Solidariteit: 1 woord, maar eindeloos veel manieren om het vorm te geven. Solidair ben je niet alleen met vrienden en familie, maar ook met mensen die je niet kent. In deze reeks volgen we Julie, Taner, Joke en Magalie: 4 mensen die zich belangeloos inzetten voor anderen. Zowel voor mensen die ze liefhebben als voor mensen die ze nog nooit ontmoet hebben. Omdat ze weten dat hun kleine inspanning een groot verschil maakt. In dit artikel: Joke Van Leeuwen (68) is dichter op eenzame uitvaarten.
Lees ook:
- Julie (31) steunt Black Lives Matter.
- Taner (38) is stamceldonor.
- Magalie (30) schrijft brieven voor Amnesty International.
“Wij schrijven een persoonlijk gedicht voor mensen die in alle eenzaamheid sterven en dragen het ook voor op hun begrafenis”, zegt schrijfster Joke Van Leeuwen, die het allereerste gedicht schreef voor het project ‘De Eenzame Uitvaart’. Voor JVL, een vrouw met precies dezelfde initialen als zij.
Onopgemerkte levens
“Ons gedicht is een klein monumentje, een soort ritueel voor die mensen. Op die manier is er toch nog iemand die iets voor hen doet. Het geeft hen waardigheid.” ‘De Eenzame Uitvaart’ is een literair en sociaal project voor mensen die tijdens hun leven uit de boot vielen en ook zonder familie of vrienden begraven worden. Maarten Inghels startte het in 2009 met enkele collega-auteurs, vandaag coördineert Yella Arnouts het.
Joke: “Frank Starik, die in Amsterdam vormgaf aan eenzame uitvaarten, zei het heel mooi: ‘De dichter kan de vriendschap niet vervangen, maar hij brengt een saluut aan iemand die hij nooit heeft gekend, noch zal leren kennen. De eenzame uitvaart voldoet aan een minimale eis van beschaving. Het maakt ons medeplichtig aan die onopgemerkte levens.’”
“Niet makkelijk natuurlijk om te schrijven over iemand van wie je bijna niets weet. Ik probeer wel altijd informatie over hen op te zoeken. Zo was er eens een man van wie ik alleen wist dat hij gek was op baseball. Op internet vond ik een foto van het 1ste Antwerpse baseballteam uit de jaren 30. Het jongetje van 10 jaar dat trots vooraan stond, bleek die man te zijn. Bijzonder toch? En ooit hoorde ik op de begrafenis van een man dat hij verpleger was geweest. Hij had dus zijn hele leven aan het bed van anderen gestaan. Hij had zoveel mensen geholpen en toch moest hij eenzaam sterven ...”
Met de paplepel
“Dit is een goede oefening om iets te doen voor anderen zonder er wat voor terug te verwachten. Mijn ouders waren sociaal geëngageerd, ik heb dat met de paplepel meegekregen. Ik heb zulke dingen altijd vanzelfsprekend gevonden. Ik ben bijvoorbeeld ook actief geweest voor Amnesty International en ik heb ooit een gezin Bosnische vluchtelingen bij me thuis opgevangen.”
“En ik hoef daar geen dankbaarheid voor. Ik haal hier zelf ook iets uit, want dit is een enorme verrijking voor mijn leven. Voor mij is het een manier van zin geven. Ik kan het iedereen aanraden.”