8 op de 10 Vlaamse kinderen hebben een normaal gewicht. Daarmee halen we een beter rapport dan onze buurlanden. “Alleen leggen wij te veel de nadruk op die kilo’s, terwijl we kinderen vooral een gezond leefpatroon moeten aanleren”, zeggen eetexperten An Vandeputte en Lobke Husson.
In 2019 was zo’n 10 % van de Vlaamse 2-jarigen te zwaar. In 2011 was dat maar 6,7 %. “De gevolgen hoeven niet per se dramatisch te zijn. Maar we moeten het verder onderzoeken”, zegt An Vandeputte, directeur van Eetexpert, het Vlaams kenniscentrum voor eet- en gewichtsproblemen.
“Als je focust op het gewicht, denkt een kind snel dat het niet goed is zoals het is.”
Focus niet op het gewicht
Bij kinderen kijk je anders naar het gewicht dan bij volwassenen. Ze zijn nog in hun groei. “Het belangrijkste om te weten wat een gezond kindergewicht is? Vergelijk met de groei van je kind. CLB’s (Centra voor Leerlingenbegeleiding) houden dat van elk kind netjes bij. Merken ze een knikje in het individuele groeitraject, dan volgen ze het op”, weet Vandeputte.
De nadruk leggen op die kilo’s? Niet doen! Het is geen oplossing voor eventuele gewichtsproblemen. “Je verergert het probleem soms”, zegt ze. “Een recente studie toont aan dat de BMI (body mass index, die de verhouding uitdrukt tussen je gewicht en lengte) van 15-jarigen die regelmatig diëten over 10 jaar tijd méér toeneemt dan de BMI van kinderen die gezond leven.”
Gezond leven is ALLES
“Als je de hele tijd focust op het gewicht, zal een kind ook snel denken dat het niet goed is zoals het is. Ontevreden zijn met je lichaam blijkt vaak een groter probleem dan het gewicht en verhoogt het risico op eetstoornissen, depressie en verslavingsproblemen.”
Leer kinderen een gezond leefgedrag aan. “Da’s veel belangrijker dan hoeveel je kind weegt. Een gezond gewicht past bij een gezonde leefstijl. Voor iemand die altijd nogal ‘stevig’ was, maar wel gezond leeft, is ook een wat hoger gewicht een gezond gewicht.”
“Een gezond leefgedrag is ‘ALLES’: Afwisselend eten, Langdurig stilzitten vermijden en bewegen, Lief zijn voor jezelf en je lichaam, Leren omgaan met Emoties en voldoende Slapen. Onderzoek bij volwassenen bewijst dat de groep die niet veel afvalt, maar wél gezonder leeft, opmerkelijk beter scoort op het vlak van gezondheid.”
“Kinderen leren praten, slapen, spelen, werken … Wel, zo moeten ze ook leren eten”
Gezond eten is een leerproces
“Kinderen leren praten, slapen, spelen, werken … Wel, zo moeten ze ook leren eten. Leren om gevarieerd, gestructureerd, gezellig en genoeg te eten”, zegt Vandeputte.
Er bestaan enkel ongezonde en gezonde(re) voedingsgewoontes, geeft kinderdiëtist Lobke Husson aan. “Met een lekker extraatje is bijvoorbeeld niets mis. Maar laat het eens wat anders zijn dan zoetigheid. Bij een kleuter merk je al of het een zoetebekje is of eentje dat houdt van iets hartigs.”
Stabiel gewicht houden
Wat als er echt sprake is van overgewicht? “Je mag overgewicht niet minimaliseren, maar het is slechts een signaal. Als je alleen naar dat gewicht kijkt, doe je meer kwaad dan goed”, benadrukt Vandeputte.
Husson knikt. “Wat je nooit, maar dan ook nooit mag doen, is een kind op dieet zetten. Leer gezonde gewoontes aan, stap voor stap. Als het overgewicht niet te ver gevorderd is, dan is een stabiel gewicht behouden eigenlijk al een mooi resultaat.”
Zorgen om het gewicht van je kind?
Zit je met vragen over het gewicht van je kind? Moet je dan meteen naar een diëtist gaan? Dat mag, maar niet om er een bepaald aantal kilo’s af te krijgen”, benadrukt Vandeputte.
“Je kan terecht bij diëtisten die ervaring hebben met kinderen. Maak je je zorgen, maar wil je ook niet te snel naar een hulpverlener? Vraag even raad aan je CLB-arts, je kinderarts of huisarts. Die kan je helpen bij het inschatten of er hulp nodig is en doorverwijzen naar de juiste professionele hulp.”
“Of neem contact op met het Vlaams Kenniscentrum Eetexpert, zij kunnen je ook helpen om een goede zorgverlener te vinden”, besluit Husson.
Tips om kinderen een gezond eetpatroon aan te leren
(Lobke Husson)
1. Geef het goede voorbeeld. ‘Doe wat ik doe’ werkt beter dan ‘doe wat ik zeg’.
2. Bouw een goede eetstructuur in:
- Hoofdmaaltijden sla je niet over. Ontbijt elke dag.
- Drink water! Ouders weten dat je frisdrank moet beperken. Maar te vaak krijgen kinderen sapjes. Die zijn niet zo onschuldig en zitten bomvol suikers.
- Geef van kleins af aan mee dat groenten en fruit er dagelijks bij horen. Op welke manier dan ook.
- Eten doe je aan tafel, al zittend. Ook voor snacks.
- Ontzeg een kind niet te veel. Alles wat verboden is, wordt aantrekkelijk.
- Maak van een snoepje iets leuks. Laat je kind zelf kiezen.
- Heel simpel, maar efficiënt: zet de snoeppot of koekjesdoos uit het zicht. En zet in de plaats een fruitmand op de tafel of kast.
3. Maak met grootouders of andere zorgdragers voor je kind duidelijke afspraken. (Klein)kinderen verwennen hoeft niet met snoep.
4. Gezond eten is 1 ding. Voldoende bewegen is het 2de. Het ene kan niet zonder het andere.
Mama Wendy: “Werken aan je eetpatroon doe je samen”
Wendy gaat sinds een jaar met haar dochter Jill (9) bij de kinderdiëtist. “We zagen snel dat zij problemen had met haar gewicht. Nochtans beweegt Jill veel: ze turnt, danst en leeft zich uit in de scouts.”
“Na overleg met onze huisarts hebben we gerichte hulp ingeschakeld. Jills valkuil? Ze eet graag en veel. Nu beperken we vooral het vlees. Daarnaast eet ze op regelmatige tijdstippen kleinere porties en gezonde snacks. Structuur is het belangrijkste voor haar – een uitdaging tijdens de lockdown!”
“Maar werken aan je eetpatroon doe je met het gezin. We doen allemaal inspanningen. Zo zal ik nooit voor Jills neus zelf zitten snoepen.”