Een beroerte, CVA of attaque is een plotse beschadiging van een deel van je hersenen. Daardoor kan je opeens iets niet meer doen wat vroeger vanzelfsprekend was.
Soorten beroertes
Er bestaan verschillende soorten beroertes:
Hersentrombose of herseninfarct | Hersenbloeding | TIA |
Een bloedpropje verstopt een bloedvat in je hersenen. Dat propje kan ter plaatse ontstaan of komt van ergens anders in je lichaam. Daardoor krijgt het deel van je hersenen plots geen bloed meer. De meeste beroertes worden door een verstopping veroorzaakt. | Een bloedvat in je hersenen gaat plots kapot. Het springt of er komt een scheurtje in. Daardoor loopt er bloed uit dat bloedvat in je hersenen. Het bloed kan daar niet weg, duwt op je hersenen en beschadigt het. | Een TIA is een soort miniberoerte. Je hebt de klachten van een beroerte, maar ze gaan binnen enkele minuten of uren vanzelf weer over, alsof er niets gebeurd is. Een TIA lijkt niet erg, maar dat is het wel. |
Symptomen beroerte
Deze dingen gebeuren het vaakst bij een beroerte:
- Een verlamming in een deel van je lichaam. Soms is het alleen in je gezicht, zoals een afhangende mondhoek. Soms is de hele linkerkant of de hele rechterkant verlamd.
- Je hebt geen gevoel meer of tintelingen aan 1 kant van je lichaam.
- Je kan niet meer praten. Of je praat wel, maar je bent onverstaanbaar voor andere mensen. Of je begrijpt niet meer wat andere mensen tegen jou zeggen.
- Je ziet niet (goed) meer.
Bij een hersenbloeding kunnen er ook nog andere symptomen zijn:
- Heel erge, plotse hoofdpijn.
- Je wordt bewusteloos of bent niet helemaal meer bij je positieven.
- Je moet braken.
Beroerte herkennen
Het is belangrijk om een beroerte op tijd te herkennen, want je moet zo snel mogelijk naar het ziekenhuis voor een behandeling. Met het FAST-principe kan je de alarmsignalen van een beroerte herkennen:
F voor face | Kijk naar het gezicht van de persoon. Vraag hem om te lachen. Is het gezicht aan beide kanten niet meer gelijk? Hangt er bijvoorbeeld 1 mondhoek naar beneden? |
A voor arm | Vraag de persoon om beide armen recht voor zich uit te strekken. Krijgt de persoon er 1 niet helemaal uitgestrekt of valt er 1 naar beneden? |
S voor spraak | Vraag de persoon om iets te zeggen. Raakt de persoon niet uit zijn woorden, klinkt die raar, begrijpt die je niet of zegt die helemaal niets meer? |
T voor tijd | Als het antwoord op 1 of meer vragen ja is, dan moet je een ambulance bellen en zo snel mogelijk naar het ziekenhuis gaan. Wacht niet op de huisarts, want daardoor verlies je kostbare tijd. |
Als de vreemde verschijnselen snel weer verdwijnen, kan het een TIA zijn. Een TIA is een waarschuwingssignaal: er kan vroeg of laat een nieuwe, grotere beroerte op volgen. Alleen een dokter kan bepalen of dat gevaar bestaat en wat er moet gebeuren opdat die grote beroerte er niet zou komen.
Oorzaken beroerte
De oorzaken van een beroerte zijn verschillend. Dit zijn de belangrijkste oorzaken:
- een hersentrombose
- hartritmestoornissen
- een hersenbloeding
Risicofactoren beroerte
Sommige dingen vergroten het risico op een beroerte. Hoe meer van die risicofactoren je samen hebt, hoe groter het gevaar.
- leeftijd
- aanleg
- hoge bloeddruk
- te veel cholesterol in het bloed
- diabetes
- roken
- te veel alcohol drinken
- ongezond eten
- te weinig bewegen
- te veel wegen
Beroerte voorkomen
Gezond leven is de belangrijkste manier om een beroerte te voorkomen. Dat betekent:
- Eet gezond en zorg voor afwisseling. Eet vooral verse voeding met veel volkorenproducten, groenten en fruit. Eet meer vis en mager vlees, en laat vette vleessoorten links liggen. Kies magere melkproducten in plaats van volle. Blijf weg van snacks die vol suiker, zout of vet zitten.
- Rook niet of stop met roken.
- Drink weinig alcohol.
- Beweeg minstens 30 minuten per dag. Een stevig wandeling is al goed. Zoek ook manieren om in de loop van de dag te bewegen.
- Ga minstens 1 keer per jaar naar de huisarts vanaf je veertigste. Van risicofactoren zoals een hoge bloeddruk en hoge cholesterol voel je niets, maar ze beschadigen ondertussen wel je bloedvaten. Een dokter kan ze gemakkelijk opsporen.
Diagnose beroerte
Om de diagnose van een beroerte te kunnen stellen, heb je de volgende stappen nodig:
- De dokter vraagt eerst wat er gebeurd is, aan jou of de personen die bij jou zijn.
- Je wordt lichamelijk onderzocht om uit te maken of het wel om een beroerte gaat.
- Een CT-scan (een foto - van de hersenen) maakt duidelijk of het om een hersentrombose of een hersenbloeding gaat.
Beroerte behandelen
De behandeling hangt af van de oorzaak.
Hersentrombose | Hersenbloeding |
Er bestaan verschillende behandelingen. deze moeten heel snel gebeuren.
| De behandeling is moeilijker.
|
In het ziekenhuis word je ook grondig onderzocht om te achterhalen wat bij jou precies de beroerte veroorzaakte. Dat is heel belangrijk om te voorkomen dat het nog eens gebeurt. Je krijgt dan een gepaste behandeling, die bestaat uit geneesmiddelen (soort is afhankelijk van de oorzaak van je beroerte) en een aangepaste levensstijl.
Na een beroerte
Hoe je uit een beroerte komt, verschilt van persoon tot persoon. De ene beroerte richt meer schade aan dan de andere. Sommige mensen overleven een beroerte niet. Veel mensen hebben achteraf revalidatie nodig. Bijvoorbeeld kinesitherapie en ergotherapie als je een verlamming hebt, of logopedie wanneer je problemen hebt met taal. Heb je hulp aan huis nodig na een beroerte? Dat kan via ons ziekenfonds! We bieden ook hulpmiddelen aan om het dagelijkse leven thuis makkelijker te maken.