Burn-outs en langdurige depressies blijven toenemen. Tussen eind 2016 en eind 2020 steeg het aantal mensen dat langer dan 1 jaar arbeidsongeschikt is met 40 %*. Ook Sarah (43) was lange tijd buiten strijd met een burn-out. Intussen is ze weer deeltijds aan het werk met de hulp van de adviserend-arts van het ziekenfonds.
Geen gesprek zonder huilen
In mei 2019 ging het licht uit voor Sarah (43). Van de ene dag op de andere stopte ze met werken. Zelf had ze die beslissing waarschijnlijk niet genomen. Het was haar huisarts die ingreep.
“Ik had niet door dat ik over mijn grens was gegaan. Ik heb me lang verzet tegen alle signalen dat er iets mis was. Ik bleef gewoon doorgaan.”
“Uiteindelijk ging ik naar de dokter met enkele fysieke klachten. Mijn centrale zenuwstelsel lag overhoop. Ik werk als begeleider van mensen met een verstandelijke handicap, maar ik kon bijvoorbeeld geen gesprek meer voeren met de gasten zonder in tranen uit te barsten”, vertelt Sarah.
“1 op de 4 werkende Belgen heeft last van ziekmakende stress”
Heldere boodschap: stoppen met werken
“Ik had slaapstoornissen, ontstekingen, hartkloppingen, ik kwam veel bij ... Maar pas toen ik vond dat mensen zagen dat ik ‘zwak’ was, ging ik naar mijn huisarts. Wel met het idee dat die medicatie zou voorschrijven, zodat ik verder kon.”
De huisarts zette haar met de voeten op de grond. “De boodschap was helder: ‘jij stopt nú met werken’. Dat was een schok, daar had ik niet op gerekend. Maar zelfs toen ging ik ervan uit dat ik snel weer aan het werk kon. Ik had nooit gedacht dat ik bijna 3 jaar thuis zou zitten.”
Kapotte batterij vervangen
Sarah zocht hulp bij een psycholoog. “Na de 2 weken thuis was ik er eigenlijk nog slechter aan toe. De dokter verlengde mijn ziekteverlof. Ik besefte toen wel dat ik niet gewoon kon zitten wachten tot het beter zou gaan. Dus ik heb vrij snel een afspraak gemaakt bij een psycholoog”, zegt Sarah.
“Het werd duidelijk dat mijn batterij niet zomaar plat was. Ze was volledig kapot. Niet op te laden, maar te vervangen. Ik startte ook met ondersteunende medicatie. Maar toch, elke keer dat de huisarts mijn ziekteverlof verlengde, voelde dat als falen. Want ik was niet beter geworden. Ik was mezelf helemaal kwijt.”
“Elke keer dat de huisarts mijn ziekteverlof verlengde, voelde dat als falen”
Leren om hulp te vragen
Na iets meer dan een jaar startte Sarah weer met werken. “Te vroeg ... Ik herbegon op pure wilskracht”, weet ze. “Ik ben een bezige bij. En ik doe mijn werk graag. Maar mijn perfectionisme is mijn valkuil. Ik leg mezelf te veel druk op. Ik wil iedereen doen geloven dat alles goed gaat. Na enkele weken zat ik weer thuis.”
“Ik heb ook moeten leren om hulp te vragen. Ja, ook aan mijn eigen gezin. Dat was erg confronterend. Ik moest toegeven en uitleggen hoe slecht het met me ging. Dat is het moeilijkste dat ik ooit heb moeten doen.”
Wees niet bang voor de adviserend-arts
Het was de adviserend-arts van het ziekenfonds die zag wat er echt aan de hand was. “Hij had door dat ik hem wilde dóen geloven dat het wel ging. Maar dat ik in werkelijkheid niet alles onder controle had. Ik straalde perfectionisme uit en probeerde mijn problemen te verstoppen achter een ‘alles is oké’-masker”, herinnert Sarah zich.
“Ik voelde me voor het eerst begrepen. Alsof hij mij volledig kende! Ik heb veel gehad aan zijn begeleiding. Het beeld dat bij velen leeft over de ‘controleur van het ziekenfonds’ is verkeerd. Die helpt je, zonder oordeel, zonder verwijt. Hij legde mij ook het hele proces dat ik kon doorlopen perfect uit. Ik heb daar veel aan gehad.”
Goed overleg met artsen, therapeut en werkgever
In 2021 wilde Sarah opnieuw aan de slag, tot het coronavirus haar ouders zwaar trof. Op aanraden van haar behandelend arts, de arbeidsarts en psycholoog stelde ze haar terugkeer naar het werk uit tot het voorjaar van 2022.
“Gelukkig, want ik wilde op wilskracht weer beginnen, hoor”, glimlacht Sarah. “En dan zou ik binnen de kortste keren nog eens hervallen zijn.”
Niet meer doorschieten
“Mijn advies? Herbegin niet halsoverkop. Leg jezelf niet zo’n grote druk op. Ik heb goed overlegd met de arbeidsarts, mijn psychotherapeut én mijn werkgever”, zegt ze. “Ik startte deeltijds, enkele uren per week. En ik sta in een andere leefgroep in het centrum voor mensen met een verstandelijke handicap waar ik werk. Maar ik doe mijn job even graag, met passie.”
“Het is een hobbelige weg, met vallen en opstaan. En dat is oké! Ik leerde mezelf beter kennen. En ik leerde veel beter mijn valkuilen en rode vlaggen herkennen. Ik doe de dingen nu omdat ik ze graag doe, niet omdat het moet. Ik ben milder voor mezelf en let op dat ik niet meer doorschiet: gewoon goed is goed genoeg.”
“Ik blijf ook mijn therapeut zien. Die begeleiding zorgt er mee voor dat ik niet meer in overdrive ga en pas ingrijp wanneer het te laat is.”