Perfectionisme en faalangst komen steeds meer voor bij jongeren, maar blijven vaak verborgen tot het misloopt. Studente Zoë (20) weet hoe hard die druk kan wegen. Ze legde zichzelf zo veel druk op dat stress en faalangst haar dag volledig bepaalden. Ze vertelt hoe dat haar leven beïnvloedde, en hoe ze vandaag rust probeert te vinden.
“Op de middelbare school ging alles vanzelf”, begint Zoë. “Ik was plichtsbewust en goed georganiseerd. Ik haalde goede punten en maakte mijn taken netjes af. Als iets niet goed genoeg was, begon ik gewoon opnieuw. Ik vond mezelf niet perfectionistisch, ik wilde gewoon het maximale uit mezelf halen.”
De lat altijd hoger
Toen ze begon aan de universiteit, veranderde dat gevoel. In haar eerste jaar Rechten merkte ze dat de studiedruk veel zwaarder woog dan voordien.
“Ik maakte samenvattingen om de lessen bij te houden, maar ik was nooit tevreden. Als een blad een klein foutje had of mijn titel niet mooi stond, herschreef ik het gewoon. En als ik een stukje leerstof niet meteen begreep, begon ik ook helemaal opnieuw.”
Zoë merkte hoe stress en faalangst haar lichaam binnenslopen. “Ik voelde me altijd gespannen en mijn hart klopte sneller. Alles wat ik deed, moest perfect zijn: mijn notities, mijn samenvattingen, mijn planning. Zodra iets afweek van dat plan, raakte ik volledig in paniek.”
“Mensen begrijpen niet dat ik niet last minute kan afspreken. Maar ik heb meer tijd nodig om me mentaal voor te bereiden”
Strakke planning beheerst alles
Wat begon als een manier om haar studiestress te verminderen, werd al snel een strakke structuur die Zoë’s leven helemaal bepaalde. “Ik ben bang om de controle te verliezen”, zegt ze. “Die angst zorgt ervoor dat ik mijn hele dag plan: wanneer ik eet, studeer, pauzeer, naar mijn vriend ga, en zelfs wanneer ik rust. Dat geeft me een gevoel van veiligheid.”
De behoefte aan voorspelbaarheid heeft ook een keerzijde. “Als iemand onverwachts langskomt, als mijn trein vertraging heeft of als ik plots een taak moet indienen die ik niet op voorhand heb kunnen plannen, blokkeer ik. Mijn hoofd slaat tilt. Zoiets lijkt misschien klein, maar het kan mijn hele dag verpesten.”
De drempel naar hulp
Tijdens haar 2de jaar aan de universiteit werden de studiedruk, het perfectionisme en de faalangst zo zwaar dat Zoë niet meer kon functioneren. “Ik was zo moe. Ik huilde om alles. Zelfs kleine taken voelden gigantisch aan. Ik had het gevoel dat mijn hoofd voortdurend vol zat en dat was zo chaotisch.”
Samen met haar moeder besloot ze psychologische hulp te zoeken, maar dat was niet makkelijk voor haar. “Ik vind praten over mijn gevoelens moeilijk,” geeft ze toe. “Ik geef niet graag toe dat het niet goed gaat, en ik was bang dat praten alles nóg zwaarder zou maken. Alsof je een doos opent die je daarna niet meer kan sluiten.”
Om Zoë zo goed mogelijk te ondersteunen, nam haar mama contact op met psychologen uit de buurt. “Dat was een enorme opluchting. Voor mij voelde die eerste stap immens groot.”
Intussen kan Zoë terecht bij een psycholoog bij wie ze zich goed voelt. “Het klikte meteen. Ik kan veel vertellen en voel me niet beoordeeld. Dat gevoel helpt me enorm.”
“Ik was bang dat praten alles nóg zwaarder zou maken. Alsof je een doos opent die je daarna niet meer kan sluiten”
Kleine stapjes vooruit
Sinds ze begeleiding krijgt, probeert Zoë bewust rust in te bouwen. “Ik leer mezelf beter kennen. Als ik merk dat ik vastloop, probeer ik wat afstand te nemen. Dan ga ik wandelen, iets bakken of gewoon even in de tuin staan. Het zijn kleine dingen, maar ze helpen me uit mijn hoofd te komen.”
Ze leert ook steeds meer om haar gevoelens te verwoorden. “Vroeger hield ik alles binnen totdat ik instortte. Nu probeer ik sneller iets te zeggen. Soms alleen dat ik even pauze nodig heb. Soms dat iets te veel is. Het zijn kleine zinnen, maar voor mij grote stappen.”
Mild zijn voor jezelf
Zoë wil tonen dat perfectionisme veel dieper gaat dan netjes willen werken of goede punten willen halen. “Het gaat over angst om niet genoeg te zijn, of om mensen teleur te stellen. Zelfs als ik een goed resultaten behaal haal, denk ik: het kon nog beter.”
De voortdurende prestatiedruk en piekergedachten kunnen zwaar wegen. Terwijl anderen na een examen ontspannen, blijft Zoë piekeren over haar fouten. “Mijn hoofd blijft draaien, ook al wil ik dat niet. Dat is echt vermoeiend.”
“Perfectionisme is meer dan goede punten willen halen. Het gaat over angst om niet genoeg te zijn of om de controle te verliezen”
Praten geeft ruimte
Toch ziet ze stilaan vooruitgang en probeert ze elke dag milder zijn voor zichzelf. “Ik leer dat mijn fouten me niet bepalen, en dat een slechte dag geen slechte student van me maakt. Ik moet niet perfect zijn om genoeg te zijn.”
Zoë wil anderen aanmoedigen om meer over perfectionisme, faalangst en mentale gezondheid te praten. “Wacht niet tot je helemaal uitgeput bent”, besluit ze. “En weet dat je niet alleen bent. Praat erover, ook al voelt dat ongemakkelijk. Vertel erover tegen iemand die je vertrouwt. Door te praten komt er ruimte, ook al is het maar een klein beetje.”
 worstelt met perfectionisme en faalangst. Ze vertelt hoe de druk om te presteren haar leven beheerst, welke stresssignalen ze zelf opmerkte, en hoe praten haar helpt om rust te vinden.){kind=link}