Als je overlijdt, mogen dokters in het ziekenhuis je organen en weefsels wegnemen om andere levens te redden. Dat is de wet. Toch kan je je het best op voorhand laten registreren als donor, als je dat wil. 6 vragen over orgaandonatie beantwoord.
1. Wat is orgaandonatie na overlijden?
Na je overlijden komen zowat alle organen in aanmerking voor donatie. Hetzelfde geldt voor bepaalde weefsels (huid, bot, pezen, kraakbeen, hoornvliezen, hartkleppen, grote slagaders).
Een orgaandonor redt levens. Voor mensen met een langdurige, onomkeerbare aandoening of plots orgaanfalen is orgaantransplantatie vaak de laatst mogelijke behandeling.
Voor orgaandonatie moet je aan 3 voorwaarden voldoen:
- Je overlijdt in een ziekenhuis.
- En je bent overleden door een hartstilstand of je bent hersendood verklaard. Dat hebben 3 onafhankelijke artsen vastgesteld.
- En je bent geregistreerd als orgaandonor. Of er wordt aan je familie gevraagd wat jouw wens was. De orgaantransplantatiecoördinator waakt over het goede verloop van deze voorwaarde.
Met orgaandonatie kan je tot 8 mensenlevens redden, met weefseldonatie kan je tientallen mensen helpen.
2. Welke organen kan je doneren?
Afhankelijk van de gezondheid van de donor, komen veel delen van het lichaam in aanmerking voor transplantatie. Denk aan het hart, de nieren, de lever, de longen, de pancreas of de dunne darm.
Naast organen kan je ook weefsels doneren, zoals huid, bot, gehoorbeentjes, hoornvliezen van de ogen, hartkleppen of bepaalde slagaders.
Met orgaandonatie kan je tot 8 mensenlevens redden, met weefseldonatie kan je tientallen mensen helpen.
3. Wie kan orgaandonor worden?
De Belgische wet veronderstelt dat elke persoon die minstens 6 maanden in België woont, automatisch toestemming geeft voor orgaan- en weefseldonatie na overlijden. Dat lijken héél veel donoren. Maar de voorwaarden zijn zo strikt dat maar 5 % van de overleden patiënten op intensieve zorg in aanmerking komt.
4. Hoe registreer je je als donor?
Je registeren moet dus niet. Maar je kan het wel doen als het jouw nadrukkelijke wens is om te donoren. En als je officieel geregistreerd bent als orgaandonor, hoeft het ziekenhuis je nabestaanden niet 'lastig te vallen' op een emotioneel moeilijk moment.
Wat je ook kiest, praat er tijdens je leven over met de mensen rondom jou, zodat zij weten wat je wensen zijn.
Of registreer je als orgaandonor. Dat is niet moeilijk en kan op 3 manieren:
- Je kan je gratis registreren bij de dienst Bevolking van je gemeente. Je krijgt een ontvangstbewijs en niemand kan jouw beslissing veranderen.
- Je kan je huisarts vragen om het voor jou te doen.
- Of je doet het makkelijk zelf op het internet. Ga naar MijnGezondheid.be om je donorregistratie te regelen. Klik op 'Mijn orgaandonatie'.
Met een donorregistratie maak je een soort testament waarin je verklaart dat je na je dood organen en weefsels afstaat voor transplantatie. Er staat trouwens geen leeftijdsgrens op.
Je kan toestemmen of weigeren om te doneren voor 4 verschillende doelen:
- organen doneren voor transplantatie
- lichaamsmateriaal doneren voor transplantatie
- lichaamsmateriaal doneren om geneesmiddelen te maken
- lichaamsmateriaal doneren voor wetenschappelijk onderzoek.
5. Kan je weigeren om automatisch donor te zijn?
Ja, dat kan. Je laat je bezwaren dan registreren in het gemeentehuis, via je arts of online op MijnGezondheid.be. Of je laat uitdrukkelijk weten aan je familie, vrienden of huisarts dat je geen orgaandonor wil zijn. Geef hen een bewijs mee, bijvoorbeeld een brief. Het ziekenhuis zal daarnaar vragen bij je overlijden.
6. Wat betekent orgaandonatie voor de nabestaanden?
Organen doneren is leven doorgeven. Het biedt troost.
Een orgaandonatie heeft weinig praktische gevolgen voor de familie van de overledene. Na een orgaandonatie herstelt de arts het lichaam in oorspronkelijke staat. De overleden persoon ziet er dus niet anders uit. Daardoor kan je op dezelfde manier afscheid nemen, een laatste groet brengen en de uitvaart regelen, zoals bij een ander overlijden.
Een orgaandonatie heeft vaak een positieve invloed op het rouwproces van de nabestaanden. Organen doneren is leven doorgeven. Het biedt troost.