Slaapproblemen kunnen erg vervelend zijn en een grote impact hebben op je leven. Want je hebt voldoende slaap nodig om je lichaam en geest tot rust te brengen en te herstellen van de dag.
Wie heeft slaapproblemen?
Zo’n 30 % van de Belgische bevolking slaapt slecht. Vrouwen hebben er wat meer last van dan mannen. Ook nemen slaapproblemen toe met de leeftijd.
Oorzaken slaapproblemen
Er zijn veel factoren die tot slapeloosheid en slaapstoornissen kunnen leiden. Denk maar aan:
- verkeerde leefgewoonten, zoals alcohol en koffie voor het slapengaan, zware maaltijden laat op de avond, te veel of te laat tv kijken, te weinig bewegen overdag …
- externe factoren, zoals stress, een hoge werkdruk, lawaai, veel licht, een te hoge of lage temperatuur, een snurkende bedpartner, een slechte slaapomgeving …
- traumatische gebeurtenissen, zoals een overlijden, het verlies van werk, ruzie …
- piekeren
- een ontregelde biologische klok, bijvoorbeeld door een ploegendienst, jetlag …
- abnormaal slaapgedrag, zoals nachtmerries, slaapwandelen, tandenknarsen …
- ziektes, aandoeningen en pijn
- psychiatrische problemen
- medicatie, bijvoorbeeld antidepressiva, geneesmiddelen tegen hooikoorts en hoge bloeddruk …
Symptomen van slaapproblemen
- Je valt moeilijk in slaap.
- Je piekert veel voor je in slaap valt.
- Je wordt ’s nachts vaak voor langere periodes wakker.
- Je wordt vroeger wakker.
- Je bent prikkelbaar, zenuwachtig of gespannen.
- Je voelt je somber of ervaart schommelingen in je stemming.
- Je voelt je niet uitgerust na het slapen.
- Je ben overdag vermoeid.
- Je kan je moeilijk concentreren en hebt moeite om dingen te onthouden.
Hoeveel slaap heb je nodig?
Hoeveel slaap je nodig hebt, varieert van persoon tot persoon. Dit is de gemiddelde slaapbehoefte per leeftijdsgroep:
Leeftijdsgroep | Aantal uur slaap |
Baby's | 16 uur |
Kinderen | 10 tot 11 uur |
Jongeren | 8,5 tot 9 uur |
Volwassenen | 7,5 tot 8 uur |
Ouderen | minder dan 7 uur |
Slaapmiddelen
Als je slaapproblemen hebt, mag je niet zomaar slaapmiddelen innemen. Een slaapmiddel neemt de oorzaak van je slapeloosheid niet weg en werkt erg verslavend. Praat er eerst over met je huisarts.
Hier lees je wat je zelf al kan doen om je slaap te verbeteren.
Fasen van slaap
Er zijn 5 fasen die samen 1 slaapcyclus vormen. Een slaapcyclus duurt ongeveer 90 tot 120 minuten en wordt zo’n 4 tot 5 keer per nacht herhaald. Een normale nachtrust bestaat dus uit meerdere slaapcyclussen van 5 fases.
Fase 1: inslaapperiode | Fase 2: lichte slaap | Fase 3: diepere slaap | Fase 4: diepste slaap | Fase 5: REM-slaap |
Het begin van de slaap is een doezelslaap. Het is de overgang tussen wakker zijn en slapen. Je voelt jezelf wegzakken in een ontspannen toestand, maar je wordt nog gemakkelijk terug wakker. | Je hebt een zwevend gevoel, je spieren ontspannen en er zijn geen oogbewegingen meer. Wakker worden kan enkel nog door sterke prikkels, zoals lawaai op straat, een hongergevoel of een klop op de deur. | Ongeveer een half uur na het in slaap vallen kom je in een diepere slaap terecht. Je spieren zijn nu volledig ontspannen, je ademhaling is regelmatig en het hartritme daalt. | Tijdens deze slaapfase ben je het meest afgesloten van de buitenwereld. Deze slaap zorgt voor de fysieke recuperatie. Na deze fase kom je weer in fase 2 terecht, dan in fase 1 en daarna treedt de eerste REM-slaap op. | Tijdens de REM-slaap (Rapid Eye Movement) maken je ogen snelle bewegingen. Verder zijn je spieren volledig ontspannen, maar je ademhaling en hartslag worden onregelmatig. Deze slaap dient om de belevenissen van de dag te sorteren en te verwerken. Sommige daarvan worden in je geheugen opgeslagen. Word je op dit moment gewekt, dan kan je die dromen goed navertellen. |