Wat als je kind ADHD-gedrag vertoont? ADHD kan je niet ‘genezen’, maar er bestaan goede behandelingen, ook zonder mediatie. Kinder- en jeugdpsychiater Karen Vertessen (Universitair Psychiatrisch Centrum KU Leuven) vertelt hoe je het kan aanpakken.
1. Wat werkt echt bij kinderen met ADHD?
“Er bestaat niet zoiets als één oplossing voor ADHD. Aan het gedrag zelf kan je vaak niet veel veranderen.”
“Eigenlijk proberen we vooral de impact van het gedrag aan te pakken, samen met de omgeving: ouders, leerkrachten … Die krijgen handvaten om met het ADHD-gedragom te gaan. Het is nodig om te werken aan een positieveband met het kind. Zo zorg je ervoor dat het makkelijker het ‘gewenste’ gedrag vertoont.”
“Eens een kind in het middelbaar zit, kunnen we denken aan gedragsaanpassingen, zoals aan de slag gaan met plannen of organiseren.”
“Vaak hebben kinderen met ADHD vooral last van de effecten van hun gedrag op de mensen rond hen, omdat ze in de problemen komen en negatieve opmerkingen krijgen. Zelf vinden ze het mogelijk niet zo erg dat ze hun boekentas niet maken, iets vergeten of niet opletten.”
“Als ze wel zelf moeite ondervinden, kan je op zoek gaan naar eenvoudige gedragsaanpassingen. Leren om iets anders aan te pakken. Hoe kunnen ze (of jullie samen) iets regelen, zodat ze er niet zo fel tegen aanlopen?”
“Soms zien we dat ADHD gepaard gaat met andere problemen, bijvoorbeeld angst. Daaraan kan je werken in therapie, maar die draait dan rond dat specifieke thema.”
“Een oudertraining met de nadruk op je eigen situatie kan je dankzij de eerstelijnspsychologen op verschillende plekken gratis volgen”
2. Hoe kan ik als ouder helpen?
“Voor ouders is psycho-educatie over ADHD een belangrijke eerste stap. Dat wil zeggen dat ze uitleg en info krijgen, zodat ze beter kunnen begrijpen wat ADHD is, hoe het ontstaat en wat je eraan kan doen.”
“Wat is ADHD wél, wat niet en wat mag je verwachten? Wil je meteen aan de slag? Dan kan je de Solidarispodcast ‘Ouderkompas bij ADHD’ beluisteren.”
“Ook een oudertraining met de nadruk op je eigen situatie kan een verschil maken: hoe zien we een bepaald kenmerk bij jouw kind? Dankzij de eerstelijnspsychologen kan je op verschillende plekken gratis zo’n training volgen. Daarvoor hoeft je kind zelfs (nog) geen diagnose te hebben.”
“Heb je een vermoeden van ADHD, dan kan je al beginnen met oudertraining en praktische tips krijgen.”
3. Wanneer is medicatie bij ADHD nodig?
“Zijn de ADHD en de last die je kind ervan ondervindt in verschillende settings (thuis, school, vrije tijd) heel ernstig? Merk je dat je er niet geraakt met andere ingrepen? Dan kan medicatie een deel van de behandeling worden. Die neemt de ADHD niet weg, maar kan de symptomen wel verminderen.”
“Het klopt dat sommige kinderen bijwerkingen ondervinden. Laat die niet aanslepen, maar ga weer naar de dokter die de medicatie voorschreef. Het is niet de bedoeling dat een kind er als een kleine zombie bijloopt.”
“Niet elke medicatie werkt voor elk kind met ADHD en het is een zoekproces naar het juiste middel en de dosis voor jouw kind. En reken op een proef- of wenperiode als je start.”
“Een ergotherapeut kan helpen om de aanpak die je besprak met een psycholoog concreet te organiseren”
4. Kan ergotherapie een bijkomende hulp zijn?
Voorlopig behoort ergotherapie niet tot de officiële richtlijnen voor ADHD. Maar het kan zeker van waarde zijn, bevestigt Karen Vertessen. “Ergotherapie kan je praktisch ondersteunen. Met een psycholoog denk je vooral na over de aanpak. Een ergotherapeut kan helpen om die concreet te organiseren.”
“Het is iemand die mee nadenkt en toont hoe je de hulpmiddelen kan inzetten in het dagelijkse leven van je kind en gezin. Is de ochtendrush lastig? Misschien helpt een stappenplan je kind of kan je kledij ’s avonds klaarleggen. Dat soort dingen.”
Of het gedragspatroon van je kind binnen ADHD valt of niet, kan alleen een diagnostisch onderzoek uitwijzen. De diagnose gebeurt volgens vastgelegde richtlijnen door een multidisciplinair team, met altijd minstens een arts (kinderpsychiater of kinderneuroloog) en een psycholoog of orthopedagoog.