Anneleen (43): “Ik zag hoe mijn dochter worstelde met perfectionisme en faalangst”

Perfectionisme en faalangst: Zoë, de 20-jarige dochter van Anneleen, worstelt er enorm mee. Een foutje in haar notities? Dan herschreef ze het hele blad. Een wijziging in haar planning? Paniek. Toen het haar te veel werd, zochten ze samen hulp.

“Zoë was altijd een plichtsbewust kind”, vertelt Anneleen. “Ze had nooit veel begeleiding nodig. Op de middelbare school verliep alles vlot, ze haalde mooie punten en haar taken waren ook altijd in orde. Ik moest haar nooit aansporen.”

Alles moet kloppen: de eerste signalen van stress en perfectionisme

Toen Zoë ging verder studeren, merkte Anneleen dat ze zichzelf steeds hogere eisen oplegde. “Haar samenvattingen moesten perfect zijn. Was er een vlek op haar blad? Dan begon ze opnieuw. Ze maakte ook strakke studeerplanningen waaraan ze zich absoluut wilde houden.”

Zoë kon moeilijk omgaan met veranderingen. Verliep iets niet volgens plan? Dan raakte ze in paniek. “Ze barstte in tranen uit en sloot zich op in haar kamer. Soms wilde ze zelfs niet meer eten. Ik zag hoe ze zichzelf kapotmaakte door stress en faalangst.”

“Soms wilde ze zelfs niet meer eten. Ik zag hoe ze zichzelf kapotmaakte door stress en faalangst”

Stress bepaalt alles: leven in controlemodus

Het perfectionisme beperkte zich stilaan niet langer tot school en sloop in elk aspect van Zoë’s leven. “Ze plant elk uur van haar dag. Zelfs wanneer ze ontspant, moet dat volgens een schema. En als er iets onverwachts gebeurt, klapt ze dicht. Dan zie ik meteen de stress en angst in haar ogen.”

Anneleen probeert haar dochter zo goed mogelijk te ondersteunen. “Ik wil haar helpen, maar tijdens crisismomenten dring ik moeilijk tot haar door. Dan probeer ik zachtjes op haar in te praten, mee te plannen en haar gerust te stellen.”

Kantelpunt: wanneer faalangst te veel wordt

Tot Zoë een breekpunt bereikte. “Ze was op”, zucht Anneleen. “Ze huilde om alles en zei: ‘mama, ik kan echt niet meer.’ Toen wist ik: dit gaat verder dan examenstress.” 

Samen besloten ze om hulp te zoeken. “Ik besefte dat dit niet gewoon ‘de puberteit’ was. Maar tegelijk vond ik het confronterend, want als ouder voel je je machteloos.” 

Psychologische hulp

Anneleen vond het nuttig om een psycholoog te raadplegen. Al was dat voor Zoë niet zo vanzelfsprekend. “Mijn dochter praat niet makkelijk over haar gevoelens, uit angst om het erger te maken of pijnlijke herinneringen boven te halen”, legt ze uit. 

Daarom zette Anneleen zelf de eerste stap. “Via de huisarts kregen we een contactlijst van psychologen uit de buurt. Omdat ik merkte dat Zoë het moeilijk vond, heb ik zelf het initiatief genomen om contact met hen te zoeken. Op die manier maakte ik de drempel lager voor haar.” 

 “Het duurde even voor we iemand vonden met wie het klikte, dat vond Zoë heel belangrijk. Nu hebben we een jonge psycholoog gevonden bij wie ze zich goed voelt. Dat geeft hoop, voor haar én voor mij.” 

Praten helpt

Vandaag zoeken moeder en dochter samen naar manieren om rust te vinden. “Zoë studeert graag,” benadrukt Anneleen. “En ze heeft een hart voor mensen. Dat geeft me vertrouwen in haar toekomst.”

“Ik probeer haar ook voorzichtig aan te sporen om over haar gevoelens te praten”, gaat ze verder. “Of ik neem haar mee naar buiten, om even te wandelen in de natuur. We merken allebei dat het helpt om uit haar hoofd te komen.” 

“Zoë heeft nood aan erkenning en begrip, niet aan minimalisering”

Leren omgaan met perfectionisme, faalangst en stress

Anneleen benadrukt dat luisteren en erover praten het belangrijkste is. “Ik zeg niet: ‘doe niet zo belachelijk’ of ‘het is maar een examen’, want in haar hoofd is dat examen een grote struikelblok.” 

“Zoë heeft nood aan erkenning en begrip, niet aan minimalisering. Door actief te luisteren, voel ik haar spanning zakken. En dan ben ik zelf ook minder gespannen.”

Ook Zoë voelt dat verschil. “Als ik verteld heb wat er in mijn hoofd zit, lijkt het minder groot en minder eng. Ik leer nu dat praten echt nodig is om voor jezelf te zorgen”,  besluit ze.