We kennen Kamal Kharmach als comedian en als presentator van het één-programma ‘Andermans zaken’. Daarin begeleidt hij mensen die vaak vanuit hun passie een eigen zaak gestart zijn. Maar hoe denkt hij zelf over passies? Moeten we onze passie volgen of niet? Is het een risico om van je passie je beroep te maken?
We spraken af met Kamal Kharmach in een gezellige koffiebar in Antwerpen. Kharmach bestelt een gemberthee om de stembanden te smeren, want vanavond staat hij nog tweemaal op de planken. Wanneer we hem vragen of je altijd je passie moet volgen, steekt hij enthousiast van wal.
“Een passie? Die moet je altijd volgen. Dat is gewoon het allerbeste idee. Altijd”, zegt Kharmach stellig. “Het geeft een goed gevoel om te weten dat je iets betekent voor anderen. Of wanneer je product gewaardeerd wordt.”
“Dan liever een minder betaalde job mét betekenis.”
“Als econoom kreeg ik ooit een zeer lucratieve functie aangeboden als actuaris”, vertelt hij. “Maar tegenover dat hoge loon stond een job die naar mijn gevoel leeg was. Je zit in een kantoor en hebt geen impact op mensen. Dan kies ik liever de minder betaalde job mét betekenis.”
Kharmach weet waarover hij spreekt. “Om mijn masterstudies te betalen, werkte ik als sociaal werker. Ook daar was ik natuurlijk een pion in een grotere organisatie, maar mijn werk maakte wel een verschil voor de mensen die ik ondersteunde.”
Kansen grijpen
Ook zijn overstap van de academische wereld – hij was assistent aan de faculteit Economie – naar een televisiecarrière, vloeit voort uit die denkwijze: “Ik wil ooit mijn doctoraat afmaken. Maar dat kan altijd nog, later. De kans om voor televisie te werken, krijg je maar 1 keer – als je geluk hebt. Zulke kansen grijp je gewoon.”
Afstand nemen
In Andermans Zaken zien we nochtans heel wat ondernemers bijna op de fles gaan omdat ze voor hun passie kozen. Hoe kan je dit voorkomen?
“Het liefst zouden die ondernemers alléén maar met hun vak bezig zijn en alles daarrond vergeten. Maar je moet durven rekenen: wat werkt? Weten klanten wat ik bied? Hoeveel hou ik er op het eind van de maand aan over? Durf een functioneringsgesprek aan te gaan met jezelf. Want alleen zo vind je een goed evenwicht en kan je blijven doen waar je zo goed in bent.”
Voeten op de grond
Zelf heeft Kharmach duidelijk een passie voor economie en dat blijft, naast zijn televisie- en comedycarrière, een belangrijk deel van zijn leven.
“Economie blijft mijn passie. Was ik niet door de VRT gevraagd om er te gaan werken, dan was ik nu zeker nog aan de slag aan de universiteit”, vertelt hij. “Ik vind het zalig om les te geven aan jongeren (nvdr: Kharmach doceert bedrijfseconomie, wiskunde en economische vorming op de KDG Hogeschool in Antwerpen). Studenten slapen soms in mijn les. (lacht) Dat houdt me alert. Ik sta dan wel voor de camera en op het podium, maar ik moet straks ook examens verbeteren en op evaluatiegesprek bij mijn baas.”
“Je passie voelt vaak niet aan als werk. Daardoor merk je minder snel wanneer het te veel wordt.”
Binnenfretters en volhouders
In dit seizoen van Andermans Zaken komt het mentaal welzijn van de ondernemers opvallend vaak aan bod. “Dat is een heel bewuste keuze”, licht Kharmach toe. “Het probleem van burn-out is overduidelijk een structureel probleem in onze samenleving. De druk ligt torenhoog. En dat geldt zeker voor ondernemers: je kan altijd blijven doorwerken, het werk stopt nooit. Je passie voelt vaak ook niet aan als werk, waardoor je minder snel opmerkt wanneer het te veel wordt.”
“Wij, Vlamingen, zijn binnenfretters én volhouders. We geven het niet graag toe wanneer het niet goed gaat, financieel of mentaal. We stellen niet graag teleur. Daardoor doen we net nog harder ons best, maar tegelijk gaan we over onze grenzen. Terwijl het net heel waardevol is om die grenzen aan te geven, te bewaken en voor je welzijn te kiezen.”
Wie is het slachtoffer?
Kan een passie ook te ver gaan? “Zeker. Soms wordt het een echte obsessie, en dat heeft gevolgen die niet te onderschatten zijn”, waarschuwt Kharmach. “Op dat moment moet je jezelf de vraag stellen: wie is er het slachtoffer van? Alleen ik? Of ook mijn partner? Mijn gezin? Mijn omgeving? En speelt dit enkel vandaag, of zal het gevolgen hebben voor de toekomst? Bewaak goed het evenwicht en wees niet bang om iets te veranderen.”
"Gewoon even niets doen? Prima"
Moet je absoluut een passie hebben? Ook daarover is Kharmach heel stellig: “Tuurlijk moet je geen passie hebben. We moeten al zoveel. Zolang je genoeg tijd voor jezelf neemt, want dat is wél heel belangrijk. Hoe je precies die tijd invult, is om het even. Als jij het liefst gewoon even niets doet, dan is dat helemaal prima.”
Bekijk alle afleveringen van 'Andermans Zaken' met Kamal Kharmach via VRT NU.
fotografie: Joris Casaer