In het spoor van de nachtploeg van de schoonmaak in het ziekenhuis

Een ziekenhuis slaapt nooit. Ook ’s nachts is het zorgpersoneel op de been. Bevallingen, operaties, verpleging ... alles gaat door. En vergeet niet: er wordt ook gepoetst. Een shift in het kielzog van de nachtraven van de schoonmaakdienst van het UZ Leuven.

21.00 uur

Een laatste sip koffie en Erna, Leen, Veerle en verantwoordelijke Sai vertrekken naar hun poetsplek. “De nachtploeg bestaat nog maar 2 jaar. Voordien maakten de ochtendshift en late shift ‘onze plekken’ schoon. Vooral voor consultatieruimtes is het handiger om dat ’s nachts te doen”, vertelt Sai.

Alle medewerkers van de nacht komen van de ochtendshift. “De nacht is zoveel beter!”, benadrukt Erna. “Een ochtendshift start om 5 uur. Dan gaat je wekker af in het holst van de nacht. Vreselijk”, zegt Leen. “Nog een voordeel als je start om 21 uur: je kan je niet overslapen”, lacht Sai.

23.00 uur

Op de nierdialyse is er overdag te veel gaande om te poetsen. Maar hier komen zeer kwetsbare patiënten, dus alles moet altijd kraaknet zijn. “Het is van dat”, weerklinkt Erna’s stem vanachter de hoek. Op de deur van een onderzoeksbox hangt een A4 waarop staat dat er de voorbije 24 uur een vermoedelijke COVID-patiënt binnenkwam.

Leen weet wat haar te doen staat. Extra beschermende kledij aantrekken, de chlooroplossing aanmaken. “Mijn duikbril op, ik kan naar binnen”, glimlacht ze. “Dit is niets vergeleken met de helse periode tussen maart en juni. We werden toen ook overal ingeschakeld.”

Sai knikt. “Maar we zijn erdoor gekomen, met klasse teamwork. Niemand van ons raakte besmet.” Leen voelde zich op het werk zelfs veiliger dan in de winkel, zegt ze, voor ze de onderzoekskamer onder handen neemt.

0.00 uur

Tijd voor de ... euh lunch? “Je kan je moeilijk voorstellen dat je rond middernacht een maaltijd naar binnen speelt hé? Geloof me, je doet dat. Ik eet ’s ochtends niet, wel ’s middags, ’s avonds en ’s nachts”, legt Erna uit. De sfeer onder de collega’s is gezellig.

“Veel minder stress ’s nachts, al mag je niet bang zijn in je eentje. Want je hoort hier en daar weleens een geluid dat je niet kan thuisbrengen”, knipoogt Veerle. “Maar er loopt niemand in de weg, niemand leidt je af of belemmert je werk.”

Een halfuurtje pauze. Anja vertrekt naar het operatiekwartier (OK). Zij maakt deel uit van de ploeg die instaat voor de schoonmaak van de operatiezalen, intensieve zorgen en spoedgevallen. ’s Nachts daar niet poetsen? Ondenkbaar. “Toch denken velen dat ‘die van de nachtshift’ een luxeleven leiden”, weet Anja. “Alsof wij de hele tijd koffieklets houden. Tuurlijk zijn er rustigere momenten, dat heb je toch bij elke job?”

Leen ervaart het net zo. “Het is doorwerken om alles rond te krijgen. Bovendien moeten wij soms inspringen in het bevallingskwartier als het daar te druk is. Of als Anja dringend nodig is op het OK. Dat krijgt altijd voorrang.”

00.30 uur

Sai gaat “nog een wasje draaien”. Wasmachines om u tegen te zeggen in het ziekenhuis. “Wij doen ’s nachts onze eigen was. Altijd onder het wakende oog van onze krekel, Japie”, lacht ze. Pardon? “Luister eens goed.” En ja ... er weerklinkt het getsjirp van welgeteld 1 krekel. Al jaren, weet Sai te vertellen.

1.30 uur

Een operatiekamer van het G-team (de afdeling waar traumapatiënten worden geopereerd) heeft een ‘tussenbeurt’ nodig. Neem dat maar letterlijk: schoonmaken tussen 2 operaties door – tussen patiënt 1 en 2 zit amper 10 minuten tijd.

Dan zie je weleens minder smakelijke taferelen? “Bij zware gevallen moeten we tijdens de operatie al een tussenbeurt doen. Dat kan er bloederig bijliggen ... Ik heb het dan even moeilijk, maar het hoort bij de job”, zegt Anja.

“Je moet soms je verstand op 0 zetten. En wat humor toelaten. Je ziet alles: van uitwerpselen tot ... Weet je wat het ergste is? Als ze wachten met het telefoontje naar de schoonmaakdienst. Dan is alles lekker aangekoekt. Bloed kuist niet makkelijk op hoor. Hoera voor zuurstofwater”, vertelt Sai.

Anja wordt intussen naar het bevallingskwartier geroepen. “Ik heb meer moeite met bevallingsruimtes”, geeft ze toe. “Er hangt toch altijd een andere geur. Echt, geef me liever een ‘vuile’ operatiezaal.”

2.30 uur

Leen en Erna poetsen de boxen waar dagelijks mensen aan de nierdialyse liggen. “Minder spannend dan op het OK ... tot het hier overstroomt”, grinnikt Erna. “Rond 1 uur beginnen de machines te spoelen. Het kan gebeuren dat een darm springt. Dan staat alles blank, alsof je een kraan openzet.” Als dat het geval is, vergaat hen het lachen wel. Want er is niemand anders dan zij om de boel op te kuisen.

Leen: “Elke week gebeurt er iets. Of er ontploft een zak met zout, of er komt een darm los.” “En het water uit de dialysemachines is 90 °C, lekker warm. Tegenvaller hoor”, weet Sai. Ze zet de radio een tikkeltje luider. “Maar overdag kan je niet staan shaken en zingen tijdens het werk hé!”

4.00 uur

Veerle staat al uren als enige op dienst Oogziekten. “Ik sta ‘los’, zoals dat heet. Vandaag poets ik hier, morgen ga ik naar het oncologisch dagcentrum”, zegt ze.

“Elke dag een vaste dienst? Dat zou niets voor mij zijn. Ik houd van de afwisseling.” Wordt een shift van 8 uur dan niet eenzaam? “Daar heb ik geen last van. Zo kan ik tenminste goed doorwerken. En we zien mekaar tijden het eten wel.”

5.00 uur

Het werk zit erop. “Zo’n nacht vliegt voorbij, elke keer weer”, zegt Sai. “Tot straks hé, dames! Tot morgen, dat zeggen we hier nooit.”