7 oktober 2014. ’s Morgens nog aan het werk op kantoor, ’s namiddags rond de tafel bij een begrafenisondernemer. Véronique Vandamme (33) verloor 4 jaar geleden haar vader Luc op 58-jarige leeftijd. “Hij kreeg een zware allergische reactie op iets wat hij gegeten had, en ging in shock. Nog even afscheid nemen? Daarvoor was het al te laat.”
Praktisch geregel
“Mijn vader was niet alleen mijn vader, maar ook mijn ‘raadsman’. Als ik knopen had door te hakken, was hij de 1ste die ik belde. Een overlijden is een erg verwarrende periode waar je net heel veel raad en steun kan gebruiken. Je moet vrienden en familie inlichten, een begrafenisondernemer vinden, verschillende instanties bellen, 101 zaken regelen waarop je totaal onvoorbereid bent … Nét die persoon aan wie ik heel veel advies wilde vragen, was er niet meer.”
Van raadsman naar raadsmannen
“Omdat mijn ouders gescheiden zijn en ik geen broers of zussen heb, zocht ik de 1ste dagen vooral steun bij de beste vrienden van mijn vader. Op een of andere manier zijn zij ondertussen mijn ‘raadsmannen’ geworden. Toen ik de 1ste keer na het overlijden van mijn vader advies nodig had, belde ik zijn vrienden. En dat doe ik vandaag nog steeds. Mijn vader leeft zo een stukje verder in zijn vrienden.”
Herinneringen ophalen op 1 november
“Mijn vader werkte voor de Europese Unie en hield zich bezig met de Schengen-verdragen (vrij verkeer van mensen tussen Europese landen). Het Luxemburgse stadje Schengen is voor mij dan ook een speciale plek geworden. Elk jaar trek ik er in november heen om er te wandelen en herinneringen op te halen. In een kerk zitten of aan een graf staan op het kerkhof: dat is niets voor mij op Allerheiligen.”
"Als ik een mindere dag heb, dan probeer ik dat gewoon te zeggen. Dan kunnen we elkaar ook beter begrijpen."
“1 november volgde al 2 weken na zijn uitvaart. Op die dag probeer ik sindsdien altijd ergens te zijn waar ik mooie herinneringen kan ophalen”, vertelt Véronique. “Ook op andere manieren blijf ik de herinneringen levendig houden. Simpele dingen, zoals zijn telefoonnummer dat ik nog steeds niet uit mijn gsm wiste. Of tijdens de eindejaarsperiode: dan hang ik in onze kerstboom een flesje met de namen van alle mensen die we missen. Kerstmis vierden we vroeger altijd met mijn vader in klein familieverband. De 1ste keer dat hij er niet bij was, voelde bevreemdend en leeg. Sindsdien vieren mijn partner en ik kerst gewoon thuis met ons 2.”
Durf verdriet toe te laten
“Het zit ietwat in onze Vlaamse aard om altijd vooruit te gaan. Om niet te lang stil te staan, ook als we een dierbare verliezen. Zo zit ik zelf ook een stuk ineen: gaan en blijven gaan. Maar we moeten verlies en verdriet ook durven toe te laten, denk ik. Durven te delen hoe we ons voelen. Als ik een mindere dag heb, dan probeer ik dat gewoon te zeggen. Dan kunnen we elkaar ook beter begrijpen. Dan mag het ook gewoon even ophouden met maar doorgaan.”
Omgaan met verlies: 6 tips
1. Neem de tijd
Gun jezelf de ruimte en de tijd om verdriet te hebben, boos te zijn, de overledene te missen.
2. Geef je emoties de nodige ruimte
Iedereen verwerkt het verlies van een dierbare op een andere manier: huilend, lachend, opgelucht of kwaad. Probeer je emoties te erkennen en uit ze op je eigen manier.
3. Je herinneringen mogen er zijn
Je hebt jaren van je leven met je dierbare gedeeld. Daarbij horen herinneringen, foto’s of voorwerpen die voor jou een speciale waarde hebben. Denk eens na over wat je hiermee wil doen. Misschien helpt jou dat om met het gemis om te gaan.
4. Zorg goed voor jezelf
Rouwen kost veel energie. Om niet helemaal uitgeput te raken, is het nodig dat je goed eet en voldoende slaapt. Probeer af en toe te ontspannen en positieve gevoelens toe te laten. Doe iets wat je leuk vindt: wandelen, een hobby opnieuw oppakken, samenkomen met vrienden …
5. Sta open voor anderen
Deel je gevoelens met anderen en vertel mensen wat je bezighoudt. Dat lucht op. Zoek hiervoor iemand die je vertrouwt. Het kan gebeuren dat vrienden of buren je uit de weg gaan omdat ze niet weten hoe ze jou onder die omstandigheden moeten benaderen. Je zet dus het best zelf de 1ste stap om met hen een gesprek aan te gaan. Laat blijken dat je hun vriendschap en steun waardeert.
6. Vraag de hulp die je nodig hebt
Wees niet bang om hulp te vragen. Je huisarts is vaak de best geplaatste persoon om je door te verwijzen naar de juiste hulpverlener. Verder zijn er verschillende zelfhulpgroepen, centra voor algemeen welzijn en gezondheidscentra waar je psychologen en vertrouwenspersonen kan raadplegen. Een sociaal engagement opnieuw opnemen binnen een vrijwilligersorganisatie kan je helpen om het verlies te plaatsen.