Kirsten Pauwels, directeur Zelfmoordlijn 1813, weet maar al te goed hoe belangrijk het is om een onderwerp als zelfdoding en psychisch lijden niet onder de mat te schuiven. “Het is opvallend hoeveel verder onze buren in Nederland bijvoorbeeld staan in het praten over psychische problemen dan wij Belgen.”
Hulp nodig? Dan moet je die krijgen
“We moeten blijven inzetten op het doorbreken van dat taboe. Je mag wél spreken over het feit dat je niet goed in je vel zit. Ga gerust naar de huisarts als je het gevoel hebt dat het niet gaat”, zegt Pauwels.
Anderzijds merken mensen die gespecialiseerde hulp nodig hebben dat die niet altijd bereikbaar is. “De stap zetten is vaak al heel moeilijk. Als je dan nergens terechtkan of op een wachtlijst komt te staan … dat helpt natuurlijk niet. Als je zo ver bent geraakt om hulp te zoeken, zou je die ook meteen moeten krijgen.”
Spreek over zelfdoding
Praat, praat, praat. Dat is de belangrijkste boodschap, geeft Kirsten Pauwels mee. “Mensen die met donkere gedachten zitten, vinden het moeilijk om erover te spreken. Het is heel confronterend om toe te geven dat je er niet meer wil zijn.”
“Maar we zien ook dat de omgeving veel schrik heeft om het woord ‘zelfdoding’ in de mond te nemen. Om te vragen: ‘als je zegt dat je er niet meer wil zijn, wil dat zeggen dat je denkt aan zelfdoding?’. Mensen denken dat ze iemand zo op foute ideeën brengen. Dat klopt niet! Je doet niets mis met die vraag. Integendeel, je brengt het gesprek op gang”, weet Pauwels.
Erken donkere gedachten
Is er iets wat je beter niet doet? “Veel mensen hebben de reflex om direct te zoeken naar dingen die wél goed gaan of naar concrete oplossingen, als iemand praat over psychische moeilijkheden. Dat helpt niet.”
“Je kan pas ruimte maken om lichtpuntjes te zien als je eerst voldoende aandacht geeft aan de donkere gedachten. Geef voldoende ruimte en erken dat het moeilijk is.”
Tips: hoe help je iemand die aan zelfdoding denkt?
- Geef iemand ruimte voor zijn of haar zwarte gedachten en negatieve gevoelens.
- Durf te vragen of iemand denkt aan zelfdoding. Maak het bespreekbaar.
- Erken de last van de andere. Zeg dat je zíet dat iemand het moeilijk heeft.
- Weet je niet wat gezegd? Benadruk gewoon dat je er bent.
- Ga letterlijk naast de persoon zitten. Laat weten dat je er bent als die wil huilen, vloeken of zwijgen. Wil hij/zij spreken, zelfs over zelfdoding? Dat is ook oké.
- Probeer niet meteen alles op te lossen. Het gaat vaak met kleine stapjes. Focus eerst op de pijn en die draagbaar(der) maken.
- Bied gerust hulp aan om, maar forceer niet. De stap naar concrete hulp moet iemand zélf zetten.
Man, kom uit je kop
Wist je dat 3 op de 4 zelfdodingen in Vlaanderen door mannen worden gedaan? Hoe kan je als man opboksen tegen donkere periodes? En hoe ondersteun je mannen in je omgeving die het moeilijk hebben?
Surf naar www.komuitjekop.be voor tips en tools om je mentale gezondheid te versterken. Je vindt hier ook persoonlijke videogetuigenissen van mannen die een moeilijke periode hebben overwonnen. Dus kom uit je kop en vind hulp die bij je past.