenbeperkte terugbetaling als je je ogen laat laseren.
9. Ben je voor altijd verlost van een bril of lenzen na een laserbehandeling?
“In principe ben je 10 jaar bril- of lensvrij. Na 10 jaar kunnen je ogen wel weer achteruitgaan. Waarom? Bij het laseren maak je het hoornvlies platter. Maar van nature wil het oog dat altijd herstellen. Je kan het vergelijken met de huid. Bij een wondje zal je huid ook proberen om dat weer te laten dichtgroeien.”
“Had je vooraf een sterkte van -5, dan zal je na 10 jaar niet terugkeren naar -5. Eerder naar een lagere afwijking, zoals -1. Als je hoornvlies dik genoeg is, kan je je oog opnieuw laten laseren.”
Opgelet: een laserbehandeling heeft geen invloed op de normale evolutie van je ogen. De meeste mensen, ook degenen die goed zien in de verte, zullen na hun 40ste met een laserbehandeling vaak nog een leesbril nodig hebben (door ouderdomsverziendheid).