Er is verandering op komst in de wereld van de huisartsen. Dankzij de ‘New Deal’ wordt hun financiering en administratie eenvoudiger. En daar word je als patiënt ook beter van. Want de ‘New Deal’ zal je huisarts weer meer tijd geven voor jou en je zorg.
New Deal, de naam wijst duidelijk op iets nieuws: een stevige verandering in het huisartsenlandschap. Een verandering die huisartsen achter de schermen zullen merken, maar tegelijk in hun dagelijkse praktijk. En dus zal ook de patiënt er de positieve effecten van voelen.
Jan Bertels, kabinetschef van minister van Volksgezondheid Frank Vandenbroucke, was een van de spilfiguren bij het uitwerken en invoeren van de New Deal. De ideale persoon om wat meer tekst en uitleg te geven bij de nieuwe regeling.
Wat is de New Deal precies? Wat verandert er voor de huisartsen?
“De New Deal kan je eigenlijk samenvatten als een extra ondersteuning voor onze huisartsen, meer bepaald voor de manier waarop zij betaald worden. Er komt een nieuw organisatie- en financieringsmodel, naast de 2 andere manieren die al bestaan. Het is afgestemd op de noden van de 21e eeuw en huisartsen worden beter ondersteund."
“Ten 1ste is er de ‘prestatiegeneeskunde’, waarbij de huisarts verdient wat de patiënt betaalt voor een consultatie, de prestatie die de huisarts levert. Daarnaast is er het systeem van ‘forfaitaire vergoeding’. Dan betaal je als patiënt niet rechtstreeks aan je dokter, maar de huisartsenpraktijk krijgt een forfait (vooraf vastgesteld bedrag) per maand en per ingeschreven patiënt (ongeacht het aantal pretaties) waarmee de prestaties betaald kunnen worden. Dat systeem is bijvoorbeeld van toepassing in een wijkgezondheidscentrum.”
“Met de New Deal voeren we een 3de manier van uitbetalen in. Het is een soort mengvorm, die de eerste 2 systemen combineert. Het nieuwe financieringsmodel maakt het mogelijk om de huisarts minder te laten steunen op de betaling per prestatie en meer inkomen te laten halen uit een vaste financiering per patiënt. Én het systeem voorziet in premies om ondersteunende medewerkers in de praktijk aan te werven.”
“Met de New Deal willen we zo meer inzetten op samenwerking, waardoor een huisartsenpraktijk makkelijker een verpleegkundige of administratieve medewerker kan inschakelen. Die kunnen bepaalde taken overnemen en de huisarts ontlasten of ondersteunen, waardoor de dokter weer meer ruimte krijgt om zich te concentreren op de zorg voor de patiënten.”
Waarom was die verandering nodig? Wat was het grootste probleem?
“De prestatiedruk die rust op de schouders van huisartsen is te groot. Ze moeten en moeten vaak nog (te) veel patiënten zien in een (te) korte tijd. Het resultaat? Consultaties van 15 minuten en hop, op naar de volgende. Niet alleen de huisartsen lijden onder die druk, ook de patiënten krijgen zo niet altijd de juiste zorg.”
“Onze samenleving is de laatste jaren heel hard geëvolueerd. De (zorg)noden van de mensen veranderen enorm, waardoor de eerstelijnszorg, de huisartsen dus, ook moeten volgen. Onze bevolking wordt ouder en er zijn steeds meer chronisch zieken. We leven langer, en dat is positief, maar we zijn ook langer ziek. Huisartsen moesten meer tijd krijgen voor chronische of oudere patiënten.”
“Huisartsen kunnen onmogelijk 24 uur per dag beschikbaar zijn. Ze moeten het evenwicht kunnen bewaren tussen hun werk en privéleven. Vandaar dat er een grotere nood is aan samenwerking. Tussen verschillende huisartsen in 1 praktijk, maar ook bijvoorbeeld met verpleegkundigen, psychologen, kinesisten … Daarvoor wil de New Deal de nodige hulpmiddelen aanreiken: een financiële ondersteuning voor praktijken die samenwerkingsverbanden opzetten.”
Is het een oplossing voor het huisartsentekort?
“Neen, het is geen snelle oplossing om het tekort aan huisartsen weg te werken. Daarvoor zijn andere maatregelen nodig en die zetten we zeker in. Maar de huisartsen die er zijn, zullen meer tijd vrij kunnen maken voor de patiënt. Een huisarts zal zich opnieuw meer kunnen concentreren op de zorg en minder op al het administratieve werk dat erbij komt kijken.”
“Met de New Deal organiseren we de beschikbaarheid en bereikbaarheid van huisartsen beter. Beide kunnen alleen maar groter worden als we mikken op samenwerking. En zo voorkomen we dat huisartsen er zelf onderdoor gaan. Ook voor hen moet alles werkbaar blijven. We moeten aandacht schenken aan het mentale welzijn van onze huisartsen. Van een dokter met een burn-out worden patiënten ook niet beter.”
De (zorg)noden van de mensen veranderen enorm, waardoor de eerstelijnszorg, de huisartsen dus, moeten volgen
Merk ik als patiënt iets van de New Deal?
“Als je vraagt of je als patiënt iets zal voelen in je portemonnee, dan is het antwoord ‘neen’. Het tarief dat je betaalt voor een consultatie blijft hetzelfde, net als de terugbetaling die je krijgt van je ziekenfonds. Aan de praktische kant verandert ook niets. Jij gaat naar de huisarts en die wordt daarvoor vergoed.”
“Het grote voordeel dat je als patiënt wél zal merken, is dat je huisarts meer tijd heeft voor jouw specifieke zorg. En dat is alleen maar positief. Zo kan die preventief en proactief werken, waardoor gezondheidsproblemen sneller aangepakt of zelfs vermeden kunnen worden.”
“Een concreet voorbeeld: je huisarts krijgt ruimte om een praktijkverpleegkundige in te schakelen. Die kan tijd maken om patiënten extra advies te geven over voeding. En die tips kunnen voor verschillende mensen een groot verschil maken. Zo kunnen ze bijvoorbeeld vermijden dat bepaalde patiënten diabetes type 2 ontwikkelen.”
“De New Deal laat huisartsen toe om goed te werken én zorgt ervoor dat we huisartsengeneeskunde op de juiste manier waarderen. Als we kijken naar de vergrijzing van de bevolking, de toename van een aantal ziektebeelden … is dat een goede zaak. De preventieve rol van een huisarts zal alleen maar groter worden in de toekomst.”
Wordt de opvolging van een patiënt niet moeilijker of onpersoonlijker als een huisarts samenwerkingen opzet?
“Integendeel, samenwerking tussen verschillende zorgverleners geeft net de kans om je als patiënt op de best mogelijke manier te laten verzorgen. Neem het voorbeeld van de toenemende mentale gezondheidsproblemen. Vaak zijn huisartsen het 1ste aanspreekpunt, waardoor ze een deel van de geestelijke gezondheidzorg opvangen. Dat doen ze prima, maar eigenlijk zijn ze daarin minder geschoold.”
“Een nauwe samenwerking – misschien zelfs in dezelfde praktijk – met een erkende psycholoog of orthopedagoog, is op dat moment een grote troef. Zo kom je meteen bij de juiste persoon terecht voor de juiste zorg.”
“Het is een stap richting een multidisciplinaire huisartsenpraktijk of een samenwerkingsverband tussen verschillende praktijken. Dat zie je trouwens al op het terrein. Het maakt de bereikbaarheid van onze dokters alleen maar groter. Laten we zulke samenwerkingen over de grenzen van verschillende zorgdisciplines (huisarts, psycholoog, logopedist, kinesist …) dus toejuichen én promoten.”
Wanneer start de New Deal?
“Die loopt sinds begin april 2024. Er zijn toen ongeveer 150 huisartsen ingestapt. De bedoeling is dat het verder groeit en dat steeds meer huisartsen(praktijken) het voorbeeld zullen volgen.”
“Natuurlijk is het een grote beslissing, dus we verwachten dat een aantal praktijken alles eerst goed wil bekijken en overwegen. Huisartsen die niet meteen toetreden tot de New Deal kunnen trouwens nog altijd rekenen op verschillende soorten ondersteuning.”
De huisarts zal preventief en proactief werken, waardoor gezondheidsproblemen sneller aangepakt of zelfs vermeden kunnen worden
Moet elke huisarts meedoen met de New Deal?
“Neen, het is geen verplichting. Het blijft de vrije keuze van jouw huisarts of jouw praktijk om al dan niet mee in te stappen of bij een van de 2 andere financieringsmodellen te blijven.”
“Je kan het niet afdwingen. Evolutie werkt beter dan revolutie. Maar we zijn ervan overtuigd dat het aantal huisartsen dat meegaat in de New Deal zal blijven groeien. En dat dus ook de samenwerkingsverbanden zullen toenemen.”
“De 1ste reacties zijn alvast positief. En we zien dat degenen die er meteen in geloofden ook andere huisartsen(praktijken) hebben aangezet om de stap naar de New Deal te zetten.”
Hoe weet ik dat mijn huisarts in de New Deal is gestapt?
“Jouw huisarts laat je dat weten. En eventuele samenwerkingen met andere artsen of hulpverleners zal je uiteraard merken als je huisarts je doorverwijst.”
Komen er nog aanpassingen in de New Deal?
“Het algemene kader van de New Deal ligt vast Dat wil zeggen dat we een aantal zaken beslist hebben. Maar er is uitdrukkelijk afgesproken dat er een evaluatiemoment komt om te kijken of er nog zaken verfijnd of bijgestuurd moeten worden.”
“Eigenlijk willen we het vooral laten groeien vanuit de praktijk. Vanuit het terrein kijken wat er zich afspeelt en dan de financiering daarop afstemmen. En hopelijk doet de volgende regering dat verder.”