Thuiszorg bestaat natuurlijk al jaren, maar in maart 2021 mocht de zorgorganisatie i-mens 1 kaarsje uitblazen. De verjaardag viel samen met een minder leuke herinnering: de start van de coronacrisis. Hoe beleefden zorgvragers en zorgverleners het 1ste (corona)jaar?
In maart 2020 moesten we met z’n allen thuisblijven. Maar de thuiszorg bleef niet in haar kot: die ging onvermoeid en met een extra portie warmte door.
Thuisverpleegkundige Sandra: “Corona of niet, wij bieden altijd kwaliteitsvolle zorg”
Na jaren als verpleegkundige in een ziekenhuis, maakte Sandra 4 jaar geleden de sprong naar de thuisverpleging. “Dat is me supergoed bevallen. Ik vind het zelfs jammer dat ik het niet eerder deed. Het is mijn roeping om voor mensen te zorgen. In de thuiszorg heb je meer tijd om de mensen te leren kennen en een band met hen op te bouwen.”
Sinds 2020 is dat een band met meer fysieke afstand. “Het begin van de coronacrisis was vrij beangstigend. Verpleegkundigen waren soms bang om het coronavirus te krijgen of door te geven aan patiënten. Ik raakte zelf besmet met corona, ondanks alle maatregelen. Nadien was ik zelfs nog angstiger, omdat ik bij een 2de besmetting misschien geen symptomen zou hebben en het kon doorgeven zonder dat ik het wist. Intussen zijn we al een tijdje verder en kreeg ik mijn vaccin al, net zoals de meesten van mijn patiënten. Dat brengt meer rust.”
“Je leert leven met de situatie. Je zet een mondmasker op, je ontsmet je handen 100 keer per dag. Na een tijdje wordt het een automatisme. Ook mijn patiënten pasten zich vrij snel aan. Ze hebben wel veel vragen. En ja, de gespreksonderwerpen tijdens een bezoek zijn veranderd. Het gaat niet meer over het weer hé. Ik praat zowat elke dag over corona.”
“Verder bieden wij nog altijd dezelfde zorg. Soms moeten we organisatorisch enkele bijkomende inspanningen doen.Zeker om mensen die in quarantaine zitten of besmet zijn op de juiste manier te kunnen helpen. Dit zorgt ervoor dat de planning soms verandert.”
Heel wat mensen voelen de eenzaamheid of leven geïsoleerd. En dus moeten zorgverleners meer dan ooit ook emotionele steun en hulp bieden. Valt het haar psychisch zwaarder? “Zelf heb ik er weinig last van, net omdat ik altijd kon blijven werken. Ondanks de maatregelen kon ik zo mijn gedachten verzetten, zag ik toch mensen, kon ik met anderen praten … dat maakte het minder zwaar.”
“Je voelt dat patiënten het steeds lastiger krijgen. Ik merk ook dat ik het moeilijker loslaat als ik naar huis ga. Ik doe meer extraatjes. Mensen geraken niet meer overal, ze kunnen minder een beroep doen op anderen. Dus ik breng geregeld zaken mee. Dat gaat verder dan het louter verplegende. Eens corona ons niet meer in zijn greep heeft, geef ik de patiënten die het nodig hebben meteen een dikke knuffel.”
“De gespreksonderwerpen zijn veranderd. We praten niet langer gewoon over het weer …”
Gunther: “Thuisverpleegkundigen leveren prachtig werk voor mijn moeder”
“Toen mijn vader in 2004 ziek werd, schakelde ik thuiszorg in. Na zijn dood bleef die lopen voor mijn moeder. Elke dag komt er iemand langs om haar te wassen. Ik woon in bij mijn moeder en ben haar mantelzorger. Niet alleen zij, maar ook ik ben de thuiszorgmedewerkers van i-mens enorm dankbaar. Het verlicht mijn werk. De thuisverpleegkundigen leveren prachtig werk!”
“We hebben er nooit aan gedacht om uit schrik voor het coronavirus de thuiszorg te annuleren. Tuurlijk is er altijd wat angst voor besmetting. Maar de verpleegkundigen werken uiterst veilig en zorgzaam. Ze zorgen ook voor de juiste woorden op het juiste moment.”
“Ook mijn moeder draagt consequent haar mondmasker, al heeft zij moeite met ademen. Maar ze is kwetsbaar, een besmetting zou fataal kunnen zijn. Intussen kreeg ze gelukkig haar vaccin, een geruststelling.”
Kraamverzorgende Rivka: “Ook een baby’tje heeft er nood aan om mensen te zien”
Maart en april 2020 waren vreemde maanden voor kraamverzorgende Rivka. “Heel wat mama’s belden tijdens de 1ste lockdown af uit schrik. Of het was minder nodig, omdat de partner vaak mee thuis was.”
“Toen de kraamhulp weer op gang kwam, merkte ik een groot verschil tussen mama’s met een 1ste kindje en mama’s voor wie het al een 2de, 3de … kindje was. First time mama’s misten het contact duidelijk harder. Ze hadden naast de hulp ook nood aan een babbel. Ze waren blij dat ze iemand zagen. Mama’s met een uitgebreider gezin genoten meer van de rust.”
“Werken verliep vrij vlot. Ik had geen probleem met alle maatregelen. Een mondmasker en meer ontsmetting staat een goede en juiste zorg niet in de weg hé. We hebben gelukkig weinig of geen besmettingen meegemaakt.”
“Het nadeel aan de coronamaatregelen? De kindjes hadden minder contact met de buitenwereld en lijken nadien meer moeite te hebben om te wennen in de opvang. Daar staan we weinig bij stil: ook een baby’tje heeft er nood aan om mensen te zien.”
“Niet elke baby reageert trouwens even goed op een mondmasker, merkte ik. Er waren baby’s bij wie ik schrik in de oogjes zag. Als ik mijn mondmasker kort naar beneden deed en lachte, veranderde dat. Gelaatsuitdrukkingen zijn belangrijk voor die kleintjes.”
Kelly: “Ik raad alle aanstaande mama’s kraamzorg aan”
“Mijn kraamverzorgende hielp vooral door op mijn zoontje Lewis te letten. Als ik een douche nam bijvoorbeeld. Het kan zo’n deugd doen om ongestoord en zonder babygehuil te genieten van het warme water. Ik kon eens een dutje doen of snel naar de winkel gaan. Mijn baby meenemen naar de winkel doe ik namelijk nog niet. Ik vertrouw het niet. Soms hielp de kraamverzorgende met koken of deed ze wat strijk.”
“Ik ben nooit bang geweest dat er ‘corona in huis zou komen’ door de kraamzorg. Je kraamverzorgende houdt constant rekening met alle veiligheidsmaatregelen. Tijdens mijn zwangerschap was ik zelf wel wat angstig. Ik was heel voorzichtig en kwam weinig buiten.”
“Thuishulp voelt perfect aan wat je nodig hebt”
“Ik ben blij dat ik na de geboorte een babbelgenoot had als de kraamverzorgende langskwam. Geen kraambezoek in het ziekenhuis deed deugd. Maar nu is het genoeg geweest: er mag weleens iemand mijn kindje zien. Ik zit ook met een enorme overschot doopsuiker.” (lacht)
“Aan alle aanstaande mama’s: vraag kraamzorg aan. Ook al heb je een rustige baby, het betekent zoveel om naar de winkel te gaan, te douchen, bij te slapen. En hoe leuk is het als je na een lange dag gewoon een schotel in de oven moet schuiven?”
Poetshulp Halia: “Afstand houden was niet altijd evident voor klanten”
Toen de coronacrisis begin 2020 losbarstte, bleven poetshulpen moedig hun werk verderzetten. “Er ontplofte een bom, maar wij bleven werken. Maar alles was nieuw. Je ging naar de oorlog, maar met veel minder wapens dan nu. We wisten niet hoe lang de situatie zou duren, wat er nog te gebeuren stond.”
“Gelukkig hadden we snel de juiste bescherming om onze job veilig uit te voeren. Ik stopte nooit met werken. Maar in het begin lieten verschillende klanten weten dat ik niet moest langskomen. De schrik zat er goed in.”
“Je wist heel snel: afstand houden! Maar voor veel klanten was dat niet evident. Wij helpen oudere mensen, mensen met dementie, mensen met een handicap … voor hen is dat niet altijd vanzelfsprekend. Ze willen je iets vertellen en een aanraking hoort daar snel bij.”
“Ik ben blij dat ik altijd hulp kon blijven bieden. Ook emotioneel. Ik denk dat ik heel wat mensen ook geholpen heb met een goede babbel. Veel van mijn klanten leefden al geïsoleerd en dat werd het afgelopen jaar alleen maar erger. Ik merk dat ze heel dankbaar zijn voor wat je doet in deze tijden.”
Rita: “Ik ben dankbaar dat iemand anders het van me overneemt”
“Ik kan niet meer goed stappen. Mijn linkerbeen wil niet meer mee. 2 keer per week komt mijn poetshulp langs om me te helpen in het huishouden. Ik kan het niet meer, dus ik ben dankbaar dat iemand anders het van me overneemt. Soms voel ik me beschaamd, omdat ik zit te kijken terwijl een ander werkt. Maar dan wijst mijn poetshulp me erop dat ik daar helemaal niet hoef mee in te zitten.”
“Ook in deze coronatijden voel ik me volledig veilig als mijn poetshulp langskomt. Zelf heb ik maar 1 knuffelcontact. Verder komt er niemand binnen, behalve de verpleegkundige of dokter. Ik ben daar heel kordaat en consequent in.”
“Ik krijg ook veel mentale steun. De poetshulp zag me al een paar keer in tranen. Mijn mama stierf in februari 2021 aan de Britse variant van corona. Dat was een harde periode. En mijn operatie werd intussen al 2 keer uitgesteld. Je voelt je machteloos. Dan is het fijn dat er iemand is die kan luisteren of je oppept.”
“Ik kan thuiszorg alleen maar aanraden. De manier waarop ze mensen opvangen, is geweldig. Ze voelen aan wat je nodig hebt.”