Wat is een burn-out?

Een burn-out is een (omkeerbare) toestand van uitputting na jarenlange overbelasting op het werk.

Om van een burn-out te spreken, moet er 3 componenten aanwezig zijn:

vermoeidheid
cynisme
het gevoel minder competent te zijn

Zijn er maar 2 componenten, dan ben je “overspannen”. Het is belangrijk om de eerste signalen niet te negeren. Overspannen zijn kan lijden tot burn-out en een burn-out kan evolueren tot een depressie of chronische vermoeidheid.

Wie kan een burn-out krijgen?

Er zijn meer en meer mensen met een burn-out. Zo’n 7 % van de werkende bevolking kampt met een burn-out. 9 % bevindt zich in de gevarenzone. Niet te verwonderen in onze huidige maatschappij, waar alles steeds sneller, efficiënter, met steeds minder mensen en goedkoper moet gebeuren.

Kenmerken burn-out

Kamp je met een burn-out? Dan kan je last hebben van een aantal symptomen.

Je voelt je constant gespannen.
Je hebt last van hartkloppingen, hoofdpijn, maagpijn, nekpijn …
Je emotionele reserves zijn op.
Je hebt moeite om je te concentreren. Daardoor maak je meer fouten dan vroeger.
Je kan niets meer bijleren, want het wil er niet meer in.
Je bent vergeetachtig en moet alles dubbel controleren.
Je begint te twijfelen aan jezelf.
Je bent besluiteloos, je kan geen beslissingen meer nemen.
Je hebt last van emotionele ups en downs. Het ene ogenblik ben je verbaal agressief en boos, het volgende barst je in tranen uit.
Je hebt weinig eetlust en valt af.
Je hebt moeite om in slaap te vallen of om door te slapen.
Je wordt cynisch over je werksituatie (“Hier verandert toch nooit iets!”).
Je piekert veel.
Je hebt geen zin of energie meer om na het werk nog iets te doen. Je hobby’s interesseren je niet meer.
In plaats van extra ontspanning te zoeken, ga je steeds meer en langer werken. Je wil zo compenseren voor de verminderde kwaliteit van je werk. Na een tijd beland je daardoor in een neerwaartse spiraal.

Risico op burn-out

Iedereen kan een burn-out krijgen. Zo komt een burn-out vaak voor bij ‘gezonde mensen’ die voordien geen problemen hadden.

Wie heeft meer kans op een burn-out?

Je maakt meer kans op een burn-out als je perfectionistisch ingesteld bent. Zo heb je, als er een grotere werkdruk ontstaat en de werkomstandigheden chaotisch worden, te weinig tijd om je werk naar je eigen strenge normen uit te voeren. Dan kan je het eventueel moeilijk krijgen. Ook als je niet zo stressbestendig bent, ben je vatbaarder voor een burn-out.

Oorzaken burn-out

Een burn-out kan veroorzaakt worden door een aantal verschillende factoren.

een te eentonige of onpersoonlijke job
een job waarbij je vaak onvoorspelbare situaties meemaakt of niet weet wat je moet verwachten
te veel verwachtingen en taken op het werk
een zeer strakke hiërarchie op het werk met strenge sancties
een gebrek aan waardering op het werk
een gebrek aan ondersteuning op het werk

Vaak is burn-out niet alleen aan je werk te wijten, maar ook aan wijzigingen of problemen in je privéleven.

Voorkomen burn-out

Een burn-out helpen voorkomen? Probeer deze 10 tips uit.

Bewaak je grenzen. Voorzie voor elke taak een bepaalde tijd. Als de tijd om is, neem je een pauze of doe je iets anders. Wacht niet tot je taak afgewerkt is om te pauzeren. Ga ook naar huis op een afgesproken uur en beperk overwerk tot uitzonderlijke situaties.
Bepaal op voorhand hoe belangrijk een taak is en hoe goed ze moet afgewerkt worden. Probeer niet in alles perfect te zijn.
Voorzie in drukke tijden ontspanningsmomenten, plan ze in je agenda in.
Vergeet je sociaal netwerk niet te onderhouden, ook al heb je het druk. Plan een weekendje met je partner, leuke activiteiten met vrienden ...
Leer goed omgaan met stress.
Vergelijk jezelf niet met anderen. Jij hebt je eigen kwaliteiten.
Luister naar je eigen stresssignalen en durf te zeggen wanneer het je te veel aan het worden is. Leer af en toe neen te zeggen. Onderhandel met je baas als hij je te veel taken geeft. Je kan altijd een voorstel doen die jullie beiden goed uitkomt.
Leer planmatig te werken: verdeel een grote berg werk in kleinere deeltaken en handel ze een voor een af. Hou daarbij rekening met je eigen energie en doelstellingen: wat levert iets op in verhouding tot wat ik erin stop? Wat is prioritair voor mij?
Plan je dagen niet boordevol, maar bouw marges in voor onvoorziene omstandigheden. Hoe scherper je je agenda opstelt, hoe ongemakkelijker je je voelt wanneer je niet alles kan afwerken.
Vecht voor en niet tegen iets. Investeer je tijd niet in het dwarsbomen.

Ben je een werkgever? Dan is het belangrijk om op een goede manier burn-out te helpen voorkomen en behandelen bij je werknemers. Zo vermijd je werkonbekwaamheid en verloop. Bovendien zijn enthousiaste en gemotiveerde werknemers een pak productiever.