“Als mijn zoon zoals jij was, dan sloeg ik hem met z’n kop tegen de muur.” De 1ste keer dat Roger Van Loon (vandaag 74) iemand toevertrouwde dat hij op mannen viel, verliep niet bepaald rimpelloos. 50 jaar later ziet Roger gelukkig een maatschappij die evolueerde. “Maar jezelf leren accepteren, blijft even moeilijk als 50 jaar geleden.”
“Ik groeide op in Weelde, een dorp nabij Turnhout. Het leven bij ons thuis stond in het teken van werk, de kerk en bouwen aan een goede toekomst voor je gezin. Het traject dat je moest volgen? Dat was studeren, werken, trouwen en kinderen krijgen.”
“In mijn tienerjaren leerde ik aanvaarden dat ik op mannen viel. Al vond ik niet meteen een manier om ermee om te gaan. Ik had toen bovendien een relatie met een meisje, want je ‘hoorde’ vroeg of laat een gezin te stichten”, blikt Roger terug. “Het waren erg verwarrende jaren.”
Die avond op café
“In die tijd ging ik wekelijks met een handvol kameraden naar het dorpscafé. Omdat we trouwe stamgasten waren, mochten we na sluitingstijd altijd nog wat aan de toog napraten”, herinnert Roger zich.
“Nadat ik er jarenlang in mijn eentje mee worstelde, raapte ik op een avond mijn moed bijeen. Ik vertrouwde mijn vrienden en de cafébazin - die toen recent mama was geworden - toe dat ik op mannen viel. ‘Als ik wist dat mijn zoontje zoals jij wordt, dan sloeg ik hem nog liever met zijn kop tegen de muur’, was het oordeel van de cafébazin.”
Thuis … deel I
“Pas veel later durfde ik het thuis te vertellen. Ik zocht een geschikt moment om het subtiel aan te kunnen kaarten. Toen ik Will Ferdy op een decemberdag in 1970 op tv zag praten over zijn coming-out, greep ik mijn kans. Ik riep mijn ouders en zussen samen rond de televisie om mee te kijken. Ik was benieuwd hoe ze erop zouden reageren. Misschien was dit wel een goed moment om erover te beginnen! Op het einde van de uitzending zei mijn vader: ‘Ze moesten ze allemaal doodschieten.’ Ik zweeg.”
Thuis … deel II
“Uiteindelijk heb ik het thuis een paar jaar later kunnen vertellen. Eerst aan mijn oudste zus. Ik vertelde haar dat ik met een probleem kampte dat onze ouders moesten weten. Ze dacht dat ik aan de drugs zat of dat er wat anders aan de hand was. Ze maakte zich daar zorgen over. Tot ik haar eindelijk vertelde wat ‘het probleem’ was. Ze reageerde er opgelucht op: ‘Als het dat maar is’.”
“Kort nadien hebben we er ook met mijn ouders over gesproken. Mijn jongste zus mocht niet bij dat gesprek aanwezig zijn. Dat zou te shockerend zijn, oordeelden mijn ouders die vooraf al wat ingelicht waren door mijn oudste zus. Het gesprek zelf was heel snel afgelopen. En achteraf is het onderwerp nog zelden ter sprake gekomen. Mijn vader schaamde zich heel erg, denk ik. Ik vernam later dat hij na mijn coming-out naar de dorpspastoor stapte om te vragen of homo’s écht bestonden.”
“Mijn moeder heeft er nooit problemen mee gehad. Mijn vader - met wie ik altijd een moeilijke verhouding had - heeft er zich uiteindelijk mee verzoend. Op een bepaald moment kon ik ook gewoon bij mijn ouders op bezoek gaan met homovrienden, en later ook met mijn partner.”
Geen rolletje meer spelen
“Ik heb leeftijdsgenoten ontmoet die destijds in de psychiatrie ‘behandeld’ werden tegen homoseksualiteit met elektroshocks. Die tijden zijn gelukkig voorbij in België. Zelf ervaar ik dat we vandaag bij ons veel verder staan in het accepteren van holebi’s”, vertelt Roger, die ondertussen gehuwd is.
“In de jaren 80 heeft aids daar onrechtstreeks een rol in gespeeld. In het begin verliep die acceptatie wel extra moeilijk omdat aids in de volksmond al snel de ‘homoziekte’ heette. Maar de maatschappij begreep naderhand ook het belang van aidspreventie, en er kan geen preventie zijn als je het onderwerp uit de weg gaat. De politieke wil in de jaren 90, zoals voor een samenlevingscontract heeft dan verder bijgedragen aan de acceptatie van holebi’s.”
“Vandaag ben ik gewoon wie ik ben: thuis, bij vrienden en familie, op straat … Ik hoef geen rol meer te spelen. Ik hoef niet meer krampachtig te zwijgen. Ik hoef me niet meer te ‘verantwoorden’. Hoewel ik merk dat de samenleving meer openstaat voor holebi’s, blijft het voor jongeren wel nog even moeilijk als toen om zichzelf te leren accepteren”, besluit Roger.
Roger zet zich al jaren in voor de holebibeweging, onder meer als regenboogambassadeur. Zo geeft hij samen met een heel team van regenboogambasadeurs onder andere infosessies over ouderen die holebi of transgender zijn in verzorgingstehuizen en aan studenten in de zorgsector.