Agorafobie of pleinvrees is de angst om je vertrouwde omgeving te verlaten. Mensen met agorafobie durven hun woning niet te verlaten om allerlei redenen, zoals de angst voor paniekaanvallen. Zo ook Dara (30), die al 17 jaar met agorafobie kampt. Ze vertelt hoe die angst haar leven beïnvloedt.
Emetofobie
“Ik ben altijd vrij angstig geweest”, vertelt Dara. “Zolang ik me herinner, heb ik angsten gehad. Ik heb al heel mijn leven emetofobie, dat is angst voor overgeven. Ik herinner me dat ik als kind heel beschaamd was om ziek te zijn. Niemand mocht me dan zien.”
“De agorafobie ontstond toen ik in het 1ste middelbaar zat. Ik was heel zenuwachtig voor een examen en moest overgeven in het station. Terwijl ik overgaf, hebben mensen me gefilmd en maakten ze allerlei gemene opmerkingen. Ik hoorde hen grappend zeggen dat ik drugs had genomen en dat ze de beelden online zouden zetten. Dat is echt blijven hangen.”
Echte begin van agorafobie
“Na die 1ste schok ging het een tijdje beter”, gaat ze verder. “Tot ik een paar jaar later in mijn puberteit kwam en begon uit te gaan. Ik beleefde een zot jaar en heb 1 keer in het openbaar moeten overgeven. Toen gebeurde eigenlijk hetzelfde als enkele jaren eerder: mensen lachten me uit en filmden mij. Daarna ben ik niet meer uitgegaan en heb ik ook geen alcohol meer gedronken. Dat was het ‘echte’ begin, denk ik.”
“Voordien was ik heel sociaal en vond ik het leuk om met vrienden weg te gaan. Maar na dat voorval wilde ik niet meer naar buiten gaan. Ik verzon allerlei uitvluchten om thuis te kunnen blijven. Zo ben ik veel vrienden verloren. Vanaf dan ging het achteruit met sociaal contact.”
Paniekaanvallen
Agorafobie brengt Dara in een vicieuze cirkel van angst. “Mijn angsten zijn een opeenvolging van paniekaanvallen. Ik heb stress als ik naar buiten ga en krijg een paniekaanval. Ik word misselijk en duizelig van de paniek en dan komt mijn angst om over te geven op. Die versterkt de misselijkheid, waardoor ik nog meer panikeer.”
“Mijn angsten zijn een opeenvolging van paniekaanvallen”
De angst beïnvloedt haar leven enorm. “Ik heb weinig sociaal contact”, knikt ze. “Vroeger voetbalde ik, maar daar ben ik mee gestopt. Ik kreeg te veel stress om op een open veld te spelen uit angst om misselijk te worden. Ik ga nooit winkelen en bestel alles online. Uit eten gaan doe ik amper, en alleen als mijn auto in de buurt staat.”
Ook Dara’s gezinsleven lijdt onder haar angsten. Ze heeft een vriendin en is plusmama van een zoontje. “Ik hou van mijn vriendin en mijn pluszoon, maar door mijn agorafobie mis ik veel van onze tijd samen. Ik ga nooit mee op gezinsuitstapjes naar de zee of naar de dierentuin. Dat vind ik het ergste.”
Angst neemt toe
Dit jaar vierde Dara haar 30ste verjaardag. Die mijlpaal schudde haar wakker. “Ik besef steeds meer hoeveel ik mis. Ik wil zo graag een normaal leven leiden zonder stress of angst.” De laatste maanden waren moeilijk. Ze voelde meer stress en kon moeilijker rust vinden. Daarom gaf haar werkgever haar de tijd om tot rust te komen.
“Ik heb veel geluk met mijn werkgever”, vindt ze. “Ik werk al bijna 10 jaar als postbode. Ondanks mijn agorafobie, doe ik mijn job graag. Ik doe mijn ronde met de auto, want zo voel ik me veiliger. Maar de laatste maanden namen mijn angsten toe. Nu ben ik al een tijdje thuis. Mijn werkgever zag hoe lastig ik het had en heeft me de vrijheid gegeven om aan mezelf te werken. Dat is echt nodig, dus ik ben heel dankbaar voor die kans.”
“Mijn werkgever zag hoe lastig ik het had en gaf me de vrijheid om aan mezelf te werken”
Exposure therapie
Sinds april is Dara in behandeling bij een psycholoog. Ze gaat er wekelijks langs om via exposure therapie (blootstellingstherapie) haar agorafobie aan te pakken. “Exposure therapie confronteert me met mijn angsten en leert me hoe ik ermee kan omgaan. Samen met mijn psycholoog maakte ik een lijst van dingen die makkelijk tot heel moeilijk zijn. Het begon met kleine zaken en zo bouwen we rustig op. Intussen kan ik in onze buurt wandelen zonder me angstig te voelen.”
Dara is tevreden en hoopvol met de vooruitgang die ze maakt. “De therapie doet me deugd”, knikt ze. “Ik ben blij dat ik ermee ben gestart en zou het iedereen aanraden. In het verleden ben ik al eerder aan therapie begonnen, maar toen kwam de lockdown en ben ik ermee gestopt. Deze keer wil ik echt volhouden.”
Zonder angstaanvallen
Toch is de therapie niet eenvoudig, en voor Dara kan het niet vlug genoeg gaan: “Ik wil zo snel mogelijk alles opnieuw kunnen. Ik wil geen seconde meer missen en weer naar buiten komen, maar tegelijk besef ik dat ik tijd nodig heb.”
“Ik wil geen seconde meer missen en weer naar buiten komen, maar ik besef dat ik tijd nodig heb”
Bovenaan op Dara’s lijst staat een bezoek aan het dierenpark Pairi Daiza. Een paar jaar geleden kreeg ze daar een zware paniekaanval. “Ik heb een grote passie voor dieren”, vertelt ze. “Vroeger brachten ze me echt tot rust. De paniekaanval in Pairi Daiza was voor mij een dieptepunt.”
Ze droomt ervan om binnenkort zonder angst naar het dierenpark terug te keren. “Ik heb mijn agorafobie overwonnen als ik naar Pairi Daiza kan gaan zonder paniekaanval”, besluit Dara. “Als dat lukt, weet ik dat ik klaar ben om weer te genieten van het leven met mijn gezin en familie. Dan kan ik alles aan.”