Fleur verloor in 2022 haar man Werner aan zelfdoding. Werner was de liefde van haar leven, een zorgzame vader en een geliefd persoon in hun omgeving. Door haar verhaal te delen wil ze het taboe rond zelfdoding wegnemen. “Ik wil dat het hier stopt.”
“We zagen elkaar weer net na mijn 30ste verjaardag”, vertelt Fleur. “En het was meteen vuurwerk.” Ze kozen voor elkaar en bouwden samen een leven op. “Na 6 maanden kochten we een huis. We waren echt onafscheidelijk.”
Er volgden 2 kinderen, Mil (15) en Fien (12), die hun gezin vervolledigden. Werner was alles voor Fleur: een toegewijde partner en papa voor hun kinderen, en een goede vriend die altijd klaarstond voor anderen.
Suïcidegedachten en een onzichtbare strijd
Maar achter de glimlach van Werner schuilde een onzichtbaar gevecht. “2 maanden voor hij een einde maakte aan zijn leven, is Werner gecrasht”, gaat Fleur verder.
“We dachten eerst dat hij een burn-out had door de hoge werkdruk, maar er was meer aan de hand.” Hij had een onverwerkt trauma door de zelfdoding van zijn vader toen die ongeveer Werners leeftijd had.
Hoewel Werner na de crash aangaf dat hij erover wilde praten en hij hulp zocht, mochten die inspanningen niet baten. “Hij zei dat hij er altijd voor ons zou zijn en alles zou doen om zich beter te voelen”, herinnert Fleur zich.
“Dat schreef hij nog in zijn dagboek. Hij zei dat hij nooit zou doen wat zijn papa had gedaan, omdat hij het een onomkeerbare oplossing vond voor een tijdelijk probleem. Maar een paar weken later stapte Werner toch uit het leven.”
"Werner sprak nooit over de zelfdoding van zijn vader, dus hij zat met een zwaar trauma"
Zelfdoding voorkomen door te praten
Het verlies had uiteraard een enorme impact op Fleur en haar kinderen. “Je bent nooit meer dezelfde”, zegt ze. “Het voelde als een tsunami die me overspoelde, maar tegelijk vond ik binnenin een oerkracht die me verplichtte om door te gaan.”
Fleur benadrukt hoe belangrijk praten is om zelfdoding te voorkomen.
“Werner sprak nooit over de zelfdoding van zijn vader, dus hij zat met een zwaar trauma”, legt ze uit.
“Wie iemand verliest aan suïcide, heeft meer kans om later zelf uit het leven te stappen. Ik wil dat het hier stopt.”
Rouwen en verder gaan
Fleurs gezin moet rouwen om het verlies een plaats te geven. Daarom praat ze er doelbewust open over met haar kinderen. “Het is belangrijk dat we elkaars verdriet zien. En dat we elkaar betrekken in het rouwproces. Dat is niet makkelijk, maar wel nodig.”
Na Werners overlijden zocht Fleur ook externe hulp voor zichzelf en haar gezin. “Ik ging de voorbije 2 jaar regelmatig naar een psycholoog. Informatie en steun kreeg ik bij de lotgenotengroep ‘Werkgroep Verder’”, vertelt ze.
“Ook mijn kinderen krijgen heel wat steun. Zo kon Fien terecht bij vzw Missing You, een creatieve rouwgroep voor kinderen. Ze kregen allebei gratis ondersteuning bij TeJo (Therapeutische hulp voor jongeren). En ze hebben elk een vertrouwenspersoon op school.”
Benoem zelfdoding en help zo anderen
Toch is het taboe rond zelfdoding volgens Fleur nog altijd te groot. Mensen zijn vaak bang om iets verkeerds te zeggen of vermijden het onderwerp helemaal. Dat maakt het voor nabestaanden nog moeilijker om hun verlies te verwerken.
“Ik begrijp dat mensen schrik hebben om iets fouts te zeggen, maar ik vind het veel erger als ze mij of mijn verdriet negeren. Soms lopen mensen letterlijk in een boog rond me heen. Maar ik heb hier toch niet voor gekozen? Zulke dingen doen pijn.”
Door het onderwerp te benoemen wordt het gewicht van het taboe minder zwaar, vindt Fleur. “Het maakt het gemis draaglijker, en het kan anderen helpen die met soortgelijke gevoelens worstelen.”
Hulp bij zelfdoding
Ondanks het immense verdriet dat haar gezin treft, blijft Fleur positief. Ze benadrukt het belang van zelfzorg en het ombuigen van negatieve gedachten naar iets goeds, vooral voor haar kinderen. “Ik wil dat mijn kinderen opnieuw genieten van het leven, en dat geldt ook voor mij,” zegt ze.
Werner blijft in hun gedachten. Zijn gezin vond manieren om zijn herinnering levendig te houden. “We bezoeken nog altijd ons favoriete restaurant en dragen een juweeltje waarin een deel van zijn as verwerkt zit. In de tuin hebben we een ‘papaperkje’ gemaakt. Zo is Werner altijd dicht bij ons.”
Fleurs verhaal is er een van liefde en groot verlies, maar ook hoop. Ze wil dat mensen weten dat het oké is om te praten over suïcide en om hulp te zoeken wanneer het moeilijk wordt.
“Wij gaan nu verder met ons drietjes”, besluit ze. “We dragen altijd een rugzak mee, maar dat is oké.”
"Ik begrijp dat mensen schrik hebben om iets fouts te zeggen, maar ik vind het veel erger als ze mij of mijn verdriet negeren"
Zelfdoding blijft een probleem van deze tijd én een taboe
Gwendolyn Portzky, directeur VLESP (Vlaams Expertisecentrum Suïcidepreventie): “Gelukkig zien we het aantal zelfdodingen de laatste 20 jaar dalen. Dat loopt samen met veel initiatieven om het thema bespreekbaar te maken.”
Spreek over suïcide, maar dan hoopvol
“De Zelfmoordlijn is het bekendst bij het grote publiek. Maar die hulplijn is slechts één van de vele manieren waarop we het thema uit de taboesfeer proberen te halen. We zetten hard in op preventie. Zo is er BackUp, een app die volwassenen met donkere gedachten kan helpen. Ook voor jongeren is er zo’n app op komst.”
“Zo werken we steeds meer samen met de media. Bij artikels rond zelfdoding staat intussen altijd al een hulpbron vermeld. We weten dat berichten over suïcide soms net het risico verhogen. Mensen die eraan denken om eruit te stappen, gaan vaak specifiek op zoek naar zulke berichtgeving.”
“Het algemene advies is om niet té somber over zelfdoding te spreken of schrijven – al klinkt dat misschien wat raar. Maar nieuws of een gesprek over zelfdoding mag geen bevestiging worden van de suïcidegedachten van mensen. Het is dan ook belangrijk om zeker niet te spreken over methodes.”
Zelfdoding maak je dus op een juiste manier bespreekbaar. “We moeten erover blijven praten, alleen anders. Maak ruimte voor hoopvolle berichten. Laat bijvoorbeeld mensen aan het woord die ooit suïcidegedachten hadden, maar eruit zijn geraakt. Dan geef je anderen die diep zitten misschien net weer een perspectief of hoop.”
"Het is niet zo dat praten over zelfdoding iemand die gedachte nog harder laat vasthouden of uitvoeren"
Geef erkenning
Maar ook hulpverleners zijn de laatste jaren sterker gemaakt in het opsporen en behandelen van de gedachte aan zelfdoding. “We proberen met allerlei vormingen om veel meer mensen alert te maken voor de signalen. En we geven aan hoe je tot een gesprek komt met iemand die denkt aan suïcide.”
“Want ga alsjeblieft dat gesprek aan!”, benadrukt Portzky. “We merken dat zelfs binnen de gespecialiseerde, psychiatrische zorg nog te vaak angst of schaamte heerst om er open over te spreken. Het is niet zo dat praten over zelfdoding iemand die gedachte nog harder laat vasthouden of uitvoeren. Spreken geeft erkenning én kan voor opluchting zorgen.”
Blijf er niet alleen mee zitten
Het belangrijkste advies voor iemand die kampt met suïcidegedachten is durven te praten. “Blijf er niet alleen mee zitten als je donkere gedachten hebt. Je kan tegenwoordig op veel plekken terecht. Zelfs anoniem, als de stap voor jou te groot lijkt.”
Maar het advies om te praten geldt net zozeer voor mensen die iemand verloren aan zelfdoding. “Voor nabestaanden kan contact met lotgenoten soms enorm helpen. En de omgeving: luister, zeg niet wat móet gebeuren.”
Heb je vragen over zelfdoding en heb je nood aan een gesprek, dan kan je terecht bij de Zelfmoordlijn op het nummer 1813 of via www.zelfmoord1813.be.