Wat doe je aan nekpijn?

Nekpijn is een veelvoorkomend probleem met uiteenlopende oorzaken. In de meeste gevallen (80–90%) wordt geen specifieke lichamelijke oorzaak gevonden, dit heet aspecifieke nekpijn. Nekpijn kan ontstaan door verkeerde houdingen, stress of langdurig beeldschermwerk, maar soms ook door een geknelde zenuw. Wat kan je zelf doen bij acute nekpijn?

Tips bij acute nekpijn

• Blijf rustig bewegen binnen je pijngrens. Het voorkomt dat je nekspieren stijf en stram worden en dat de doorbloeding vermindert. Als je lang niet beweegt, krijg je zelfs meer pijn. Heel uitzonderlijk is bewegen slecht of gevaarlijk, bijvoorbeeld vlak na een ongeval.
• Geef je nek rust als je veel pijn hebt, vooral de eerste dagen. Steun bijvoorbeeld met je hoofd tegen de leuning van een ligstoel, zodat je nek je hoofd niet moet dragen.
• Neem eventueel een pijnstiller (paracetamol) of een niet-steroïdale ontstekingsremmer (type ibuprofen) tegen de ergste pijn. Het maakt bewegen ook gemakkelijker. Respecteer de dagelijkse maximumdosis en combineer geen geneesmiddelen als je vindt dat je pijnstiller niet goed genoeg werkt.
• Een warm kompres zoals een kersenpitkussentje ontspant je spieren, verbetert de doorbloeding en vermindert de pijn. Ook een infraroodlampje kan helpen. Bij ontsteking of zwelling gebruik je beter geen warmte, maar koude.
• Hou je hoofd rechtop, in een lijn met je wervelkolom. Trek je kin een beetje in en hou je schouders ontspannen naar achter.
• Raadpleeg je dokter wanneer het niet beter gaat na enkele dagen of wanneer je ongerust bent.

Wat zijn de oorzaken van nekpijn?

Verkeerde beweging

Een plotse stijve nek of torticollis treft vooral jonge mensen. Soms “schiet” er iets in je nek, of word je wakker met nekpijn. Het gevolg is dat je je hals nauwelijks kunt buigen en je hoofd naar één kant moet houden.

Slijtage

Slijtage treft vooral oudere mensen. Vanaf ongeveer je veertigste begint je nek geleidelijk te verslijten.
Wanneer er iets in je nek beschadigd of versleten is, trekken je nekspieren zich automatisch samen als bescherming. Nekpijn is daarom vaak een combinatie van factoren en niet vast te pinnen op één oorzaak.

Inklemming van een zenuwwortel of van het ruggenmerg

Wanneer een zenuwwortel is ingeklemd, voel je nekpijn die uitstraalt naar één arm. Soms ervaar je ook tintelingen, een verdoofd gevoel of krachtsverlies. Is het ruggenmerg ingeklemd, dan kunnen diezelfde klachten ook in je benen optreden.

Overbelasting

Dit soort nekpijn hangt vaak samen met je werkhouding, maar kan ook ontstaan door sport of hobby’s. Je nek- en schouderspieren raken verkrampd en overspannen door langdurig verkeerde houdingen. Ook de nekgewrichten krijgen dan te veel druk te verduren.

Slechte ergonomie

Een verkeerde ergonomie dwingt je lichaam in een onnatuurlijke houding. Staat je computerscherm te laag of te hoog? Is het contrast slecht? Of heb je misschien geen aangepaste bril? Dan ga je automatisch in een verkeerde houding zitten. Na verloop van tijd houd je die houding zelfs buiten het werk aan.

Stress

Bij stress span je onbewust je spieren op. Iedereen ervaart wel eens stress, maar het wordt een probleem wanneer stress chronisch wordt en je lichaam voortdurend gespannen blijft.

Ongeval

Een whiplash is het bekendste voorbeeld van nekpijn na een ongeval. Bij een botsing wordt je hoofd krachtig van voren naar achteren en terug gegooid. De zachte gewrichtsbanden in je nek rekken daardoor uit en raken beschadigd. Omdat de nek erg beweeglijk is, is hij hier extra gevoelig voor.

Soorten nekpijn en behandeling

Er bestaan verschillende soorten nekpijn. De beste behandeling hangt af van het type pijn dat je ervaart.

Nociceptieve pijn

Deze pijn komt van elk onderdeel in je nek dat pijnzenuwen bevat, zoals spieren of gewrichten. De pijn is een signaal dat iets niet goed functioneert of beschadigd is, bijvoorbeeld bij artrose of een slechte houding. Voor behandeling kan je terecht bij een kinesitherapeut.

Neuropathische pijn

Aan beide zijden van het ruggenmerg vertrekken grote zenuwen naar de rest van het lichaam. Als een zenuw beschadigd raakt, bijvoorbeeld door een uitpuilende tussenwervelschijf, kan dat neuropathische pijn veroorzaken. Je kunt dan kracht of gevoel verliezen in je arm. Merk je dit op, raadpleeg dan zeker een arts of specialist. Ook hier kan kinesitherapie helpen.

Centrale pijn

Bij langdurige nekpijn kan je zenuwstelsel overgevoelig worden, waardoor pijn blijft aanhouden of zelfs toeneemt, ook al is het letsel genezen. Soms voel je pijn bij prikkels die normaal geen pijn doen, zoals aanraking. Dit komt bijvoorbeeld voor na een whiplash.

Raadpleeg ook je arts bij verlamming, groot krachtverlies of gevoelloosheid in armen of benen, zwelling in de nek of nachtelijke pijn die heviger is. Je arts zal je onderzoeken en bepalen of aanvullende onderzoekennodig zijn.

Is een operatie nodig?

Enkel wanneer andere behandelingen onvoldoende helpen en bij specifieke oorzaken, kan een operatie soms uitkomst bieden. Mogelijke ingrepen zijn het verwijderen van beschadigde tussenwervelschijven of botaangroei bij artrose. Soms wordt een discusprothese geplaatst of worden wervels aan elkaar vastgezet.

Onderzoeken bij nekpijn

Om de oorzaak van nekpijn vast te stellen, kunnen beeldvormingstechnieken worden gebruikt, zoals radiografie, CT-scan of MRI-scan. Ze zijn absoluut niet altijd nuttig of noodzakelijk. Aanvullend onderzoek wordt wel aangeraden bij:

• Nekpijn die langer dan 7 weken aanhoudt
• Nekpijn met uitstralende zenuwpijn naar arm of schouder
• Chronische nekpijn zonder uitstraling, langer dan 2 maanden
• Chronische nekpijn met uitstraling

Andere mogelijke onderzoeken:

• Elektromyografie (EMG) en zenuwgeleidingsonderzoek: meten de elektrische activiteit in zenuwen en spieren met fijne naaldjes en lichte stroom. Zo kan een zenuwinklemming worden opgespoord.
• Functieonderzoek: brengt de beweeglijkheid van je nek in kaart met sensoren en computeranalyse.

Pijnverlichting

Pijnstillers zijn bij nekpijn geen overbodige luxe, zowel op korte als langere termijn. Het is belangrijk je pijn doeltreffend te behandelen, “stoer doorbijten” is geen goed idee.

Voordelen van pijnbestrijding bij nekpijn:

• Je beweegt beter met een pijnstiller. Langdurig stilzitten verergert nekkrampen, stijfheid en spierzwakte.
• Onbehandelde pijn kan leiden tot overgevoeligheid in je zenuwstelsel, waardoor zelfs lichte aanrakingen pijnlijk aanvoelen.

Hoe kan je nekpijn vermijden?

• Slaap op een goed hoofdkussen.
• Slaap bij voorkeur op je zij of rug want buiklig zorgt voor een geforceerde draaibeweging van de hals.
• Draag een aangepaste bril als je leest of aan de computer werkt, zodat je niet vooroverbuigt.
• Leer omgaan met stress, want chronische stress verergert nekpijn.