Onze maatschappelijk werkers zetten zich elke dag in om mensen de weg te wijzen in de doolhof van sociale rechten, diensten voor zorg- en hulpverlening en tegemoetkomingen. Ze helpen mensen die ziek worden, een handicap hebben, in armoede leven of door ouderdom extra hulp nodig hebben. Wij spraken met 2 maatschappelijk werkers, Sandra en Alexandra, over de verhalen die hen de afgelopen jaren zijn bijgebleven.
Ernstig zieken ondersteunen en helpen
Kankerpatiënten zijn een belangrijke doelgroep voor de Dienst Maatschappelijk Werk (DMW). Zo’n ernstige ziekte brengt heel wat vragen en rompslomp met zich mee op financieel, administratief en praktisch vlak.
“Enkele jaren geleden kwam een jonge man van 35 jaar bij me op consultatie. Hij bleek aan terminale kanker te lijden en had ook net zijn moeder verloren. Helemaal ontredderd vertelde hij me dat hij er helemaal alleen voor stond, aangezien hij ook geen contact meer had met zijn zoon. Samen zijn we dan beginnen uitzoeken hoe we hem konden helpen,” vertelt Sandra.
Sandra vroeg financiële tegemoetkomingen aan en regelde de thuiszorg zodat de man nog lange tijd thuis kon blijven wonen. Maar ook op emotioneel vlak kon Sandra hem helpen. “Ik ging vaak bij hem langs om te kijken hoe het ging. Ik zag dat hij er mee zat dat hij vervreemd was geraakt van zijn zoon. In de laatste maanden van zijn leven zijn we er in geslaagd om het contact met zijn zoon te herstellen. Dan zie je dat er in schrijnende situaties toch ook heel mooie dingen kunnen gebeuren.”
Blijven zoeken naar oplossingen
De maatschappelijk werkers helpen heel veel cliënten die langskomen. Zo behandelen onze maatschappelijk werkers in één jaar meer dan 69 000 verschillende dossiers. Toch zijn er ook situaties waarbij onze maatschappelijke werkers helaas niet kunnen helpen.
“Dat hebben we niet altijd zelf in handen, want we moeten natuurlijk de wetgeving volgen. Zo kregen we een vrouw op bezoek die beschuldigd werd van fraude en meer dan 160 000 euro schulden zou hebben. In de periode voor de zaak behandeld werd in de rechtbank hadden zij en haar kinderen geen recht op een tegemoetkoming. Dit betekent dus geen uitkering, geen kindergeld, niets,” verduidelijkt Alexandra.
Heel soms kan je iemand niet helpen. Die onrechtvaardigheid went nooit.
Zijzelf en de andere maatschappelijk werkers bleven zoeken naar manieren om de vrouw toch te kunnen helpen. “Maar op het einde van de rit had die vrouw enkel nog de matras waar zij en haar kinderen op sliepen,” zegt Alexandra verontwaardigd. De vrouw werd uiteindelijk volledig vrijgesproken in de rechtbank en kreeg dus al haar rechten terug.
Moeilijke zoektocht naar de juiste hulpverlening
Maar ook bij vluchtelingen zien de maatschappelijk werkers vaak aangrijpende situaties. “Zo hebben we onlangs een vluchteling uit Syrië over de vloer gehad die aan de oorlog een ernstige fysieke handicap heeft overgehouden. Om een onbekende reden kreeg de man geen erkenning als vluchteling. En dan sta je met je rug tegen de muur,” vertelt Sandra.
De man kreeg wel toelating om in België te blijven, maar zal pas na 10 jaar recht krijgen op eender welke tegemoetkoming. “Natuurlijk blijven we de man begeleiden en helpen we hem in de zoektocht naar de juiste hulpverlening. Maar het aanbod is natuurlijk veel kleiner. Heel soms kan je iemand niet helpen die in een ernstige situatie zit. En die onrechtvaardigheid went nooit."
Paperassen uit handen nemen
Maatschappelijk werkers zijn er voor iedereen. Hun deur blijft altijd open staan, voor iedereen die vragen heeft. “Je staat er niet alleen voor. Dat vertel ik zo vaak tegen mijn cliënten,” zegt Alexandra.
Een goed gesprek lost vaak al heel wat problemen op.
“Heel wat mensen hebben geen vangnet meer en lopen verloren in een doolhof van paperassen. Iemand die chemo krijgt hoeft zich niet bezig te houden met 10 verschillende formulieren in te vullen. Die zaken nemen wij dan uit handen. Ook proberen we zoveel mogelijk op maat van de cliënt te werken. Iedereen is anders, en dat vraagt dus ook een andere aanpak. ”
Luisterend oor
Maatschappelijk werkers doen dus veel meer dan enkel sociale rechten regelen. Ze zijn ook een luisterend oor en proberen op alle vlakken hun cliënten zo veel mogelijk te helpen.
“Sommige mensen verliezen door ziekte of ouderdom een deel van hun identiteit. Zo werk ik momenteel met een man die vroeger veel schreef, maar nu parkinson heeft en niet meer kan schrijven of typen. Dat doet iets met een mens. Hier moet je als maatschappelijk werker zeker ook gesprekken over voeren. Je kan niet alles oplossen, maar je kan wel proberen. Door te praten kan je vaak toch tot een oplossing komen,” besluit Sandra.