Dirk De Wachter zei het lang voor corona het ons duidelijk maakte: we hebben nood aan (warme) verbinding. Ons mentale welzijn werd en wordt behoorlijk op de proef gesteld.
Verbinding is iets lijfelijks
“Het is misschien onbescheiden om het te zeggen, maar ik denk dat de mensen ten volle gevoeld hebben wat ik al even verkondig. Verbinding is niet alleen verstandelijk, maar ook heel lijfelijk. Nabijheid, het echte voelen, de huidhonger ... we hebben gezien hoe essentieel dat is om ons wezenlijk goed te voelen”, knikt De Wachter.
Echt contact is onvervangbaar
Het viel op: door de quarantaine probeerden we meer te communiceren met elkaar. Zelfs op straat, met de nodige afstand. “Opvallend hoe mensen elkaar nadrukkelijker goeiedag zeggen”, merkt De Wachter.
“En hoe digitale kanalen, zoals Skype, Zoom, WhatsApp ... nog onmisbaarder zijn in ons leven. Een goede zaak, al voel je tegelijk dat dit het ware contact niet kan vervangen. Het is een goed plan B, maar het toont ook de tekortkoming ervan. Spreken is belangrijk, maar spreken met écht contact is onvervangbaar.”
Onderhuidse psychologische problemen
De komende maanden zullen een nieuwe uitdaging stellen: omgaan met een piek van psychologische moeilijkheden. “Zonder dat we het merken, ontwikkelen zich onderhuids problemen. Neen, de spoedafdelingen zitten deze zomer niet vol met mensen met een psychische problematiek, maar angst, depressie, verslaving ... zullen toenemen. Omdat mensen in een onzekere situatie – financieel of professioneel – terechtkomen als het ‘normale’ leven weer opstart”, weet De Wachter.
De geestelijke gezondheidszorg staat voor een uitdaging, beseft De Wachter. “Deze sector is historisch een achtergesteld domein in de gezondheidszorg. Ik hoop dat de overheid een correctie aanbrengt en er meer op inzet. Zowel geld als visie. Misschien halen we zo een voordeel uit de coronacrisis?”
‘Ikkigheid’ dreigt
Zullen we de solidariteit en het begrip voor elkaars kwetsbaarheid behouden? “Dat hoop ik! Ik blijf het zeggen: we zijn allemaal potentiële patiënten. De solidariteit in tijden van crisis is een goed teken, maar ons geheugen is vaak kort. Dus blijf ik daarover ‘zagen’”, glimlacht De Wachter.
“We moeten opletten dat we niet weer in een kramp van ‘ikkigheid’ schieten. We zetten te veel in op ons eigen individu en behoeften. Eens de economische werkelijkheid domineert, hebben we de neiging om de kwetsbare burger te vergeten. We moeten weer consumeren, financiële gaten moeten gedicht worden, we moeten begroten ...”
Samenwerken
Toch kunnen we iets meenemen uit de moeilijke situatie waarmee we geconfronteerd zijn. “Onthoud het belang van nabijheid, liefdevolheid en ‘gewonigheid’. Hoe belangrijk het is om iemand graag te zien. We gaan daar snel aan voorbij. Maar net als het niet kan, blijkt dat iemand in de ogen kijken heel belangrijk is.”
“Vergeet ook niet het belang van kwetsbaarheid. Als je het lastig hebt, moet je erover kunnen spreken, het kunnen delen – daarin zit ook de verbinding. Als corona ons iets heeft geleerd, is het dat we veel kunnen bereiken als we samenwerken.”
Behoud de verbinding
Zullen we anders gaan leven? Trager, duurzamer, attenter? “Helemaal anders zal het niet worden”, vreest De Wachter. “Ik hoop dat we niet in een hardere wereld terechtkomen, waarin de financiële en economische werkelijkheid ons nog jachtiger maakt. Dat de consumptiemaatschappij niet nog meer het verschil benadrukt tussen winnaars en verliezers, ‘haves’ en ‘have nots’, met mensen die uit de boot vallen.”
“Mijn boodschap? Behoud de verbinding. En de sociale zekerheid. Laten we nog harder waken over ons sociale systeem met de solidariteit van de pensioenen, ziektevergoedingen, werkloosheidsuitkeringen ...”
Tip: humor is de zuurstof
“Ik ben niet de persoon om met tips en tricks te strooien, maar als ik 1 ding mag meegeven: doe verantwoord onnozel. Wees eens lekker zot, maar binnen de grenzen van wat mag. Zelfs en vooral in zware tijden is humor de zuurstof om te blijven ademen. Maar zonder cynisch te worden. Het gaat erom te blijven lachen ondanks de miserie, niet mét de miserie.”