Een goed afgesteld hoorapparaat, de juiste bescherming van je oren: het maakt een wereld van verschil. Dat merken de audiologen van ons ziekenfonds elke dag bij hun klanten. “De impact van opnieuw beter kunnen horen, mag je niet onderschatten”, weet audiologe Anna Vandenbroucke.
Gehoorscreening en begeleiding
In principe kan iedereen met vragen over het gehoor terecht bij de audioloog. “Mensen kunnen bij ons een gratis screening laten doen van hun gehoor. Zeker interessant als je bijvoorbeeld vaak concerten bijwoont, maar iedereen die benieuwd is naar de status van zijn gehoor is welkom. We geven ook informatie aan mensen die vragen hebben voor familieleden die zelf de drempel te hoog vinden”, zegt Anna.
“Na een gehoorscreening krijg je gericht advies. Als blijkt dat iemand in aanmerking komt voor een hoorapparaat en terugbetaling, dan verwijzen we door naar een neus-, keel- en oorarts. Om de proefperiode met een hoorapparaat te kunnen opstarten, heb je een voorschrift nodig. Daarna begeleiden we het hele proces: van de keuze en het afstellen van het apparaat tot het onderhoud en bijregelen.”
Nieuwe wereld met je hoorapparaat
Een hoorapparaat verandert iemands leven compleet. Anna ziet dagelijks hoe een nieuwe wereld opengaat voor mensen. “Zo’n proefperiode is een heel ingrijpende periode. Er verandert veel voor de klant én zijn omgeving! Zo kwam er een tijdje geleden een man langs met zijn zoon. De vader was helemaal in zichzelf gekeerd. Hij keek me niet aan, zijn blik was naar de grond gericht.”
“Ik vergeet nooit meer hoe zijn blik veranderde toen ik voor de 1ste keer zijn hoorapparaten activeerde. Zelfs zijn houding veranderde! Op het einde van de proefperiode en bij de controles nam die man echt deel aan het gesprek. Hij hoorde er weer bij.”
Subtieler verschil
Soms gaat het om subtielere verbeteringen. “Mensen horen weer geluiden waarvan ze niet beseften dat ze die niet meer hoorden. Er was laatst een vrouw die vertelde dat ze opnieuw de nagels van haar hond op het parket hoorde tikken. En een natuurgids vertelde dat hij eindelijk weer verschillende vogels kon herkennen. Allemaal geluiden die belangrijk zijn of een fijn gevoel geven, maar waar een normaal horend persoon niet bij stilstaat”, benadrukt Anna.
Hoorapparaten doen tegenwoordig trouwens veel meer dan enkel geluid versterken. Je kan er ook muziek mee beluisteren, de gps in afspelen, mee bellen … “Ik herinner me een klant die werkte voor een taxibedrijf. Sinds hij een hoorapparaat heeft, kan hij niet alleen weer makkelijk gesprekken voeren met passagiers, maar krijgt hij ook oproepen van zijn baas rechtstreeks binnen in zijn hoorapparaat, waardoor hij vlot naar de volgende klant rijdt.”
De proefperiode: testen, ervaren en ondervinden
Wat mag je nu verwachten van de overgang naar een hoorapparaat? “We starten altijd met een proefperiode waarin we uitproberen, testen en aanpassen. Eerst kiezen we een bepaald type hoorapparaat. We bekijken samen met de klant wat die nodig heeft en wil."
"Vervolgens voorzien we het hoorapparaat van een basisinstelling waarmee de klant het apparaat al 1 of 2 weken kan ervaren in allerlei situaties. Op basis van die ervaringen en feedback stellen we het hoorapparaat bij het volgende contact fijner af. Dat herhalen we een paar keer, zodat de klant zeker voldoende heeft kunnen testen”, legt Anna uit.
Gehoorverlies bouwt zich meestal geleidelijk op. Met een hoorapparaat wordt dat in 1 keer omgekeerd. “Dat is vaak overweldigend. Daarom starten we met een instelling die ‘stiller’ is dan wat de mensen nodig hebben. Zet je het meteen op 100%, dan is dat te luid en zou de persoon met het gehoorverlies het hoorapparaat onmiddellijk weer uitdoen. De proefperiode is belangrijk om mensen te laten wennen aan geluiden en om ze te laten ondervinden waar ze precies baat bij hebben.”
Het kan soms wel enkele maanden duren voor de hele procedure is doorlopen en alle goedkeuringen er zijn. “Weet ook dat een hoorapparaat een hulpmiddel blijft: zelfs de toptoestellen zijn geen ‘nieuwe oren’.”
Niet wachten, want rust roest
Snel reageren is belangrijk. “Mensen wachten na de eerste symptomen soms jaren om de stap te zetten naar hulpmiddel. Hoe slechter je gehoor, hoe moeilijker het is om het om te keren. Je gehoor en hersenen zijn eigenlijk ‘lui’ geworden. Ik vergelijk het met heel lang in een donkere kamer zitten en plots het licht aansteken: dan ben je overprikkeld en duurt het ook even om je aan te passen”, vertelt Anna.
Tip: hoorhulpmiddelen
Naast een hoorapparaat zijn er tal van andere middelen die soelaas bieden bij gehoorverlies. “Er bestaan om te beginnen heel wat aanvullende accessoires bij een hoorapparaat, zoals een microfoontje dat geluid op afstand opvangt en rechtstreeks doorstuurt naar het apparaat. Zo was er een klant die een cursus volgde, maar ondanks zijn hoorapparaat de lesgever niet verstond. De leerkracht kon de microfoon opspelden en zo werd de afstand overbrugd.”
“Maar er zijn ook pure hoorhulpmiddelen. Zo zijn er bijvoorbeeld wekkers die je via lichtflitsen wakker maken of die je hoofdkussen dankzij een trilplaatje laten vibreren. Televisieversterkers bestaan ook. Je plugt die in in het toestel en met een koptelefoon versta je de programma’s beter zonder dat je het volume extreem moet opdrijven.”
Knoop het in je oren: voorkomen is beter dan genezen
“Ook voor gehoorbescherming ben je bij de audiologen van ons ziekenfonds aan het juiste adres. Er is veel vraag naar comfortabele bescherming voor verschillende doeleinden. Een voorbeeld: mensen die naar optredens gaan of die zelf intensief muziek spelen. Daarnaast zijn er klanten die in een erg lawaaierige omgeving werken. Voor hen hebben we oordoppen die de meest schadelijke geluiden nog sterker dempen.”
Ook slaapdoppen zijn populair, zo blijkt. “Slaaphygiëne is enorm belangrijk. Mensen met een snurkende partner zijn er vaak door geholpen, maar ook mensen die ’s nachts werken en overdag moeten slapen”, vertelt Anna. “Ook motorrijders hebben speciale doppen nodig om de turbulentie van de wind onder hun helm te dempen.”