Ongeveer 40% van de sporters in België is vrouw of meisje (1). Velen van hen zeggen dat ze niet durven of kunnen spreken over hun menstruatie binnen hun sportclub. Het menstruatietaboe leidt tot schaamte en fysiek of mentaal ongemak. Het zorgt er zelfs voor dat meisjes of vrouwen soms niet deelnemen aan trainingen of wedstrijden. Dat probleem moet dringend worden aangepakt, vindt Rebelle, dat de campagne ‘Sport(regels): Maak menstruatie bespreekbaar in je sportclub’ opzet.
Hoe maak je menstruatie bespreekbaar in de sportclub?
"76% vindt dat de menstruatiebehoeften van vrouwen in de sport niet worden erkend"
Op deze pagina
Menstruatiecoach, van nul naar noodzakelijk
Vrouwen sporten (2). En vrouwen hebben hun maandstonden. Menstruatie is een belangrijk, en toch vaak genegeerd iets bij sporters.
Chiara Delsaut is de voormalige menstruatiecoach van YLA, de vrouwenvoetbalploeg van Club Brugge. Zij moest haar job volledig zelf ‘uitvinden’ en opzetten. “Mijn grootste uitdaging was dat ik iets moest oprichten wat eigenlijk nog niet bestond.”
“Ik ben zelf bij de job terechtgekomen tijdens het onderzoek over menstruatie en sport voor mijn eindwerk. Ik had geen richtlijnen, maar beetje bij beetje kreeg ik ideeën over hoe ik de speelsters kon helpen en begeleiden als menstruatiecoach.”
Chiara benadrukt het belang van aandacht voor menstruatie in de sport. “Bij vrouwen is het een ander aspect waar ze als atleet mee om moeten gaan. Als coach volgde ik de menstruatiecyclus van elke speelster nauw op. Ik informeerde hen over wat er gebeurt tijdens de verschillende fases en gaf advies over training en voeding. Verder probeerde ik het risico op symptomen gebonden aan de menstruatiecyclus te verminderen of zelfs te vermijden.”
Cijfers bewijzen taboe rond menstruatie in de sport
Het voorbeeld van Chiara en Club Brugge is inspirerend, maar toont ook aan hoe weinig er eigenlijk nog geweten is over een juiste aanpak van de vrouwelijke menstruatiecyclus in sportclubs.
Een Duitse studie (3) toont aan dat het een onderschat probleem is in de sportwereld:
- 54% van de menstruerende sporters wil graag met hun coach over hun cyclus praten.
- 84% wil het gesprek aangaan over menstruatie in het algemeen.
- Bij slechts 8% heeft de coach ooit naar hun cyclus gevraagd.
Always, dat menstruatiemateriaal maakt, deed een onderzoek in 2023 (4). Ook daaruit blijkt dat er meer aandacht moet komen voor menstruatie in sport. Vrouwen hebben zelfs menstruatieangst:
- 61% van de atleten heeft al eens last gehad van menstruatieangst.
- 76% van de atleten vindt dat de menstruatiebehoeften van vrouwen in de sport niet worden erkend.
- 69% van de atleten vindt dat wedstrijden niet aangepast zijn aan vrouwen tijdens hun menstruatie.
- 77% van de sporters denkt dat het nuttig zou zijn om meer over menstruatie te praten en meer bewust te worden van de impact ervan op de sport voor vrouwen en meisjes.
- 79% vindt dat we meer moeten praten over regels en zo drempels en angst bij toekomstige generaties weg te nemen.
“Naast de fysieke en mentale uitdagingen is er nog een extra obstakel in de vorm van menstruatieangst”
Menstruatie beïnvloedt sportprestaties
Steeds meer topsportsters spreken intussen over die invloed van hun menstruatiecyclus op hun sportprestaties. Zo vertelde sprintster Rani Rosius er al over bij de krant De Morgen hoe ze worstelde met haar cyclus. “Mijn cyclus beïnvloedt niet alleen mijn trainingen en competities, maar ook mijn emoties.” (5)
Wielrenster Lotte Kopecky bevestigt in een interview met De Morgen en voegt eraan toe dat het normaal moet zijn dat er rekening wordt gehouden met de vrouwelijke menstruatie in de sport. “Het zou echt geen probleem mogen zijn om daar open over te praten. Elke vrouw heeft er last van, en bij ons in de ploeg is het heel vaak een gespreksonderwerp aan tafel.” (6)
Tegelijk weet ze maar al te goed hoe moeilijk het kan zijn. “Naast de fysieke en mentale uitdagingen is er voor ons als vrouwelijke atlete nog een extra obstakel in de vorm van menstruatieangst. De stress en de afleiding die het met zich meebrengt, kunnen zwaar wegen, maar ik laat me er niet door tegenhouden”, zegt ze (7).
Tips voor meer aandacht voor menstruatie in je sportclub
Hoe kan je het taboe rond menstruatie in de sport doorbreken? Hoe maak je de menstruatiecyclus bespreekbaar in je sportclub?
Wat je als sporter kan doen
- Spoor je sportclub aan om na te denken over het thema.
- Geef het goede voorbeeld: maak menstruatie bespreekbaar in je eigen omgeving.
Wat je als trainer en sportclub kan doen
- Maak menstruatie bespreekbaar op het niveau en het tempo van het individu of de groep.
- Zorg voor vertrouwenspersonen of coaches bij wie sporters terecht kunnen met vragen of problemen rond hun menstruatie.
- Kies voor menstruatievriendelijke sportkledij en wedstrijduitrusting. Witte of lichte kleuren neem je beter niet.
- Voorzie menstruatieproducten. Je kan geld voor vrijmaken of een inzamelbox plaatsen en dat materiaal gebruiken. Plaats het menstruatiemateriaal op een toegankelijke plek, zoals in de toiletten of kleedkamers.
- Maak individueel gebruik van kleed- en wasruimtes mogelijk.
Ontdek nog meer tips om menstruatie bespreekbaar te maken bij Rebelle.
“Zorg voor vertrouwenspersonen of coaches bij wie sporters terecht kunnen met vragen of problemen rond hun menstruatie”
Maak het verschil: maak menstruatie bespreekbaar
Meer aandacht voor (de invloed) van de menstruatiecyclus in de sport? Daarbij kunnen trainers en coaches een belangrijke rol spelen. Zij zijn vaak brugfiguren tussen het bestuur en de sporters. Praten over menstruatie is essentieel voor het welzijn, het comfort en de prestaties van sporters.
Maar omdat het niet altijd evident is om het taboe rond menstruatie en sport te doorbreken, wil Rebelle helpen en sporters, trainers en sportclubs ondersteunen. Met de campagne ‘Sport(regels): Maak menstruatie bespreekbaar in je sportclub’. Ze stellen vragen aan trainers en coaches: hoe zit het eigenlijk in jouw club? Is menstruatie een taboe of is het bespreekbaar?
Rebelle komt langs bij je sportclub
Rebelle gaat lokaal langs bij sportclubs, gaat in gesprek over menstruatie en helpt om actie te ondernemen. Wil je dat ze ook bij jouw sportclub langskomen? Laat het weten en stuur een mailtje!
Alles weten over de campagne
Wil je graag alles over de campagne ‘Sport(regels): Maak menstruatie bespreekbaar in je sportclub’ blijven volgen? Schrijf je in voor de nieuwsbrief en wees als eerste op de hoogte.
Bronnen:
(2) Met ‘vrouw of meisje' doelen we op personen die bij de geboorte het vrouwelijke geslacht kregen toegekend. Dat doen we omdat in het onderzoek waaruit de cijfers komen data gebaseerd werden op geslacht.
(3) Zie: https://journals.sagepub.com/doi/full/10.1177/17479541221143061