Alcohol wordt vaak gelinkt aan gezelligheid of pret. Je kent het wel: een wijntje bij het koken, een fris pintje op een terras of een glaasje cava om te aperitieven. Alcoholgebruik zit in onze cultuur, maar toch zijn de gevolgen van alcohol voor ons lijf duidelijk. Professor Geert Dom (66) legt de invloed van alcohol op korte en lange termijn uit.
Wat doet alcohol met je lijf? “Meer dan 200 aandoeningen kunnen we rechtstreeks aan alcoholverbruik verbinden”
"Je lever verwerkt één alcoholische consumptie per uur en als je meer drinkt, kan die niet meer volgen"
Op deze pagina
Als je een slok alcohol drinkt, begint een fascinerend proces door je hele lichaam. Afhankelijk van de hoeveelheid alcohol die je drinkt, nemen die effecten toe.
“Als je te veel drinkt, heb je de dag erna een kater”, legt professor en verslavingsexpert Dom uit. “Dat is een ontstekingsreactie van je lichaam: je hebt hoofdpijn en je bent misselijk.”
Alcohol en de effecten op lange termijn
“De meeste mensen denken dat het bij een kater blijft”, voegt hij toe. “Maar heel wat effecten van alcohol hebben een langdurige invloed op ons lichaam, ook als je niet dronken bent geweest.”
“Die gevolgen zijn minder bekend, omdat we ze niet op korte termijn voelen. Het lijstje is ontzettend lang, met meer dan 200 aandoeningen die we rechtstreeks aan alcoholverbruik kunnen verbinden. Denk maar aan huidaandoeningen, hart- en vaatziekten en kanker.
Stoppen met alcohol voor altijd? Dat is misschien extreem, maar je drinkt het best zo weinig mogelijk. Ga alvast niet over 10 glazen alcohol per week en 4 glazen per dag. En zorg voor minstens 2 dagen per week zonder alcohol. Een alcoholvrij leven blijft het veiligst (voor jezelf en anderen) en gezondst. Benieuwd hoe het zit met jouw drinkgewoonten? Doe anoniem de zelftest op www.druglijn.be. Je krijgt meteen een advies op maat.
“Na een paar weken zonder alcohol is je huid gezonder en concentreer je je makkelijker”
“Minder alcohol drinken heeft allerlei positieve effecten op je gezondheid en welzijn”, vindt professor Dom. “Je slaapt vaster, hebt meer energie en een helderder gevoel in je hoofd”, zegt hij. “Na een paar weken merk je ook dat je huid gezonder is en dat je je makkelijker kan concentreren. Je voelt je gewoon beter.”
Dom besluit dat het nuttig is om deel te nemen aan initiatieven als Tournée Minérale. “Een uitgelezen mogelijkheid om je lichaam te detoxen van alcohol, en de positieve effecten te ervaren. Je lijf zal je dankbaar zijn.”
Het effect van alcohol op je mond- en keelholte
Als je een slok alcohol drinkt, glijdt die voorbij de slijmvliezen in je mond. Door te slikken komt de alcohol in je keelholte terecht. “Je hebt het misschien zelf al gemerkt, maar alcohol vermindert onze speekselproductie”, zegt professor Dom. “Daardoor krijg je een droge mond en een slechte adem.”
Alcoholische dranken met veel suiker of zuren, zoals wijn en cocktails, tasten je tandglazuur aan. Daardoor verkleuren je tanden en zijn ze minder wit.
Hoe hoger het percentage alcohol in je drankje, hoe meer kans op irritatie van de slijmvliezen in je mond- en keelholte. “Dat kan leiden tot aandoeningen in je tandvlees, gaatjes en tandbederf. Ook daardoor zal je adem onfris ruiken”, knikt Dom.
Regelmatige irritatie van je mond- en keelholte vergroot het risico op kanker. “Mond-, keel-, en slokdarmkanker zijn veelvoorkomende kankers die veroorzaakt kunnen worden door alcoholgebruik”, weet Dom. “Alcohol bevordert bovendien de opname van schadelijke stoffen als tabak, dus voor rokers is het risico nog hoger.”
Het effect van alcohol op je maag en darmen
Via je slokdarm komt de alcohol binnen in je maag. De maag neemt 20% van de alcohol op in je bloed. De andere 80% gaat door naar je dunne darm, die de resterende alcohol opneemt. “Als je maag leeg is, komt de alcohol meteen in je bloed terecht”, zegt professor Dom. “Een volle maag helpt de opname in je bloed te vertragen. Je hebt vast ook al gemerkt dat je alcohol minder snel voelt als je eerst gegeten hebt.”
Alcohol irriteert het slijmvlies van je maag en verhoogt de aanmaak van maagzuur. “Als je op korte tijd te veel drinkt, wordt je maag overprikkeld. Je voelt je misselijk en moet misschien braken”, legt Dom uit. “Mensen met een gevoelige maag kunnen ook last hebben van brandend maagzuur.”
In je darmen verstoort alcohol de gezonde darmbacteriën. Dat veroorzaakt klachten als diarree, buikpijn en een opgeblazen gevoel.
Het effect van alcohol op je lever
Al na 20 minuten bereikt alcohol je lever, die hard begint te werken om de alcohol te verwerken. “Je lever is als het ware de ‘filter’ van je lichaam en moet elke druppel alcohol verwerken”, zegt professor Dom. “Je lever verwerkt ongeveer één alcoholische consumptie per uur. Als je meer drinkt, kan je lever niet meer volgen en word je dronken.”
Als je langdurig of regelmatig veel drinkt, beschadig je je lever. Dat kan leiden tot verschillende leveraandoeningen, zoals leververvetting (verstoring van het vermogen van je lever om vetten af te breken), leverontsteking of levercirrose (littekenweefsel vervangt het gezonde leverweefsel). “Leververvetting komt al voor na een korte periode van alcoholgebruik.”
Leveraandoeningen hebben gevolgen voor de werking van je andere organen. “Leverziektes hebben een grote invloed op je energieniveau en algemene gezondheid”, waarschuwt Dom. “In het ergste geval kunnen ze zelfs dodelijk zijn.”
Het effect van alcohol op je hersenen
Alcohol komt via je bloed in je hersenen terecht. Daar beïnvloedt alcohol voornamelijkde communicatie tussen onze hersencellen. “Je stemming, beweging en gedrag veranderen”, verduidelijkt professor Dom. “Alcohol beïnvloedt het deel van je hersenen dat sociale remmingen stuurt, dus je voelt je ontspannen, socialer en losser.”
Naarmate je meer alcohol drinkt, heeft het ook invloed op je coördinatie en geheugen. “Alcohol vertraagt de werking van ons brein. Je reactiesnelheid daalt, je vergeet waarover het gesprek ging en je hebt minder controle over je lichaam”, gaat hij verder. “Je kan niet meer op één lijn lopen of begint met een dubbele tong te spreken.”
Langdurig alcoholgebruik kan de verbindingen tussen hersendelen blijvend verzwakken. “Dat heeft negatieve gevolgen op je geheugen, concentratie en ook op je gemoed.”
“Alcohol vertraagt de werking van ons brein. Je reactiesnelheid daalt, je vergeet waarover het gesprek ging en je hebt minder controle over je lichaam”
Het effect van alcohol op je hart en bloedvaten
Alcohol heeft een direct effect op je hart en bloedvaten. “Je bloed verspreidt de alcohol gelijkmatig door je lichaam. Dat zorgt ervoor dat je bloedvaten verwijden”, legt professor Dom uit. “Daarna stijgen je hartslag en versnelt je ademhaling. Je krijgt het warm en je begint misschien wat te blozen.”
Alcoholgebruik is ook een belangrijke risicofactor voor hart- en vaatziekten. “Bij langdurig gebruik verhoogt alcohol je bloeddruk”, weet Dom. “Hoge bloeddruk kan op termijn leiden tot hartinfarcten, beroertes en hartritmestoornissen.”
Naast een hoge bloeddruk kan alcohol een ontsteking van de hartspier veroorzaken. De hartspier verzwakt en kan minder goed bloed rondpompen. In het slechtste geval leidt dat tot hartfalen (een aandoening waarbij je hart te zwak wordt om voldoende bloed te voorzien aan de weefsels in je lichaam). Ook hartritmestoornissen komen vaak voor bij langdurig alcoholgebruik.
“Bij langdurig alcoholgebruik verhoogt je bloeddruk. Hoge bloeddruk kan leiden tot hartinfarcten, beroertes en hartritmestoornissen”
Het effect van alcohol op je huid
Omdat alcohol de oppervlakkige bloedvaten in ons gezicht verwijdt, krijgen veel mensen een blos op de wangen. “Een alcoholblos is vaak al na één alcoholisch drankje zichtbaar”, vertelt professor Dom. “Anderen hebben ook last van een licht opgezwollen gezicht.”
Professor Dom haalt aan dat alcohol een negatief effect heeft op huidaandoeningen, zoals acné of psoriasis. “Acné verergert omdat alcohol je hormonenbalans verstoort”, verklaart Dom.
“Psoriasis is een chronische ontstekingsreactie van je huid, die zich uit in rode, schilferige plekken op het lichaam. Minder alcohol drinken heeft een opvallend positief effect op de behandeling.”