De klimaatverandering blijft verontrustend. Zo beïnvloedt het extremere weer de landbouw steeds meer. Dus ook ons eten en de prijs ervan in de winkel. Weerman Frank Deboosere (66) trekt aan de alarmbel.
1. Hoe komt het dat we te maken krijgen met extremere weersomstandigheden?
“Door de opwarming van de aarde. Het zou op aarde veel kouder moeten zijn dan het in de realiteit is. Normaal is er een natuurlijk evenwicht tussen wat de aarde produceert aan broeikasgassen (CO2) en wat ze zelf weer afbreekt. Dat is niet meer het geval.”
“Onze dampkring is als een spons. Hoe meer de temperatuur stijgt, hoe groter de spons wordt en hoe meer ze zich vult. Het duurt langer voor ze het water lost, vandaar de langere periodes van hitte en droogte. Maar als ze het water toch lost, heb je hevige regenbuien en overstromingen.”
“Als de opwarming van de aarde aan dit tempo blijft stijgen, kan je je patatten vergeten”
2. Wat is het grootste probleem van de klimaatverandering voor onze (landbouw)grond?
“In ons land is vooral water een probleem. Vlaanderen is een regio’s waar de grond zowel een teveel als een tekort moeilijk kan dragen. Daarom moeten we veel spaarzamer omgaan met water: slimmer bijhouden, vertragen en laten indringen in de bodem.”
“Daarnaast moet onze landbouw inzetten op het telen van gewassen die beter bestand zijn tegen de extremere weersomstandigheden. En misschien zelfs overschakelen op totaal nieuwe soorten. Want als de opwarming van de aarde aan dit tempo blijft stijgen, kan je je patatten vergeten, om het zo te zeggen. We zullen onze voedselgewoontes moeten veranderen”
3. Kunnen we zelf klimaatvriendelijker consumeren?
“We kunnen anders omgaan met ons eten. Het meeste voedsel dat we kweken is niet voor ons, maar voor dieren, vooral runderen. We zouden beter overschakelen op gevogelte of plantaardige alternatieven. Dat hoeft zelfs niet elke dag, 1 of 2 dagen per week zouden al veel helpen.”
“En we moeten lokaler leven. Koop groenten en fruit bij kwekers in je buurt. Eet seizoensproducten in plaats van allerlei zaken die worden ingevoerd vanuit andere landen. Dat maakt een groot verschil voor het klimaat, voor je eigen gezondheid én je portemonnee.”
4. Welke invloed heeft de opwarming van de aarde op onze winkelkar (en portemonnee)?
“Voor landbouwers is overschakelen op klimaatbestendige landbouw waarschijnlijk een kost. Misschien betalen wij daar in de winkel even mee voor. Maar op lange termijn zorgt het voor een stabielere voedselproductie, minder voedseltekort en … minder vaak voedselprijzen die plots stijgen! Een minder dure winkelkar op het einde dus.”
“De inspanningen die we moeten leveren betekenen niet dat we opnieuw moeten leven als holbewoners. Ik geloof echt niet dat je door bepaalde gewoontes terug te draaien of te veranderen plots veel hogere voedselprijzen zal krijgen.”
5. Klimaatbestendige landbouw, wat is dat?
Klimaatbestendige landbouw zorgt ervoor dat we zeker blijven van voldoende en betaalbaar voedsel. Landbouwers schakelen over op teelt die bestand is tegen de gevolgen van de opwarming van de aarde. En gebruiken duurzame technieken die CO2-uitstoot verlagen.
“Ik geloof niet dat je door bepaalde gewoontes te veranderen plots veel hogere voedselprijzen zal krijgen”
Klimaatbestendige landbouw, een wereldwijde opdracht
In het Afrikaanse Mozambique zorgt de opwarming van de aarde voor extreme droogte, overstromingen en cyclonen. De klimaatverandering brengt levens in gevaar. Zelfvoorzienende landbouwers van Uniao Provincial de Camponeses de Gaza (UPCG) strijden tegen voedselonzekerheid en de impact van klimaatverandering.
Paulo Chauke (54), voorzitter van UPCG in het district Guijá: “Een van de grootste uitdagingen is water. Met steun van FOS installeerden we zonnepanelen die waterpompen aandrijven. We kunnen nu constant irrigeren, waardoor onze gewassen beter beschermd zijn.”
Elk UPCG-lid onderhoudt zijn eigen stuk grond en er is een gemeenschappelijke tuin waar ze lokale zaden telen die beter bestand zijn tegen het Mozambikaanse klimaat. Zo is de afhankelijkheid van dure importproducten kleiner. “Met de juiste steun en partnerschappen kunnen we onze voedselsystemen veiligstellen.”
“Onze landbouw zet in op gezonde gewassen die beter bestand zijn tegen de extremere weersomstandigheden”