Verslaving: de ene kan niet zonder een sigaret, de andere is verknocht aan gamen. Maar wat als je je verliest in ander buitensporig gedrag? Het gebruik van neusspray, zoals Pauline.
Neusspray elke dag
Sinds haar 12de gebruikt Pauline (30) elke dag neusspray, een gewoonte waar ze voorlopig niet mee kan stoppen. “Zolang ik me kan herinneren, heb ik een verstopte neus. Dat komt door een tussenbeenschotje dat niet helemaal juist staat.”
“Als kind bezocht ik verschillende neus-keel-oorartsen. Ik had me kunnen laten opereren. Alleen, er was geen garantie dat een operatie het probleem zou oplossen, dus liet ik het nooit doen. De enige andere optie om normaal te kunnen ademen, is neusspray.”
Afkicken voor zwangerschap
“In het begin gebruikte ik die alleen ’s nachts. Maar omdat de spray mijn neus nog meer deed dichtslibben, had ik hem ook al snel overdag nodig. Ik probeerde meerdere keren om ermee te stoppen, maar dat lukte gewoon niet. Tot ik zwanger werd. Plots was ik verplicht om af te kicken, want die sprays kunnen schadelijk zijn voor de baby.”
“Ik was ontzettend bang om te stoppen. Ik had er mijn kinderwens zelfs al voor uitgesteld. Maar eigenlijk lukte het mij toen van de ene dag op de andere. Helaas werd ik een paar maanden na de geboorte van ons dochtertje verkouden en ging ik opnieuw neusspray gebruiken.”
“Neusspray mag je maximaal 1 week lang 3 keer per dag gebruiken. Ik gebruik zeker 1 flesje per week”
6 flesjes neusspray in handtas
“Mijn verslaving heeft financiële gevolgen, want zo’n flesje kost meer dan 7 euro. Ik weet dat ik het normale gebruik overschrijd.”
“Elke keer als ik een flesje koop in de apotheek, krijg ik de duidelijke raad om de spray maximaal 1 week lang 3 keer per dag te gebruiken. En ik gebruik zeker 1 flesje per week. In mijn handtas zitten er 6 en ook mijn nachtkastje staat vol.”
Paniekaanvallen
“Ik heb er ook psychisch last van. Er is altijd die stress: wat als ik zonder zit en de apotheek is dicht? Van die gedachte krijg ik paniekaanvallen. Dus ik heb altijd een flesje in reserve. Dat is natuurlijk geen oplossing. Ik bestrijd er alleen de symptomen mee, niet de oorzaak.”
“Maar ik durf niet naar de dokter te gaan, ook al weet ik heel goed dat ik mijn probleem moet aanpakken. Ik ben te bang dat het mij niet zal lukken om voorgoed af te kicken.”
Verslavingsexpert Paul Van Deun: “Zelfde mechanisme als bij drugs”
“Ik gebruik de term verslaving niet te vaak. Ik verbind die bijvoorbeeld ook liever niet met roken. Het is een zeer zwaarwichtig woord, waardoor mensen die er last van hebben er ook veel minder over zullen praten. Bij verslaving denken we te vaak aan iemand die ‘in de goot’ ligt”, zegt Paul Van Deun, psycholoog en auteur van ‘Het gekaapte brein’.
“Een verslaving, aan drugs of alcohol bijvoorbeeld, verhoogt het niveau van dopamine (stof die een verlangen opwekt) in je hersenen. Niet kunnen stoppen met neusspray leunt daar natuurlijk wat bij aan: er zitten stoffen in de spray die dezelfde mechanismen in gang kunnen zetten in je brein.”
“Het zijn problemen die misschien nog vaker in stilte leven. Waarover weinig openheid is. Maar het is nuttig om erover te praten. Het gaat niet over een foute keuze of een gebrek aan wilskracht of intelligentie. En vergeet niet: mensen met zo’n stoornis lijden. En raken soms geïsoleerd. Handvaten geven en uitleggen wat het is, kan ertoe bijdragen dat ze het accepteren als een stoornis en hulp inroepen.”