Een goed immuunsysteem is van levensbelang. Met intuïtie en wat hulp van de natuur kom je al ver, zo weet immuniteitsexpert Servaas Bingé.
Wat doet je immuunsysteem?
“Je immuunsysteem is de verdedigingslinie van je lichaam. Een versterkte burcht die aanvallen van vijanden afweert”, vertelt Bingé.
1ste linie: huid, haartjes en trilhaartjes
“De allereerste verdediging is de huid, de haartjes erop en vooral de trilhaartjes in onze luchtwegen. Zo blijven al veel indringers weg: ofwel houdt de huid ze tegen, ofwel worden ze zo snel mogelijk weer naar buiten gejaagd. Als een bacterie of virus in onze luchtwegen terechtkomt, duwen de trilhaartjes die met slijmen en speeksel weer naar buiten.”
“Door zelf zoveel mogelijk gezond door het leven te gaan, heb je veel in hand. Met een ongezonde gewoonte als roken onderdruk je bijvoorbeeld de trilhaartjes waardoor die hun werk niet meer zo goed kunnen doen. Dat is meteen de reden waarom rokers vatbaarder zijn voor verkoudheden”, weet Bingé.
Je immuunsysteem speurt niet alleen naar ziekmakende indringers van buitenaf, maar ook naar indringers uit je eigen lichaam.
2de linie: witte bloedcellen
“Daarna komt de 2de lijn: de verkenners. Dat zijn verschillende soorten witte bloedcellen die constant patrouilleren. Komen zij indringers tegen, dan proberen ze die te doden.”
“Hoe? Ze kappen de vijand ‘in stukjes’. Ze tonen vervolgens een stukje aan een ander type witte bloedcellen, de B-cellen. Als de B-cellen dat stukje herkennen, weten ze of er antistoffen in ons lichaam tegen zijn. En dan beginnen ze die antistoffen in grote hoeveelheid bij te maken. Herkennen ze het niet, dan wordt het systeem in gang gezet om er antistoffen tegen te beginnen ontwikkelen.
“Er is dan nog een type witte bloedcellen die in actie schieten, de T-cellen. Die T-cellen zijn de echte doders van de indringende ziektekiemen.”
Verdediging tegen eigen slechte cellen
“Je immuunsysteem speurt trouwens niet alleen naar ziekmakende indringers van buitenaf, maar ook naar indringers die uit je eigen lichaam komen. Elke dag maakt ieder van ons een aantal ‘slechte’ cellen aan, die kwaadaardig kunnen worden. Maar je immuunsysteem herkent die als vreemd en ruimt ze op, zodat je er geen last van hebt.”
Krik je immuunsysteem op
1. Beweeg
“Ons lichaam is niet gemaakt om te zitten. 10 000 stappen per dag is een doel maar elke stap telt! Bij beweging denken we te vaak aan hard sporten. Maar intensief trainen als je de rest van de dag niet actief bent, is niet goed. Je hoeft geen marathons of ellenlange trainingen af te werken. Je immuunsysteem verbetert al van 1 tot 3 uur per week (niet te hevig) te sporten. En daar kom je al aan als je elke dag 30 minuten beweegt. Elke dag een wandelingetje bijvoorbeeld, dan heb je minder kans om ziek te worden. Een lichaam dat in beweging is, veroudert minder snel. En beweging laat je beter slapen.
2. Eet gezond en evenwichtig
“Gezondheid start in de darmen. Eet je ongezonde dingen, dan zet je extra druk op je darmstelsel. Je darmcellen kunnen dan niet volgen in de vertering, waardoor een deel van de toxines (giftige stoffen) uit je voeding snel naar je bloed gaat. Dat is een enorme belasting voor je immuunsysteem. Ons lichaam heeft het vooral moeilijk met (ultra)bewerkte voeding. De basis van een gezonde voeding? Zélf koken en met zoveel mogelijk plantaardige ingrediënten.”
Inspiratie nodig voor een lekkere, gezonde maaltijd? Neem een kijkje tussen onze recepten.
3. Slaap
“Een goede nachtrust en voldoende slaap is de start van alles. Als je slaapt, herstellen je lichaam en geest van het opstapelen van afvalstoffen gedurende de dag. Alleen ... zijn onze activiteiten vaak ’s avonds gepland. In feite gaat de organisatie van onze levensstijl in tegen onze biologische klok.”
4. Vermijd stress
“Stress is een lichamelijke reactie op prikkels. Wat doet stress? Het maakt het stresshormoon cortisol vrij. En wat doet cortisol? Dat onderdrukt je immuunfunctie. Bij elke cortisolpiek geef je je immuunsysteem een klopje met een hamer. Een beetje ‘gezonde’ stress is goed, maar vermijd té veel stressprikkels.”
Een vaccin leert je immuunsysteem wat een virus is en zorgt ervoor dat je er antistoffen tegen maakt.
Hoe maakt een vaccin je immuunsysteem (nog) sterker?
“De gespecialiseerde witte bloedcellen, de B- en T-cellen, zijn heel belangrijk voor de werking van vaccins. Die cellen hebben een geheugen. Het is dankzij hun geheugenfunctie dat vaccins werken.”
“Het idee dat een vaccin je immuunsysteem zou afzwakken, klopt dus niet. Het leert je immuunsysteem net wat een virus is en zorgt ervoor dat je antistoffen maakt, als je ermee in contact komt.”
“Wat gebeurt er als er een virus in mijn neus binnenkomt? Het nestelt zich daar in een cel en begint zich te vermenigvuldigen. Op een bepaald moment heeft het virus zich zodanig veel vermenigvuldigd, dat het ook andere cellen aanpakt. Ik begin te snotteren en te hoesten, ik word ziek.” “Als mijn immuunsysteem dan nog niet weet wat dat virus is, duurt het veel langer voor ik het kan overwinnen. Maar eens mijn immuunsysteem weet waarmee het te maken heeft, zal het zover niet komen en word ik niet ziek. Meer nog, het zal ervoor zorgen dat een virus zich niet vermenigvuldigt én dat ik het minder kan verspreiden.”
Vitamine C en D zijn zeer belangrijk voor je immuunsysteem.
Wist je dat …
- ... een goed immuunsysteem géén garantie is dat je nooit ziek wordt? Gezond leven is goed voor je immuunsysteem, maar helemaal veilig voor ziektekiemen ben je nooit.
- … topsporters meer risicolopen om ziek te worden? Als je zeer veel en intensief sport, wordt je immuunsysteem minder goed.
- … koorts eigenlijk het bewijs is dat je immuunsysteem werkt? Het is het verdedigingsmechanisme van je lichaam dat in actie treedt.
- … een aantal vitamines zeer belangrijk zijn voor je immuunsysteem? Het gaat om vitamine C en D. Als je dagelijks je bord vult met voldoende groeten en fruit – een gezonde en gevarieerde voeding – dan krijg je van die vitamines al heel veel binnen. Af en toe een stukje vette vis op het menu en voldoende buiten komen (10 tot 20 minuten per dag), zorgt ervoor dat je vitamine D ook op peil blijft. Vitaminesupplementen nemen? Het maakt een ongezonde levensstijl niet ‘weer goed’. Dat is een fabeltje.