Is je zoon verslingerd aan Fortnite of lijdt je dochter aan Instagramitis? En ben je als ouder op zoek naar tips om je kroost verantwoord te laten omgaan met sociale media en het internet? Wij gingen kijken hoe enkele ouders en hun tienerkinderen het aanpakken.
Etenstijd gaat voor op game
“Komen eten!” “Over 5 minuten, ik speel dit spel uit!” 5 minuten worden er 10, 10 minuten worden een kwartier. Een bekend scenario voor ouders met gamende tieners. Ook voor Radjiny en haar tienerzoon Maurice.
“Mama, stel dat ze jou roepen terwijl je een e-mail opstelt? Die maak je toch liever eerst af?” Bovendien ‘wacht’ een mail wel, een game niet. “Best mogelijk”, geeft Radjiny toe. “Maar als etenstijd moet wijken voor een game, vind ik dat een brug te ver.”
Minecraft
Toen Maurice 4 jaar geleden zijn 1ste videogame vroeg, weigerde ze eerst. Hij wilde aan de slag met Minecraft, een spel waarin je met oneindig veel blokken je eigen wereld bouwt, mét of zonder aanwezige monsters, alleen of in multiplay.
“Ik vond hem te jong. Zelf ravotte ik als kind de hele dag buiten, ideaal om mijn energie kwijt te geraken. Ik wilde de schermtijd van mijn zoon zo lang mogelijk beperken.”
Wederzijds vertrouwen
Een jaar later mocht het wél. Onder bepaalde voorwaarden. Radjiny: “Maurice zou voortaan komen zeggen wanneer hij begon te gamen. Dat mocht hij maximaal 1,5 uur per dag, maar niet dagelijks en eerder in het weekend. Zonder klokje, het moest een kwestie van wederzijds vertrouwen blijven.”
“Ik wilde niet elke dag achter zijn veren zitten. Door de bal in zijn kamp te leggen, kreeg hij de verantwoordelijkheid over zijn gametijd”, aldus Radjiny. Maurice kan zich in die afspraak vinden.
Games als gesprekstof op school
Al zijn er klasgenoten die langer spelen. “Als ik na het hockeyen of knutselen thuiskom, zijn ze vaak nog online. Het zijn ook diegenen die maandag met wallen onder de ogen naar school komen.”
Toch is gamen de favoriete gespreksstof op school. Maurice: “Wie niet gamet, hoort er toch een beetje minder bij. Zeker onder jongens is dat zo.”
Prikkende ogen en hoofdpijn
Na Minecraft volgden andere games, met Fortnite als laatste aanwinst. “Dat is wel wat gevaarlijk”, vindt Maurice ook. “Je kan het blijven spelen. Soms zit ik er zó in, dat ik niet merk dat er een uur voorbij is.” Wordt het een langere sessie, dan merkt Maurice de gevolgen. “Mijn ogen beginnen te prikken en meestal krijg ik hoofdpijn. Niet tijdens het spelen, maar als ik stop.”
Radjiny laat haar zoon bewust niet op zijn slaapkamer spelen, maar in het kantoor naast de keuken. “Als er iets gebeurt of ik hoor een vreemde stem, dan is er een korte lijn tussen Maurice en mij.”
Voordelen van gamen?
Toch ziet mama Radjiny ook de ‘voordelen’ van gamen in. “Enkele jaren geleden speelde mijn zoon geregeld Farming Simulator, waarbij hij een virtuele boerderij beheert, maar ook tarwe en maïs moest zaaien. Wat merkte ik? Mijn familie in Frankrijk bestaat hoofdzakelijk uit landbouwers en plots praatte Maurice mee over wat al wél of niet geoogst kon worden, welke machine ideaal is ... Straf!”
Haar boodschap aan haar zoon blijft wel dezelfde: “Gamen mag, maar niet ten koste van andere buitenactiviteiten. De wereld is groter dan die op het scherm.”
Marie en haar likes
“In het 6de leerjaar kreeg ik mijn 1ste gsm en vroeg ik aan mijn ouders of ik op Snapchat mocht. Mijn mama dacht lang na voor ze toezegde”, herinnert Marie zich. “Klopt’, weet mama Mieke. “Ik wilde dat mijn dochter wat langer ‘klein’ bleef. (lacht) Een gsm vond ik al een grote stap en voor sociale media vond ik haar toen te jong.”
Maar Mieke informeerde zich en draaide bij. Dus Marie zette op haar 12de haar 1ste stappen op de sociale media. “In het begin postte ik vooral foto’s van mezelf”, geeft ze toe.
“Ik weet dat ik fel bezig was met het aantal likes en commentaren op mijn foto’s. Ik herinner me dat ooit iemand bij mijn skivakantiefoto ‘Rijke tata!’ postte ... ik verwijderde de foto meteen. Dat zou ik nu niet meer doen, denk ik.”
Fervente Instagrammer
Vandaag zit Marie nog op Snapchat, maar is ze ook een verwoede Instagrammer. “Mijn gebruik vorige week? 7 uur en 54 minuten op Snapchat en 6 uur en 11 minuten op Instagram”, ziet ze op haar smartphone. “Meestal is het meer ...”
Zelf iets posten doet ze nochtans weinig – 1 tot 2 posts per maand. Ze volgt wél bekende Instagrammers. “Vooral Billie Eilish. Ik zie haar tijdens een optreden, maar ook bij de kapper. Het is alsof ik haar persoonlijk ken!”
“Het is opvallend dat ook zij haatberichten krijgt. Dat heb je wel met openbare accounts (die voor iedereen toegankelijk zijn). Daarom deel ik enkel op een privé-account foto’s en verhalen met mensen die ik ken.”
Timer op de gsm
Ook papa Michaël volgt zijn dochter op ‘Insta’. “Maar niet om te controleren. In het begin stelden we op haar smartphone een timer in om haar socialemediagebruik te beperken. Maar daar stopten we snel mee.”
“In het geheim haar gsm checken, deden we nooit. Daarmee ondermijn je de band met je kinderen. Ze verdienen een zeker vertrouwen.”
Pak ik het goed aan?
Toch twijfelt Mieke soms over haar aanpak. “Ik merkte onlangs dat Marie aan het gsm’en was in bed, ondanks onze afspraak, en werd boos. Dan denk ik: ik moet strenger zijn, meer controle uitoefenen. Maar de volgende dag ben ik dat vergeten.”
Michaël: “Marie haalt goede punten en haar gedrag lijdt er niet onder. Daarom willen we ons niet te veel zorgen maken over die uren op Instagram of Snapchat.”
Iedereen op TikTok
Mieke knikt. “Soms is het gewoon leuk, die sociale media. Als Marie me bijvoorbeeld toont hoe ze met vriendinnen een filmpje maakte.” “Voor TikTok (een app die sociale media en muziek combineert)”, springt Marie bij. “Al mijn vrienden zitten erop.”
Op school gaan sociale media dagelijks over de tong. “Toch bij meisjes. Bij jongens gaat het vaker over games. Ik schrik er wel van hoelang die spelen, soms de hele nacht.” Waar je Marie niet vindt? Op Facebook. “Da’s voor de oudjes”, lacht ze.
2 weken geen sociale media: ik heb daar echt van genoten!
Socialemediapauze
Opmerkelijk: even geleden laste Marie een socialemediapauze in, op eigen initiatief. “Op een moment zat ik aan 8 uur schermtijd per dag. Het was te veel, zeker met de examens in aantocht. Ik gooide voor 2 weken alle sociale media van mijn gsm.”
“En eerlijk? Ik heb echt genoten. Ik leefde meer in het moment en had meer échte gesprekken. Toen merkte ik wat sociale media met je doen. Je krijgt zoveel input te verwerken! Intussen ben ik weer actief, maar zo’n pauze zie ik nog eens zitten.”
Marie is niet alleen in het afzweren van sociale media. Niet élke tiener is verslingerd aan Instagram. Niet élke puberarm is vergroeid met een smartphone. En voor alle duidelijkheid: daar is niets mis mee.