Bij een hernia scheurt de buitenste vezelige ring van de tussenwervelschijf in de ruggengraat en puilt de zachte kern eruit. De correcte benaming is discushernia of hernia discalis. De meeste discushernia’s ontstaan in de onderrug, maar ze komen ook voor in de nek.
Symptomen
- pijn in de rug die kan uitstralen naar een been of arm
- tintelingen, speldenprikken of voosheid in diezelfde regio
- krachtverlies, verlies van reflexen en zelfs verlammingsverschijnselen in ernstige gevallen
Oorzaken
- Hoe ouder je wordt, hoe meer je wervels en tussenwervelschijven verslijten. Dit gaat bij de een sneller dan bij de ander. Voor 80% ligt dit aan de kwaliteit van het bindweefsel waaruit de tussenwervelschijven gemaakt zijn. Dat is aangeboren: je hebt er dus zelf geen invloed op.
- De overige 20% die voor deze slijtage zorgt, zijn omgevingsfactoren. Denk maar aan zwaar lichamelijk werk dat op een verkeerde manier uitgevoerd wordt of een zittend beroep. Daar kan je wel iets aan doen.
4 stadia
Een discushernia komt in 4 gradaties voor:
| Bulging disc of prolaps | Protrusie | Extrusie | Sequestratie |
| Dit is het voorstadium van een hernia. De vezelige ring puilt een beetje uit op één plaats, maar is nog niet gescheurd. Zo’n kleine uitpuiling kan al pijn doen als ze tegen een zenuw duwt. | In de tweede fase houdt de buitenste ring de zachte kern nog altijd tegen en is hij nog intact, maar puilt hij al wel veel verder uit. | Bij extrusie is de vezelige ring doorgescheurd en een deel van de zachte kern is door die scheur naar buiten gekomen. | In de laatste fase komt een deel van de gelachtige kern buiten de tussenwervelschijf en liggen er losgescheurde stukjes verspreid in het ruggenmergkanaal. Dit is de ergste fase. |
Behandelen
Er bestaan 2 soorten behandelingen: de conservatieve en de chirurgische.
Conservatieve behandeling
Een conservatieve behandeling bestaat uit alle methodes en therapieën die geen operatie zijn. Dit is aan te raden bij een hernia, want 8 op 10 hernia’s wordt vanzelf beter binnen 3 tot 6 weken.
- Rust de eerste dagen vooral in ruglig. Een goede houding hiervoor is de psoashouding, waarbij je in ruglig je onderbenen op een stoel legt. Lig nooit te lang aan een stuk, anders verzwakken je spieren.
- Zodra het iets beter gaat, wissel je af met veel bewegen. Bouw geleidelijk aan je activiteiten weer op. Vermijd belastende activiteiten voor je rug, zoals lang zitten of staan, heffen, trekken en sleuren.
- Volg een spierversterkend oefenprogramma bij een kinesist of in een rugschool. Op die manier versterk je je spieren rond je ruggengraat. Je leert er ook rugvriendelijke houdingen om je rug tijdens bureauwerk, het huishouden … zoveel mogelijk te ontlasten.
- Gebruik bepaalde vormen van pijnmedicatie om de pijn te verzachten. Paracetamol en/of ontstekingsremmers zijn een optie. Bij aanhoudende pijn kunnen infiltraties of rhizotomie een oplossing vormen.
- Kinesitherapie kan ook helpen.
Chirurgische behandeling
De standaardoperatie bij een hernia in de onderrug is een discectomie. Hierbij wordt het uitpuilende stuk van de tussenwervelschijf weggenomen. Meestal gaat het hier om een micro-discectomie, waarbij de chirurg niet al te veel op botten, gewrichten of spieren van de wervelkolom moet opereren.
Bij een centrale hernia is deze ingreep al veel minder succesvol en kan er beter gekozen worden voor een fusie, waarbij opeenvolgende wervels aan elkaar vastgemaakt worden. De oorzaak van de pijn - de discus - wordt verwijderd.
Wanneer opereren
Een operatie is absoluut nodig in deze gevallen:
- Wanneer er stukjes kern losgekomen zijn en wanneer dit pijn veroorzaakt. Die stukjes komen zonder operatie niet meer op hun plaats.
- Als er motorische uitval plaatsvindt. Bijvoorbeeld bij het caudo equinasyndroom of zeer hevige pijn die erger wordt.
Na de operatie
De uitstralingspijn moet meteen weg zijn na de operatie. Als de zenuw door de druk van de hernia al beschadigd was, dan duurt het soms maanden voor hij helemaal hersteld is. Soms geneest hij zelfs niet meer helemaal.
Hou altijd in je achterhoofd dat je geen nieuwe rug krijgt van een herniaoperatie. Een job die je rug zwaar onder druk zet, blijf je best niet doen. Je kijkt best uit naar een lichtere baan of een omscholing.