Het leven komt elke dag in al zijn hevigheid op ons af. Werk, stress, lawaai, een onophoudelijke digitale stroom aan informatie … de ene prikkel is nog niet voorbij of daar is de volgende al. Tijd om helemaal te ontkoppelen en terug te keren naar de puurheid van de natuur. Tijd om te bosbaden.
Shinrin-yoku oftewel bosbaden is een vorm van natuurtherapie die uit Japan komt. Daar kennen ze al langer de helende krachten van het bos. Een bosbad nemen betekent dat je je volledig onderdompelt in de sfeer van het bos en de omringende natuuroase. Je beleeft de natuur heel intens met ál je zintuigen.
Luister en kom dichter
Dat is de theorie. Maar ik wil het voelen. En daar gaat Katriina Kilpi me bij helpen: zij gidst me bij een bosbad in de Makegemse bossen in Merelbeke. We zijn nog maar enkele meters ver in het bos, wanneer Katriina me laat stoppen. “Probeer meteen je zintuigen op scherp te stellen”, zegt ze. “Luister naar de geluiden. En luister in een zo breed mogelijke cirkel rond het bos. Kom dan geleidelijk aan dichter en dichter.”
Het lijkt moeilijk – doe je dat ooit uit eigen beweging als je door het bos wandelt? – maar terwijl ik dichter kom, hoor ik geluiden waarvan ik me nooit bewust was. De volgende uren ben ik erop gebrand om een van de spechten te zien die ik enthousiast hoor tokken. De volle agenda die me een uur geleden bezighield, lijkt al mijlenver weg.
Band met de natuur herstellen
Terwijl we verder het bos intrekken, vraag ik me af of het de bedoeling is dat we met elkaar praten. Of brengen we de komende 3 uur in volledige stilte door? “Het bos geeft je een uitnodiging om stil te zijn, maar dat is geen must. Eigenlijk nodigt het je tegelijkertijd uit om je zwaarte achter te laten. Als je iets kwijt wil, deel het dan gerust”, vertelt Katriina.
De bedoeling van bosbaden is ook dat je de connectie met de natuur, die we eeuw na eeuw en ontwikkeling na ontwikkeling kwijtspeelden, terugvindt. Katriina stelt een volgende oefening voor. “Ik wil je vragen om even het pad af te gaan en een boom te zoeken. Een die je aantrekt. Probeer er contact mee te vinden, op jouw manier. Over 20 minuten roep ik je terug met een belletje.”
Mijn boom en de kikkerdril
20 minuten? In het gezelschap van een boom? Moet ik die … knuffelen? Ik zie wel al snel ‘mijn boom’. In tegenstelling tot de andere bomen heeft hij een opvallend lichte schors. Maar als ik dichterbij kom, zie ik dat hij eigenlijk in tweeën geknakt is. Het afgeknakte deel ligt ernaast. Ik gebruik het als bankje en leun met mijn rug tegen de stam die nog overeind staat.
Perfect eigenlijk, mijn imperfecte boom. Ik weet niet of ik dit straks durf vertellen aan mijn lief, maar ik voel er een band mee. Stilaan begin ik ook de schors van dichtbij te bestuderen. Op het deel dat neerligt, ontdek ik verschillende soorten zwammen. En … kikkerdril! “Hé, hier ligt gewoon kikkerdril, op een stam!”, hoor ik mezelf luidop zeggen. Ik denk dat het bos stilletjes glimlacht om mijn verbazing.
Het bos zien, voelen, ruiken en smaken
Katriina moet me tegemoetkomen, want ik heb het belletje blijkbaar niet gehoord. Ik ben stomverbaasd dat de 20 minuten al om zijn. Het begint te regenen. Ik heb het niet zo voor regen – mij zal je nooit zien joggen als de hemelsluizen opengaan – maar het stoort me plots niet meer. Tijdens de rest van het bosbad laat Katriina me nog op heel wat verschillende manieren het bos zien, voelen, ruiken en smaken.
Niks zweverigs trouwens – bij de gedachte alleen al zou ik rechtsomkeer maken. Alles gebeurt in het tempo dat ik zelf wil. Katriina wacht vaak enkele tientallen meters verderop, helemaal één met het bos, en laat mij mijn ding doen. Als er een wereldkampioenschap piekeren zou bestaan, behoor ik gegarandeerd tot de medaillekandidaten. Maar hier, nu, vanochtend gaan mijn gedachten geen enkele keer richting mijn gebruikelijke zorgen.
Een welgemeende dankjewel
3 uur later staan we opnieuw aan de poort van Katriina’s heilige plek. Voor we het bos verlaten, wil ze dat bedanken. “Ik mag hier vanalles achterlaten, maar ik vertrek nooit zonder iets terug te geven”, legt ze uit. Ik beken: dit is mijn minst favoriete onderdeel van het bosbad, maar ik geef het een kans.
Eigenlijk wil ik wel gemeend dankjewel zeggen, voel ik. Dank je wel Katriina, voor deze verrijkende ervaring. Dank je wel dat de vanzelfsprekendheid waarmee we soms naar de natuur kijken volledig verdween. En ja, dank je wel bos, om mijn soms zware emoties en bange gedachten even over te nemen. Nu is het aan mij, om meer de natuur in te trekken, en niet alleen op vakantie. Want echt waar: het doet zo’n deugd!
Wie is Katriina Kilpi en waarom kan ze niet zonder het bos?
Katriina is een Finse bosbadgids en ‘forest mind coach’. “Ik ben opgegroeid in Finland met het bos constant dichtbij. Als kind speelde ik er elke dag. Maar het is pas rond mijn 16de dat het bos voor mij zo’n speciale betekenis heeft gekregen”, herinnert ze zich.
“Ik had het toen erg moeilijk en in het bos vond ik mentale rust. Ik maakte lange wandelingen met mijn hond en ging op het einde altijd in het bos zitten. Gewoon zitten en kijken. En ik stopte met piekeren. Sindsdien zoek ik altijd het bos en de natuur op om rust te vinden. Het zorgt er ook voor dat ik weer ruimte heb voor anderen. Het maakt mij een gelukkiger mens en daardoor kan ik beter zorgen voor mijn dierbaren.”
Katriina gidst geen natuurwandelingen, waarbij ze je allerlei weetjes meegeeft over fauna en flora. “Wat ik doe valt eerder onder natuurtherapie. Ik noem het ‘forest based health practice’. Er bestaat trouwens niet 1 algemene vorm van bosbaden. Iedereen doet het op zijn eigen manier. Net zoals je dat doet bij zonnebaden. Geniet van het bos met al je zintuigen en speel zelfs maar met je intuïtie. Doe gewoon wat goed voelt voor jou.”
Je zintuigen ten volle gebruiken, is de sleutel. “Er is een reden waarom we die gekregen hebben. Onze wereld is te sterk gericht op het visuele. Daardoor schakelen we onze andere zintuigen soms – onbewust – uit. Wij denken dat onze huidige manier van leven natuurlijk is. Maar dat is helemaal niet zo. Wij hebben het zo gemáákt. De natuur is onze orginele, historische wereld. En ons zenuwgestel is nog altijd geprogrammeerd op die oude manier. Daarom reageren we zo goed op contact met de natuur”, besluit Katriina.
Meer weten over Katriina Kilpi en haar project Nature Minded? Neem een kijkje op natureminded.be.