Afkicken na jarenlang uitgaan, dealen en leven op alcohol en drugs. Dat deed Rachid: hij liet zich opnemen om zijn verslaving aan te pakken. Want hij zag in dat hij zijn leven kapotmaakte. We lopen mee in het spoor van zijn ontwenning en herstel.
Mijn verleden
“Ik kwam vroeg in aanraking met straatcriminaliteit. Ik trok op met drugdealers. Zo rolde ik erin. Rond mijn 21ste verloor ik mijn grote liefde en liep het helemaal mis. Ik ging naar zotte feestjes, dronk, experimenteerde met drugs.”
“Alcohol was de trigger, cocaïne moest volgen. In het begin gebruikte ik enkel in het weekend, tussen mijn 30ste en mijn 34ste dagelijks. Zelfs tijdens mijn werk. Op een dag was ik na een wilde nacht te laat voor een werkafspraak. Toen biechtte ik alles op aan mijn baas.”
“Een risico, maar wel de beslissing die me redde. De maatschappelijk werkster van mijn bedrijf zocht mee naar een plaats in een afkickkliniek. Zo kwam ik terecht in Katarsis, een centrum voor drughulpverlening.”
Module 1: detox en onthaal
2x 6 weken
“De eerste 3 weken hield ik iedereen op afstand. Ik begreep niet dat ik me moest openstellen. Voor mezelf had ik uitgemaakt dat ik er iets aan ging doen. Ik dronk geen alcohol meer, dus voelde ik ook geen drang naar drugs. Het fysieke afkicken was niet zo moeilijk. Het psychische daarentegen ...”
“In het begin moesten we constant schoonmaken. Vreemd, maar er zat iets achter. Je werkte per 2 en de bedoeing was dat je over jezelf vertelde. Dat voelde onwennig. Ik was altijd een ijsberg geweest: een deel is zichtbaar, maar wat onder water ligt, houd ik voor mezelf.”
“Mijn dagen verliepen erg gestructureerd. Werk, maaltijden, open groepsmomenten, psychotherapie, creatherapie, sport ... alles lag vast. Verbinding en reflectie stonden centraal. Maar dat voelde ik toen niet.”
“Emotioneel was het soms lastig. Als ik mijn moeder of zoon hoorde. Of ik had zelfmedelijden. Ik keek naar mezelf en dacht: ‘jij die altijd aan de top stond, kijk waar je zit, man ...’.
“Na 6 weken mag je meedraaien in het ‘onthaal’. Dat is een soort voorbode van de therapeutische groep (TG) met de modules, een gestructureerde leefgemeenschap. Je bent niet aanspreekbaar, zegt zelf niets en kijkt. Bevalt het je of schrikt het je af? Jij beslist wat je doet. Je krijgt wel een advies. Bij mij was dat: verdergaan.”
“Ik kreeg feedback over mijn krachtbronnen. Ik was ondernemend, sociaal en actief. Het is me altijd bijgebleven dat mensen dat in mij zagen. Ik had die talenten, maar gebruikte ze tot dan op een negatieve manier.”
Module 2: start van de therapeutische groep
8 weken
“In module 2 ben je ‘aanspreekbaar’, je bent deel van de groep. Alles draait rond gedrag en verantwoordelijkheid. Voor iemand die gebruikt, is liegen en manipuleren een 2de natuur. Dat moet eruit. Je wordt erop aangesproken als je het doet.”
“In het groepslokaal staat een grote spiegel, met een bankje ervoor. Krijg je een uitbrander, dan word je op het bankje geroepen. Je laat alles vallen waarmee je bezig bent, gaat zitten en kijkt naar jezelf in de spiegel. Je weet niet waarom je daar zit. Confronterend!”
“Daarna ga je een ander lokaal binnen. Daar krijg je van een paar personen een harde (verbale) uitbrander. De kunst is om je te beheersen. Tot slot krijg je een leeropdracht. Tijdens de filmavond mag jij dan op je kamer zitten schrijven.”
“Ik wilde meermaals vertrekken uit de afkickkliniek. En ik deed dat. Na 4 dagen keerde ik terug, maar ik moest het vertrouwen van de groep herwinnen. Dat raakte me hard. Ik besloot toen om de gedragsmodule opnieuw te volgen en mijn ware ik te tonen. Daar is het programma voor mij echt begonnen.”
“Ik werkte niet alleen aan mijn eigen gevoelens, ik leerde ook luisteren naar anderen.”
Module 3: omgaan met emoties
12 weken
“De 3de module is het hart van de TG: alles gaat over emoties. Je leert omgaan met dingen die heel diep zitten. Dat waren vaak heftige sessies ... Ik werkte niet alleen aan mijn eigen gevoelens, ik leerde ook luisteren naar anderen. De persoon die ik nu ben, kwam daar naar boven.”
“De ‘bel’ blijft me bij. Als die luidde, klopte mijn hart in mijn keel. Want je weet niet voor wie het is. De hele groep gaat in een U-vorm staan. De persoon die fout gedrag stelde, wordt geconfronteerd.”
“Ik maakte het mee en vloog in ‘teil’. Dat is een inzichtsmaatregel, waarbij je in afzondering wordt gezet van de groep en alleen werkt. Heb je iets nodig, dan kom je voor jezelf op: voor een sigaret, een gesprekje met een andere bewoner ... alles vraag je aan de coördinator. Hoe lang het duurt, weet je niet. Dat bepaalt de groep.”
“Je mag een hobby kiezen, buiten het centrum, maar in groepsverband. In het weekend mag je 1 dag naar buiten, naar familie of met mensen van de groep een activiteit doen. Ik ging elk weekend naar mijn kinderen en herstelde de relatie met de moeder van mijn zonen.”
Module 4: leven opbouwen
12 weken
“Stilaan kreeg ik het gevoel dat ik rustig mijn leven weer begon op te bouwen. Ik mocht 2 hobby’s kiezen, had wekelijks een vrije avond, zaterdag en zondag mocht ik naar buiten. Om de 14 dagen kon ik een weekend met overnachting naar huis.”
“Ik volgde avondschool, waar ik mijn huidige vriendin ontmoette. Ik leerde me weer voorstellen aan de buitenwereld. Dan kies je: ben je eerlijk? Vertel je over je vroegere verslaving? Hoe ga je om met de reacties? Ik had gelukkig positieve ervaringen.”
“Op het einde van module 4 was er een overgangsfeest. Ik had een heel traject afgelegd hé. 44 weken! Geloof me, op dat moment voel je wat je bereikt hebt.”
Module 5: het Tussenhuis
12 weken
“Daarna kies je: stoppen of verdergaan naar module 5, het Tussenhuis. Ik ging voor dat laatste. Daar woonde ik samen met anderen, buiten het centrum van Katarsis. Er woont geen begeleiding in, je wijst elkaar op je verantwoordelijkheid. Samen leid je een huishouden, samen beheer je een budget. Iedere bewoner heeft ook een vaste kookavond.”
“Werken deed ik nog niet. Als voorbereiding op de volgende module deed ik wel vrijwilligerswerk. Ik mocht een hobby uitoefenen en kreeg wekelijks zakgeld voor ontspanning.”
Module 6: werk zoeken
12 weken
“In module 6 woonde ik in het Tussenhuis, maar ik kon werk beginnen te zoeken. Ik kreeg ook mijn bankkaart terug. Je herneemt verder je leven, maar er is sociale controle van de groep. Ik maakte de overstap met 4 andere personen, maar ik zag enkelen hervallen. Dat was een zware dobber.”
Module 7: alleen wonen
1 jaar
“Module 7 was de laatste stap: alleen wonen. Ik stond weer op eigen benen. Na die laatste module sloot ik af met een graduatiefeest met familie en vrienden. En een speech. Best emotioneel.”
Herstelgroep
“1 keer per maand komen we samen in Katarsis. We bespreken eerlijk onze struikelblokken en luisteren naar elkaar. Waarop ben je gebotst? Welke stappen ondernam je? Verlangde je naar gebruik? Maar we komen ook met voorstellen voor projecten en/of krijgen voorstellen om ons verhaal over verslaving en afkicken te brengen aan jongeren.”
“Ik omarm de oude Rachid, om te voorkomen dat hij de bovenhand neemt en bepaalt wat ik doe”
Mijn heden en toekomst
In febuari 2020 rondde ik het programma af en het gaat goed. Ik focus op de lange termijn, niet op de onmiddellijke invulling van mijn behoeftes. De oude Rachid zit nog ergens in mij, ja. Maar ik omarm hem. Dat is de enige manier om te voorkomen dat hij de bovenhand neemt en bepaalt wat ik doe.”
“Ik haal kracht uit de mensen rond mij. De juiste mensen deze keer. Mijn vriendin is erg belangrijk. Zij durft mij te confronteren. Vroeger liep ik weg, nu pak ik de dingen aan. Het helpt me groeien en geeft me veerkracht.”
“Kom ik soms in de verleiding om te drinken of drugs te nemen? Neen, want ik kijk anders naar mijn triggers. Met nieuwjaar dronk ik een glaasje champagne. Ik vond er niks aan. Ik laat mezelf toe om meer te voelen, ben lief voor mezelf. Ik kan aangeven als het even niet gaat. En ik neem rust. Ik doe aan relaxatie en ik lees veel boeken. Terwijl ik vroeger naar actie greep.”
“De band met mijn familie is hersteld, mijn kinderen komen om de 14 dagen. Ik groeide door op het werk en ik studeer. Ik ben loopbaancoach en volg nog een coachingsopleiding. Ik hoop mijn eigen praktijk op te richten. Terugkeren naar mijn oude leefwereld, mijn oude ik? Dat is gewoon geen optie.”
Afkicken doe je in stappen
In een afkickkliniek, zoals Katarsis, verblijf je dag en nacht. Het programma bestaat uit verschillende delen of ‘modules’, want afkicken doe je niet van vandaag op morgen. Het is een stapsgewijs traject.
Elke module focust op een specifiek deel in het ontwenningsproces: lichamelijk afkicken, gedragsverandering, omgaan met emoties ... Heb je een module afgerond, dan zet je de stap naar de volgende fase in je herstel.