Elk kindje ontwikkelt anders. Bij het ene gaat (leren) spreken en schrijven vlotter dan bij het andere. Je hoeft niet meteen aan de alarmbel te trekken. Maar blijven de moeilijkheden toch aanslepen? Dan klop je het best aan bij een logopedist.
Vaak worden logopedisten gelinkt aan spraakgebreken of stotteren, maar hun hulp reikt veel verder. 5 vragen aan logopedist Rudy Bellekens.
1. Voor welke problemen kan je terecht bij een logopedist?
"Een logopedist houdt zich bezig met de behandeling én preventie van spraak-, taal-, stem- en gehoorproblemen. Aanvankelijk waren spraakstoornissen de hoofdmoot, maar in de loop der jaren raakten logopedisten steeds meer gespecialiseerd in de behandeling van kinderen met leerproblemen."
"Daarnaast kunnen zowel kinderen als volwassenen bij ons terecht voor stemtherapie. En er komen ook alsmaar vaker myofunctionele stoornissen bij. Kinderen met een verkeerd slikpatroon duwen bijvoorbeeld met hun tong tegen de tanden, waardoor die scheef gaan staan. Andere problemen: langdurige of terugkerende heesheid, stotteren, duimzuigen of andere afwijkende mondgewoontes."
2. Wanneer weet je of je kind logopedie nodig heeft?
"Als je kind moeilijk verstaanbaar is en je krijgt signalen vanuit de omgeving, of van het kind zelf (als bijvoorbeeld niemand het begrijpt), dan is logopedie aangewezen. Sommige ouders laten hun kind de juiste vorm een aantal keer nazeggen, maar dan zien we vaak dat het aan zichzelf begint te twijfelen. Dwing je kind niet, want vanaf het moment dat het faalangst krijgt, creëer je een veel groter probleem."
"Wij dompelen kinderen spelenderwijs onder in een taalbad. Ze leren taal, maar ze ervaren het als spelen. In principe zou de uitspraak van een kind tegen de 3de kleuterklas in orde moeten zijn, want als een kind iets niet kan uitspreken, levert het ook problemen op bij het lezen en schrijven."
3. Vanaf welke leeftijd kan een kind naar de logopedist?
"In theorie kunnen baby’s naar de logopedist, maar dat is enkel het geval als je wordt doorverwezen door Kind en Gezin of een arts (en dat gebeurt zelden). Een overzicht van de momenten waarop kinderen moeite kunnen krijgen met spraak- en taalontwikkeling.
- Rond 1 jaar: je kindje spreekt nog niet, maar de non-verbale communicatie moet zich ontwikkelen. Heeft het moeite met lachen, spelen, knuffelen? Maakt het geen of weinig oogcontact en communiceert het moeilijk door gebaren, gebrabbel, wijzen …? Of reageert het niet op gesproken taal?
- Tussen 1 jaar en 15 maanden: je peuter begint normaal stilaan te spreken – hoera! Brabbelt hij/zij weinig of niet? Blijven de 1ste woordjes (mama, papa, bal …) uit? Lijkt je kindje eenvoudige (routine)dingen niet te verstaan?
- Tussen 18 maanden en 2,5 jaar: Je kindje zou volop nieuwe woorden moeten bijleren. Leert het weinig tot geen woordjes bij? Maakt het geen zinnetjes van 2 woorden? Verstaat het eenvoudige vragen niet?
- Tussen 2,5 en 3 jaar: de 1ste korte zinnen komen er nu aan. Blijft je kindje losse woorden gebruiken in plaats van zinnetjes? Begrijpt het moeilijk opdrachtjes (thuis of op school)? Tip: bespreek het ook met de kleuterleid(st)er op school.
- 3 tot 4 jaar: een kindje bouwt enkelvoudige zinnen op – geen probleem als meervoud en vervoegingen nog niet altijd goed zitten. Praat je kind nauwelijks in zinnen? Is het vaak onverstaanbaar of kan het sommige klanken echt niet uitspreken?
- 4 tot 6 jaar: zinnen zouden nu bijna helemaal juist moeten zijn – met hier en daar wel een foutje natuurlijk. Zijn correcte en langere zinnen moeilijk? Is je kindje moeilijk verstaanbaar? Kan het bepaalde klanken nog altijd niet uitspreken? Begrijpt het moeilijk opdrachten?"
4. Vervult een logopedist ook de taak van psycholoog?
"Zuivere intelligentietesten vallen onder de taken van een psycholoog. Alles wat te maken heeft met leren (dus lezen, spelling, uitspraak, rekenen …) is voor een logopedist. Vaak is er natuurlijk wel onderling overleg."
"Als ik merk dat een kind kampt met faalangst of het niet meer ziet zitten op school, dan probeer ik een luisterend oor te bieden. Maar in onze groepspraktijk werken ook psychologen, dus ik verwijs eventueel door. We proberen dus in de 1ste plaats samen te werken om een kind te helpen."
5. Wordt logopedie terugbetaald?
"Er geldt een wettelijke terugbetaling, die voor iedereen dezelfde is. Daarnaast betaalt Solidaris heel wat logopediebeurten terug wanneer de overheid niet tussenkomt, via het ledenvoordeel."