2010, een misplaatste trap tegen haar knie bij het thaiboksen en de start van 6 jaar pijn. Tot het linkeronderbeen van Gitte Haenen (35) wordt geamputeerd. Op het WK 2019 pakt ze zilver in het verspringen én brons op de 100 meter.
1. 6 jaar lang had je constant pijn. Was een amputatie de enige oplossing?
“Tijdens een training in 2010 kreeg ik een misplaatste trap tegen mijn knie. Eigenlijk een banaal accident, maar mijn voorste kruisband was helemaal afgescheurd. Normaal is dat opgelost met een routineoperatie, maar bij mij liep het een beetje anders.”
“In totaal onderging ik 9 operaties. De laatste was de amputatie. Tussen de 1ste operatie en de amputatie zat 6 jaar. In 2014 dacht ik al aan amputatie. Het ging gewoon niet meer. Je voelt je zo slecht en leeft constant met pijn. Die amputatie was uiteindelijk een opluchting.”
2. Hoe hernam je je leven nadien?
“Ik zocht tijdens die jaren van pijn en problemen altijd al naar oplossingen. Kon ik niet meer lopen, dan haalde ik een spinningfiets in huis. Want dat is goed voor de knie. Belandde ik een rolstoel? Oké, dan kocht ik er een met een fietsopzetstuk. Ik nam in mijn rolstoel zelfs deel aan de Dodentocht, een jaarlijkse wandeltocht van 100 kilometer die je binnen 24 uur moet afleggen. Puur op armkracht.”
“De revalidatie na de amputatie was een opluchting. Ik ervaarde weer vrijheid. Als je met krukken loopt, sleep je dat been nog altijd mee. En het bleef pijn doen. Toen het er niet meer was, verdween de pijn en de last. Bij de kinesist kreeg ik snel moeilijkere oefeningen. Ik stelde meteen het doel om een triatlon te proberen. Terwijl ik dat nog nooit gedaan had.”
“‘Dat gaat niet’ staat niet in mijn woordenboek”
3. Is sport je redding geweest?
“Ja, ik ontdekte nieuwe dingen en leerde dat mijn lichaam zich aanpast. Het is moeilijker, maar ik kan nog heel veel. ‘Dat gaat niet’ staat niet in mijn woordenboek. Ik probeer altijd. Lukt het niet? Geen schande om dat toe te geven. Probeer je het niet, dan weet je niet of het kan. 1 jaar na mijn amputatie legde ik mijn triatlon af. Als iets in mijn hoofd zit ...”
4. Hoe was de switch van valide sporter naar para-atleet?
“Ik boks nog altijd. Maar als je wil boksen in competitie als niet-valide atleet, kan dat enkel in een rolstoel. Dat wil ik niet. Ik kán nog stappen hé. Zo kwam ik terecht bij atletiek.”
“Ik besefte snel dat mensen met een handicap evenzeer aan topsport kunnen doen. Maar ik zag ook wat je daar allemaal voor moet doen! Qua ondersteuning is het geen lachertje. Een loopprothese (blade) kost bijvoorbeeld behoorlijk wat geld: 7000 euro, plus 4000 euro voor een sportkoker. Als je dat uit eigen zak moet betalen … Ik had het geluk dat ik gesponsord werd door een vzw.”
“Bovendien heb je door je handicap wel extra zorgen. Ik kamp vaker met blessures dan een andere sporter. Ik kan bijvoorbeeld wondjes hebben op mijn stomp. Dat voel je als je loopt hoor, maar daar moet je je overzetten.”
“Ik heb ook de ziekte van Bechterew. Dat is een vorm van reuma, waarbij vooral je pezen en gewrichten ontstoken raken, zoals je rug, heupen, schouders en knieën. De dokters ontdekten het pas na mijn amputatie, toen ik zwellingen en ontstekingen op mijn stomp begon te krijgen. Ik heb toen 4 maanden lang getraind op 1 been. Ik sprong de trappen van tribunes op en zo.”
5. Je doet het heel simpel lijken …
“Het is met ups en downs. Maar ik ben een ram: ik ga gewoon door. Ik heb al veel meegemaakt en ik ben blij dat ik ondanks alle tegenslag altijd de juiste keuzes heb gemaakt. Op mijn 17de woonde ik al alleen. Voor mijn klasgenoten leek dat zalig: feesten, je zin doen, toetsen zelf ondertekenen ... Maar dat was niet mijn mentaliteit. Ik wilde een goed diploma halen.”
“Kijk, je leeft maar 1 keer. Als je zoiets meemaakt als ik, heb je de keuze. Ofwel doe je niets meer, ofwel kijk je naar wat je wél nog kan en probeer je nieuwe dromen te realiseren.”
“Paralympische sport is topsport: ik train even hard als elke andere topsporter”
6. Hoe verloopt je 2de sportleven?
“Het is een heel andere wereld. Neem het verspringen. Er is een categorie voor atletes met een visuele handicap. Zij lopen aan op basis van geklap en aanwijzingen van hun coach. Vertrouw er maar op dat je in het zand landt, hé! Ik kreeg een kans op een nieuwe sportcarrière. Daar ben ik trots op.”
“Sommigen zeggen: een paralympisch sporter heeft minder tegenstand en boekt makkelijker resultaten. Ik zeg: goed dat er niet zoveel atleten met een handicap zijn, toch? En het ís topsport. Ik train even hard als elke andere topsporter.”
“Vergis je niet, het is allemaal heel technisch. Zeker het verspringen. Ik ben ermee bezig sinds 2017 en ik leer elke dag bij. Er is nog heel wat dat ik moet kunnen om compleet te zijn in mijn discipline. Elke training is een uitdaging. Maar ik ben blij met waar ik sta.”
7. Verdient G-sport en para-atletiek meer aandacht?
“De bekendheid van G-sport (sporten of bewegen door personen met een handicap of kwetsbaarheid) is fel verbeterd. Ik zie een positieve evolutie. Paralympiërs komen meer in beeld, ook in de pers. Ik krijg vaker reacties of berichtjes van mensen, die G-sport steeds meer volgen.”
“We hebben in België dan ook zeer goede paralympische atleten. Watch us! (lacht) G-sport heeft me geleerd dat ik nog beter kan omgaan met uitdagingen. Tegenslag houdt me niet meer tegen.”
“G-sport heeft me geleerd dat ik nog beter kan omgaan met uitdagingen”
8. Ben je ambitieuzer als para-atleet dan als valide atleet?
“Neen, ik ben altijd ambitieus geweest. (lacht) Ik houd van uitdagingen, ook nu. Op het WK in 2019 pakte ik heel nipt (met maar 4 honderdsten van een seconde) naast het zilver. Ik kon de Italiaanse atlete die voor mij eindigde nog niet kloppen, dus nu ben ik erop gebrand.”
“In de aanloop naar het WK 2019 brak ik trouwens de enkel van mijn goede voet. Op verschillende plaatsen dan nog. De terugweg en de trainingen waren keihard. Maar ik maakte de klik: het moest gewoon gebeuren. Ik ben enorm blij met mijn medailles op dat WK. Toch denk ik: ‘wat als ik zonder die breuk naar het WK had kunnen toewerken?’.”
9. Wil je de klok soms terugdraaien?
“Als ik mensen zaken zie doen die ik met 2 benen ook zou kunnen. Snowboarden, rotsklimmen, een balletje trappen. Of lopen om de tram te halen – gaat niet zonder blade. (lacht) Tegelijk ben ik dankbaar voor wat ik dankzij mijn amputatie beleef. Voor de mensen die ik leerde kennen. Ik ben écht blij dat ik deel uitmaak van de paralympische wereld.”