Slaapapneu

Als je slaapapneu hebt, stop je tijdens je slaap vaak een tiental seconden met ademen. Dat kan ongeveer 5 tot 30 keer per uur voorkomen. Slaapapneu is heel slecht voor je gezondheid. Gelukkig kan je er iets aan doen.

Soorten slaapapneu

Er bestaan 2 soorten slaapapneu: obstructief apneu en centrale apneu.

Oorzaken slaapapneu

Er bestaan veel verschillende oorzaken voor een vernauwing van je keel. Hoe meer van die oorzaken je bij elkaar hebt, hoe groter je kans op slaapapneu is. ​Dit zijn enkele belangrijke:

• Overgewicht is de belangrijkste oorzaak. Hoe meer overgewicht, hoe meer apneus je krijgt: elke kilo extra betekent ongeveer 2 extra apneus per uur. 
• Je kan met een bepaalde oorzaak geboren worden, zoals een van nature nauwe keel, gevoelige neus- en keelslijmvliezen, een naar achter wijkende onderkaak en/of kin of amandelen die te groot zijn en/of te dicht bij elkaar staan.
• Alcohol, slaapmiddelen, kalmeermiddelen en spierontspanners doen je neusslijmvliezen opzwellen en/of je keelspieren verslappen.
• Roken en passief roken doen de slijmvliezen in je neus en keel opzwellen. 
• Je huig kan gezwollen en beschadigd raken als je al lang snurkt. Het risico op apneu vergroot dus met de leeftijd.
• Je slaaphouding kan aan de oorzaak liggen. Lig je op je rug, dan vernauwt je keel door de zwaartekracht nog meer. Bovendien kan je tong dan in je keel glijden.
• Hoe ouder je bent, hoe groter je kans op snurken en/of apneu.

Onderzoeken en diagnose slaapapneu

Een keelendoscopie en een slaaponderzoek in een slaapcentrum zijn nodig om de oorzaak van je slaapprobleem op te sporen en een juiste behandeling te vinden. Alleen een gesprek met de dokter is daarvoor niet genoeg. 

Keelendoscopie

Je krijgt een licht verdovingsmiddel waardoor je even in slaap valt. Dan kijkt de dokter met een kleine camera in je keel om te zien waar en hoe je keel precies vernauwt en je ademweg afsluit wanneer je slaapt.

Slaaponderzoek

Een volledig slaaponderzoek betekent een nacht in het ziekenhuis slapen. Voor je in bed kruipt, worden elektroden en draden vastgemaakt op je hoofd en de rest van je lichaam. Ze zijn verbonden met apparaten die tijdens je slaap allerlei gegevens bijhouden, zoals je hersenactiviteit, spierbewegingen, hartslag en ademhaling. Zo kan je arts zien hoe goed je slaapt en wat precies je slaap verstoort.

Symptomen slaapapneu

Niet iedereen met slaapapneu heeft er zelf last van. Je beseft het niet, maar door de apneus slaap je niet goed en ben je 's morgens niet zo uitgerust. Vaak merkt je partner eerst dat er iets niet normaal is. Deze klachten kunnen voorkomen:

• Je bent altijd slaperig of vermoeid.
• Je onthoudt minder goed.
• Je hebt moeite om je te concentreren.
• Je bent minder handig.
• Je doet je werk minder goed.
• Je praat wat trager en minder vlot.
• Je komt 's morgens moeilijk op gang.
• Je karakter verandert: prikkelbaar, minder geduld, minder gemakkelijk in de omgang …
• Je bent vaker ziek en afwezig van het werk.

Sommige klachten komen minder vaak voor. Bovendien worden ze wel eens verward met die van andere aandoeningen.

• Je moet 's nachts vaak plassen. Door de apneus maakt je lichaam te veel aan van een hormoon dat vocht uit je lichaam drijft. Met je blaas of prostaatklier is er niets aan de hand.
• Je staat op met hoofdpijn. Er is te veel koolstofdioxide in je lichaam blijven zitten, omdat je er niet genoeg van hebt kunnen uitademen.

Gevolgen slaapapneu

Slaapapneu is erg slecht voor je gezondheid als je er niets tegen doet. Je hebt:

• meer kans op diabetes type 2
• meer eetlust
• meer kans op ziektes van hart- en bloedvaten, zoals een hoge bloeddruk, aderverkalking, beroerte, hartinfarct of een verstoring van het hartritme
• meer kans op een ongeval
• meer kans om vroeger te sterven

Slaapapneu behandelen

De behandeling is voor iedereen anders. Omdat er vaak verschillende oorzaken zijn, lukt het meestal niet met maar 1 soort behandeling om het probleem te verminderen of helemaal op te lossen.

Levensstijl aanpassen

• Weeg je te veel? Probeer dan af te vallen. Niet gemakkelijk, maar héél belangrijk. Hoe zwaarder je bent, hoe kleiner de kans dat de minder ingrijpende behandelingen werken.
• Drink minder alcohol. Zeker 's avonds moet je alcohol vermijden, want het verergert snurken en zorgt ervoor dat je gemakkelijker apneus hebt. Door minder alcohol te drinken, verlies je bovendien sneller overgewicht.
• Beweeg genoeg overdag. Dat is goed voor je bloedsomloop en je spieren, ook die in je keel.

Slaaphouding veranderen

Slaap niet op je rug. Dat is gemakkelijker gezegd dan gedaan. De meeste mensen weten niet dat ze op hun rug slapen. Je kan bijvoorbeeld op je zij in slaap vallen en wakker worden, maar tijdens je slaap op je rug zijn gaan liggen.

Plaatselijke behandelingen

Mondbeugel

Een op maat gemaakte beugel komt 's nachts op je tanden te zitten en trekt je onderkaak naar voor. Met een blokje zet je de beugel daarna vast. Daardoor blijft je keel open en je luchtweg vrij. Apneus worden met een beugel minder, maar verdwijnen niet helemaal. 

Operatie

Een UPPP of uvulo- palato- pharyngoplastie kan helpen bij lichte vormen van apneu. Je keelholte wordt ruimer en strakker gemaakt, zodat er minder weefsel kan flapperen en lawaai maken. Het zachte verhemelte wordt ingekort, de huig weggenomen, de amandelen verwijderd en de spieren voor en achter de amandelen aan elkaar gehecht.

CPAP

CPAP is de Engelse afkorting voor Continue Positieve Ademhalingsdruk. Dan slaap je elke nacht met een masker over je neus. Dat masker is verbonden met een apparaat, dat voortdurend lucht onder druk in je neus en keel pompt. Daardoor blijft je keelholte open en adem je normaal.

CPAP werkt heel erg goed tegen apneu, maar geneest je niet. Je moet het toestel dus elke nacht gebruiken, voor de rest van je leven. Tenzij je op een andere manier van je apneu afraakt, bijvoorbeeld door genoeg gewicht te verliezen. CPAP wordt terugbetaald nadat een slaaponderzoek heeft bewezen dat je apneu ernstig genoeg is.