Kinderen met een eetstoornis of obesitas kunnen rekenen op hulp van een team met meerdere zorgverleners. Psycholoog en eetexpert An Vandeputte weet hoe belangrijk vroeg ingrijpen is.
“In Vlaanderen vertoont 1 op de 5 jongeren signalen van een eetstoornis en ongeveer 1 op de 5 jongeren heeft overgewicht. Dat is best veel”, weet An Vandeputte (59). Zij is klinisch psycholoog en oprichter van Eetexpert, het Vlaamse kenniscentrum voor eet- en gewichtsproblemen.
Zoeken naar evenwicht in een veranderend lichaam
“Moeite hebben met eten of met je gewicht is een typisch moment in de groei bij veel jongeren. Niet elk kind dat hapert met eten ontwikkelt dus een eetstoornis of heeft obesitas.”
“Een eetstoornis of obesitas heeft ook invloed op het lichaamsbeeld, het mentale welzijn, het slaappatroon, het sociale leven”
Tussen 10 en 15 jaar stormt het in het lichaam van je kind dat versneld groeit: niet alleen fysiek, maar ook hormonaal en sociaal. Bij opgroeiende kinderen sputtert het lichaamsbeeld al eens. “Een tiener krijgt plots ook te maken met straffe emoties en weet niet meteen hoe daarmee om te gaan”, legt An uit.
“Je identiteit ontwikkelen, je plek vinden tussen anderen, van jezelf houden, omgaan met druk … Dat kan bij sommigen leiden tot eetproblemen, omdat ze via eten compenseren of controle zoeken.”
Wanneer wordt het een eetstoornis of obesitas?
Wanneer moet je je zorgen maken als ouder? “Een Nederlandse wetenschapper vergelijkt het met een huis met verschillende kamers. Idealiter kom je elke dag overal: je kookt en eet in de keuken, ontmoet mensen in de woonkamer, studeert aan je bureau, slaapt in de slaapkamer, spiegelt je in de badkamer. En je komt in de tuin om te chillen, bewegen …”
“Ben je enkel in de keuken bezig, wordt je dag overheerst door ‘eten’ of houdt het je tegen? Dan is er iets mis. Als een jongere heel weinig eet, overmatig eet, eetbuien heeft of emotioneel gedreven eet, dan is er een probleem.”
“Het wordt problematisch als het te lang duurt of veel impact heeft. Een eetstoornis heeft ook invloed op het lichaamsbeeld, het mentale welzijn, het slaappatroon, het sociale leven … Dat is het geval bij zowel een eetstoornis als obesitas”, zegt An.
Van alarmsignaal naar zorgtraject
Voor welke signalen kijk je uit? “Is je kind geobsedeerd bezig met eten of uiterlijk? Is bewegen of sporten geen plezier, maar een must? Komt je kind niet meer tussen leeftijdsgenoten? Kortom: komt je kind langere tijd niet meer in alle kamers? Dan is externe hulp nodig”, aldus An. Ook als de groei gehinderd is of als er andere gezondheidsproblemen zijn.
Zorgtraject eetstoornissen
Krijgt een jongere (tot en met 23 jaar) de diagnose van een eetstoornis (anorexia nervosa, boulimia nervosa of eetbuistoornis), dan kan de behandelende arts een zorgtraject eetstoornissen starten.
“In de gespecialiseerde ondersteuning kan er naast de zorg van de behandelende arts ook begeleiding zijn van een diëtist, een geconventioneerde klinisch psycholoog, (kinder-)psychiater ... ”
“Belangrijk is dat het traject de juiste, gespecialiseerde zorg dichtbij mogelijk maakt. Zij kijken samen en op maat wat een jongere nodig heeft. En helpen om de gezondheid weer in eigen handen te nemen.”
Zorgtraject obesitas
Kinderen met obesitas met een sterke gezondheidsimpact (2 tot en met 17 jaar) kunnen ook geholpen worden in een zorgtraject obesitas bij een Pediatrisch Multidiciplinair Obesitas Centrum (PMOC). In zo'n obesitascentrum werken verschillende zorgverleners samen waaronder een kinderarts, diëtist, psycholoog, kinesist ...
“Bij het zorgtraject obesitas is het team dat de jongere helpt verbonden aan een obesitascentrum, waardoor die daar terecht kan als er complexe zorg nodig is.”
“De zorgtrajecten helpen om vanaf de eerste tekenen je gezondheid in handen te nemen, waardoor je vaak ernstigere gezondheidsproblemen kan voorkomen”
Hoe start je een zorgtraject?
De eerste stap in beide een zorgtrajecten zet je via je behandelende arts. “Die maakt een inschatting, en kijkt naar de ernst en de impact van het probleem op het dagelijkse leven. Na een diagnose kan een zorgtraject worden opgestart”, legt An uit.
Vroeg ingrijpen
“Op tijd ingrijpen bij een eetstoornis en obesitas is cruciaal”, weet An. “Daarmee kan je heel veel leed vermijden. Neem contact op met je behandelend arts als je je zorgen maakt, er zijn goede oplossingen voor je kind.”
“De zorgtrajecten zijn een manier om vroeg in te grijpen en problemen aan te pakken. Ze helpen om vanaf de eerste tekenen je gezondheid in handen te nemen, waardoor je vaak ernstigere of zelfs onherstelbare gezondheidsproblemen kan voorkomen.”
“De begeleiding door professionelen garandeert betere resultaten, zorgt voor een gepersonaliseerde follow-up en verkleint het risico op herval na herstel.”